48579LIBER II.
geat, duretq̃;
. Porrò tam ſpiritus multitudo, quàm forma
cauernarũ, uel cuniculi per quem meat, magnitudinis terræ
motus cauſa existit. Qua enim fpiritus reſultat, nec facilè
penetrare poteſt, & maximè quarit, & in fpecuũ anguſtijs
intercludatur aquæ modo, quæ pertranſire non poteſt, ne=
ceſſariũ existit. Quocirca ut in corpore pulſus non re=
pentè nec ſubitò ſedari, ſed paulatim elangueſcente affe=
ctione ſolent, ita nec origo ipſa, à qua exhalatio prodijt.
cauernarũ, uel cuniculi per quem meat, magnitudinis terræ
motus cauſa existit. Qua enim fpiritus reſultat, nec facilè
penetrare poteſt, & maximè quarit, & in fpecuũ anguſtijs
intercludatur aquæ modo, quæ pertranſire non poteſt, ne=
ceſſariũ existit. Quocirca ut in corpore pulſus non re=
pentè nec ſubitò ſedari, ſed paulatim elangueſcente affe=
ctione ſolent, ita nec origo ipſa, à qua exhalatio prodijt.
Quin in aperto quoq;
eſt, ſpiritus delationẽ nõ {pro}tinus
omnẽ abſumpſiſſe materiã, ex qua uẽtũ illũ cõcreauit, quẽ
σ{ει}ωσμὸμ, hoc eſt terræ motũ nũcupamus. Quod igitur
quãtũ ſpirituũ ſupereſt inſumptũ ſit, terrã quati, ſed leuius,
& eòuſq; dum id quod exhalat minus ſit, quàm ut ingenuè
mouere queat, neceſſe eſt. Porrò ſpiritus ſonos eos facit,
qui ſub terra fiunt, quiqúe terræ motus præcedere ſolent.
omnẽ abſumpſiſſe materiã, ex qua uẽtũ illũ cõcreauit, quẽ
σ{ει}ωσμὸμ, hoc eſt terræ motũ nũcupamus. Quod igitur
quãtũ ſpirituũ ſupereſt inſumptũ ſit, terrã quati, ſed leuius,
& eòuſq; dum id quod exhalat minus ſit, quàm ut ingenuè
mouere queat, neceſſe eſt. Porrò ſpiritus ſonos eos facit,
qui ſub terra fiunt, quiqúe terræ motus præcedere ſolent.
Quin &
ſine motu, iam alicubiſub ierra factus eſt ſo=
nus: nã ut aẽr cùm flagellatur uarios edit ſonos, ita etiã cùm
ipſe percutit, multiplices ſonorum differentias affert: nihil
enim intereſt, hoc, an illo afficiatur modo, quippe cùm o=
mne, quod percutit, ſimul & ipſum percuti ſoleat. Præ=
cedit uerò motũ ſonus, quoniam ſubtilis eſt, atq; penetrare
melius, quàm ſpiritus poteſt. Cùm autem minor eſt, quàm
ut terrã mouere propter ſuã tenuitatem queat, quia facilè
percolatur, tranſmittiturq́; , mouere terram nequit: quia
uerò feruet contrà ſolida, cauaq́; corpora, & uarias ca=
uernarum figuras, uarias edere uoces aſſolet, adeò ut
nonnunquam) id quod etiam portentorum ſcriptores
aiunt) terra mugire uideatur. Iam uerò & aquæ erupe=
runt, dum terra quateretur. At nequaquam ob id aqua, mo=
tionis cauſa existit: ſed ſiue in ſumma telluris parte ſit,
nus: nã ut aẽr cùm flagellatur uarios edit ſonos, ita etiã cùm
ipſe percutit, multiplices ſonorum differentias affert: nihil
enim intereſt, hoc, an illo afficiatur modo, quippe cùm o=
mne, quod percutit, ſimul & ipſum percuti ſoleat. Præ=
cedit uerò motũ ſonus, quoniam ſubtilis eſt, atq; penetrare
melius, quàm ſpiritus poteſt. Cùm autem minor eſt, quàm
ut terrã mouere propter ſuã tenuitatem queat, quia facilè
percolatur, tranſmittiturq́; , mouere terram nequit: quia
uerò feruet contrà ſolida, cauaq́; corpora, & uarias ca=
uernarum figuras, uarias edere uoces aſſolet, adeò ut
nonnunquam) id quod etiam portentorum ſcriptores
aiunt) terra mugire uideatur. Iam uerò & aquæ erupe=
runt, dum terra quateretur. At nequaquam ob id aqua, mo=
tionis cauſa existit: ſed ſiue in ſumma telluris parte ſit,