Cardano, Girolamo
,
De subtilitate
,
1663
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
Page concordance
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 403
>
Scan
Original
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 403
>
page
|<
<
of 403
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.001955
">
<
pb
pagenum
="
400
"
xlink:href
="
016/01/049.jpg
"/>
rias in ſiniſtrum promptè cordis
<
expan
abbr
="
ventriculũ
">ventriculum</
expan
>
.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.001956
">Quòd autem vel ſic totum corpus immutare
<
lb
/>
poſſint, humoréſque omnes mouere, mutare,
<
lb
/>
eiicere, experimentum in Indica lue oſtendit,
<
lb
/>
vbi etiam oſſa ſi expediat propellit. </
s
>
<
s
id
="
s.001957
">At ſerò
<
lb
/>
tamen dices: hoc quidem, quia non in tenuis
<
lb
/>
olei formam redactum eſt, ſed ipſa argenti
<
lb
/>
viui ſubſtantia adhibetur, nec etiam præ
<
lb
/>
cordiis vt in venenis admouemus. </
s
>
<
s
id
="
s.001958
">Quonam
<
lb
/>
pacto autem arteriis illita tam promptè in
<
lb
/>
cor ferantur, hæc fermè verborum ſerie ex
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg201
"/>
<
lb
/>
plicuit Galenus: Aer qui noſtrum corpus cir
<
lb
/>
cumambit, intrò per corporis raritatem pe
<
lb
/>
netrat. </
s
>
<
s
id
="
s.001959
">Dum enim per os ſpiritus exhalat ex
<
lb
/>
corde, circunfuſus aër ab arteriarum oſculis
<
lb
/>
illius loco rapitur, fitque, licet non eodem
<
lb
/>
tempore, gemina in ſpiratio, altera ex ore,
<
lb
/>
altera ex arteriarum oſculis, quaſi alterna vi
<
lb
/>
ciſſitudine. </
s
>
<
s
id
="
s.001960
">Conſtat igitur, quod ſimili impe
<
lb
/>
tu hauriuntur à corde, inhæréntque firmiter,
<
lb
/>
quæ arteriis illinuntur, ſeu venena ſint, ſeu
<
lb
/>
venenorum auxilia, ſeu quæ venena propul
<
lb
/>
ſant. </
s
>
<
s
id
="
s.001961
">Verùm adeò vehementi vi hydrargy
<
lb
/>
rium ſorbetur ab humanis cordibus vt ex vl
<
lb
/>
ceribus capitis ex ore guttatim, tanquam è
<
lb
/>
pyxide decidens emanet: quamuis interitum
<
lb
/>
extinctúmque ſolis arteriis manuum ac pe
<
lb
/>
dum illitum fuerit. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.001962
">
<
margin.target
id
="
marg199
"/>
Quomodo il
<
lb
/>
lita arteriis
<
lb
/>
curent vene
<
lb
/>
na, & ſca
<
lb
/>
biem ac ta
<
lb
/>
lia.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.001963
">
<
margin.target
id
="
marg200
"/>
Lib.4.c.1.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.001964
">
<
margin.target
id
="
marg201
"/>
S. de doctri
<
lb
/>
na Hipp. &
<
lb
/>
Plat.cap.20.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.001965
">Tranſtulit nimis nos longè à propoſito
<
lb
/>
orationis
<
expan
abbr
="
cõtinuitas
">continuitas</
expan
>
, ſiquidem quòd moueri
<
lb
/>
ſemper aërem in his locis vbi liber eſt,
<
expan
abbr
="
atq;
">atque</
expan
>
<
lb
/>
ideo in ſuperiore regione, ea hoc oſtendere
<
lb
/>
conabamur, quòd quieſcens putreſcat: ex hoc
<
lb
/>
inde in peſtis narrationem prolapſi, nec re
<
lb
/>
uocati, quin potius ex illa in venenorum hi
<
lb
/>
ſtoriam delapſi, quanquam non inutilem,
<
expan
abbr
="
lõ-gè
">lon
<
lb
/>
gè</
expan
>
tamen (vt dixi) à propoſito aberrauimus.
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg202
"/>
<
lb
/>
Igitur reuocandus eſt ſtylus ad aëris motum,
<
lb
/>
ac quietem. </
s
>
<
s
id
="
s.001966
">Refert Solinus,
<
expan
abbr
="
Olympũ
">Olympum</
expan
>
Theſ
<
lb
/>
ſaliæ montem adeò in ſublime ferri, vt pera
<
lb
/>
ctis anniuerſario die ſacrificiis, cineres im
<
lb
/>
moti
<
expan
abbr
="
maneãt
">maneant</
expan
>
<
expan
abbr
="
vſq;
">vſque</
expan
>
in ſequens
<
expan
abbr
="
ſacrificiũ
">ſacrificium</
expan
>
, quòd
<
lb
/>
toto anno montis vertex ob altitudinem
<
expan
abbr
="
vẽ-torum
">ven
<
lb
/>
torum</
expan
>
expers ſit. </
s
>
<
s
id
="
s.001967
">Quòd ſi hæc cauſa eſt, cur
<
lb
/>
non Caucaſo idem eueniet monti, qui Alba
<
lb
/>
nos & Colchidem à Sarmatia diſterminat?
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg203
"/>
<
lb
/>
quem refert Ariſtoteles tantæ eſſe altitudi
<
lb
/>
nis, vt videatur ex oſtio Mæotidis paludis, &
<
lb
/>
Solem in vertice
<
expan
abbr
="
vſq;
">vſque</
expan
>
ad tertiam noctis
<
expan
abbr
="
partẽ
">partem</
expan
>
<
lb
/>
radiis
<
expan
abbr
="
illũ
">illum</
expan
>
illuſtrantibus oſtendat: quod ſphę
<
lb
/>
ræ ratio quanquam non patiatur, haud ne
<
lb
/>
gauerim tamen altiſſimum hunc eſſe
<
expan
abbr
="
montẽ
">montem</
expan
>
,
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
cuíq;
">cuíque</
expan
>
hoc eadem ratione quod de Olympo
<
lb
/>
dictum eſt, debeat conuenire. </
s
>
<
s
id
="
s.001968
">Idem eueniet
<
lb
/>
monti qui in Teneriffa eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.001969
">Inſula hæc eſt vna
<
lb
/>
è ſeptem quas Fortunatas Ptolemæus appel
<
lb
/>
lat, vltra Herculis
<
expan
abbr
="
colũnas
">columnas</
expan
>
. </
s
>
<
s
id
="
s.001970
">Nam ſi fas eſt cre
<
lb
/>
dere, ad 6000. paſſuum attolli affirmant, cuſ
<
lb
/>
pide etiam in adamantis formam. </
s
>
<
s
id
="
s.001971
">In Beregua
<
lb
/>
etiam 50000. paſſ. </
s
>
<
s
id
="
s.001972
">& in Gaira niuibus tegi
<
lb
/>
montium cacumnia, cum tamen partib. </
s
>
<
s
id
="
s.001973
">tan
<
lb
/>
tùm 10. ab æquatore diſtet. </
s
>
<
s
id
="
s.001974
">
<
expan
abbr
="
Vtraq;
">Vtraque</
expan
>
Prouincia
<
lb
/>
iuxta Pariam poſita eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.001975
">Eſt & mons alius in
<
lb
/>
Mauritania Tingitana, Africæ prouincia,
<
lb
/>
qui olim ob altitudinem Solis, nunc autem
<
lb
/>
ab incolis Hanteta dicitur. </
s
>
<
s
id
="
s.001976
">Et rurſus in An
<
lb
/>
gote Æthiopiæ regione mons altiſſimus eſt:
<
lb
/>
eadem igitur his omnibus contingerent.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.001977
">Ego verò moueri aërem illic certò ſcio ra
<
lb
/>
tione dicta. </
s
>
<
s
id
="
s.001978
">Sed ſi modò cineres non euertit,
<
lb
/>
id fieri poteſt, quòd tenuiſſimus ſit aër,
<
expan
abbr
="
atq;
">atque</
expan
>
<
lb
/>
etiam ob id ſaluberrimus:
<
expan
abbr
="
conuenítq;
">conuenítque</
expan
>
hoc his
<
lb
/>
quæ de Atho monte, ſi modò Solino vlla po
<
lb
/>
teſt adhiberi fides, ille idem narrat. </
s
>
<
s
id
="
s.001979
">Quòd ſi
<
lb
/>
fabuloſa illa exiſtimas, iam nihil habes ad
<
lb
/>
uerſum nos. </
s
>
<
s
id
="
s.001980
">Itaque ſcripſit ille, Athon mon
<
lb
/>
tem Macedoniæ, qui inter ſex altiores
<
lb
/>
mundi montes adnumerari debet: nec ſatis
<
lb
/>
conſtat quo ordine inter illos ſit cenſendus,
<
lb
/>
arcem Acroathon in vertice habere, cuius
<
lb
/>
incolæ dimidio plus cæteris mortalibus vi
<
lb
/>
uunt, nec ibi cineres aut aquis dilui, aut
<
expan
abbr
="
vẽ-tis
">ven
<
lb
/>
tis</
expan
>
euolui: cui etiam ſententiæ de vitæ diu
<
lb
/>
turnitate quaſi Mela Pomponius ſubſcribit.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.001981
">Idem & de cineribus eadem affirmat: quare
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg204
"/>
<
lb
/>
non immotum aerem, ſed ſi ita eſt, leniter
<
lb
/>
motum purum ac tenuiſſimum eſſe oportet.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.001982
">Nam iſtud ſatis conſtat, aërem cum quieſcit
<
lb
/>
putreſcere: velut & terram, cum concutitur,
<
lb
/>
conteri. </
s
>
<
s
id
="
s.001983
">Concutitur autem terra trib. </
s
>
<
s
id
="
s.001984
">modis,
<
lb
/>
inclinatione, ſucceſſione, vibratione. </
s
>
<
s
id
="
s.001985
">Vibra
<
lb
/>
tio periculo vacat, ſucceſſio nunquam, ſed ra
<
lb
/>
rò etiam ruina vacat. </
s
>
<
s
id
="
s.001986
">Inclinatio verò, ruinæ
<
lb
/>
comes eſt: vidi
<
expan
abbr
="
tamẽ
">tamen</
expan
>
&
<
expan
abbr
="
inclinationẽ
">inclinationem</
expan
>
abſque
<
lb
/>
ruina. </
s
>
<
s
id
="
s.001987
">Contingunt autem præter hæc, ſed ex
<
lb
/>
his, mira quædam quæ diuinitùs procedere
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg205
"/>
<
lb
/>
fruſtrà creduntur, velut &
<
expan
abbr
="
pleraq;
">pleraque</
expan
>
alia: qualia
<
lb
/>
ſunt ortus lacuum, & frequentius fontium,
<
lb
/>
recurſus
<
expan
abbr
="
fluminũ
">fluminum</
expan
>
ad ſuperiora:
<
expan
abbr
="
nã
">nam</
expan
>
hic fit par
<
lb
/>
te
<
expan
abbr
="
illorũ
">illorum</
expan
>
ſuperiore in terræmotu inclinata, vel
<
lb
/>
tota alueo vibrata: & mugitus
<
expan
abbr
="
quidã
">quidam</
expan
>
vel boa
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg206
"/>
<
lb
/>
tus horrendi,
<
expan
abbr
="
incõditæq;
">inconditæque</
expan
>
voces quaſi gemitus
<
lb
/>
in prælio
<
expan
abbr
="
cadentiũ
">cadentium</
expan
>
, &
<
expan
abbr
="
malorũ
">malorum</
expan
>
ſonitus ſpontè.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.001988
">Referuntur
<
expan
abbr
="
autẽ
">autem</
expan
>
hæc inter prodigia, vt an.
<
lb
/>
1224. quo propter
<
expan
abbr
="
terræmotũ
">terræmotum</
expan
>
omnia hæc
<
expan
abbr
="
cõ-tigerunt
">con
<
lb
/>
tigerunt</
expan
>
. </
s
>
<
s
id
="
s.001989
">Sed nullum fuit prodigium, niſi hoc
<
lb
/>
vnum, terram tam vehementer tremuiſſe, vt
<
lb
/>
omnia hæc fuerint ſubſecuta. </
s
>
<
s
id
="
s.001990
">Nam cùm hoc
<
lb
/>
euenerit, contingent & illa. </
s
>
<
s
id
="
s.001991
">At hoc forſan
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
<
lb
/>
poteſt
<
expan
abbr
="
abſq;
">abſque</
expan
>
prodigio euenire,
<
expan
abbr
="
quãuis
">quamuis</
expan
>
conſtet
<
lb
/>
hæc naturalib. cauſis fieri. </
s
>
<
s
id
="
s.001992
">Fit auté
<
expan
abbr
="
cũ
">cum</
expan
>
mate
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg207
"/>
<
lb
/>
ria quæ vri apta eſt: vritur ſulphur, ſal,
<
expan
abbr
="
nitrũ
">nitrum</
expan
>
,
<
lb
/>
ſeu
<
expan
abbr
="
halinitrũ
">halinitrum</
expan
>
, &
<
expan
abbr
="
bitumẽ
">bitumen</
expan
>
. </
s
>
<
s
id
="
s.001993
">Cùm enim hæc ac
<
lb
/>
cenduntur, nec exitum inueniunt, vt in cuni
<
lb
/>
culis, machiniſve, terram mouent & qua
<
lb
/>
tiunt, peſſimè quidem halinitro, mediocriter
<
lb
/>
bitumine, tenuiter ſulphure. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.001994
">
<
margin.target
id
="
marg202
"/>
Montes to
<
lb
/>
tius orbis al
<
lb
/>
tiſſimi.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.001995
">
<
margin.target
id
="
marg203
"/>
Meteor 13.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.001996
">
<
margin.target
id
="
marg204
"/>
Lib.2.c.2.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.001997
">
<
margin.target
id
="
marg205
"/>
<
expan
abbr
="
Terræmotuũ
">Terræmotuum</
expan
>
<
lb
/>
differentiæ.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.001998
">
<
margin.target
id
="
marg206
"/>
Terræmotus
<
lb
/>
miracula.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.001999
">
<
margin.target
id
="
marg207
"/>
Terræmotus
<
lb
/>
cauſæ.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.002000
">Vnde hîc rurſus quæſtio oritur: cur halini
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg208
"/>
<
lb
/>
trum cùm difficiliùs vratur ac ſegnius quam
<
lb
/>
ſulphur,
<
expan
abbr
="
attamẽ
">attamen</
expan
>
magis
<
expan
abbr
="
cõcutit
">concutit</
expan
>
& quatit ma
<
lb
/>
chinas, & maiorem facit
<
expan
abbr
="
ſtrepitũ
">ſtrepitum</
expan
>
. </
s
>
<
s
id
="
s.002001
">Cauſa eſt,
<
lb
/>
quoniam
<
expan
abbr
="
halinitrũ
">halinitrum</
expan
>
ſiccius eſt, ideo etiam cùm
<
lb
/>
purum fuerit, celerius ardet: nec ſegnius vri
<
lb
/>
tur, niſi quia eſt
<
expan
abbr
="
impurũ
">impurum</
expan
>
. </
s
>
<
s
id
="
s.002002
">Sed dum purum eſt,
<
lb
/>
cùm ſiccum ſit, momento ardet. </
s
>
<
s
id
="
s.002003
">Non ſic ſul
<
lb
/>
phur, pingue enim cùm ſit, mora vt ardeat
<
lb
/>
indiget. </
s
>
<
s
id
="
s.002004
">A ſia cauſa eſt, quòd cùm terreum ſit,
<
lb
/>
maius dum in flammam conuertitur occupat
<
lb
/>
ſpatium: ideo duplici cauſa, & quòd celerius
<
lb
/>
ardet, & quòd terreum ac denſum eſt, atque
<
lb
/>
ob id maius occupat ſpatium, maiorem ſul
<
lb
/>
phuræ impetum facit. </
s
>
<
s
id
="
s.002005
">Nam ſulphur, vt infrà
<
lb
/>
oſtendemus, pingue eſt & aëreum, & mini
<
lb
/>
mè terreum. </
s
>
<
s
id
="
s.002006
">Conſtat halinitrum denſa ac
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg209
"/>
<
lb
/>
tenuiſſima ſubſtantia. </
s
>
<
s
id
="
s.002007
">Purgatur autem hoc
<
lb
/>
modo, vt Vannotius Biringutius docet.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.002008
">Cineris, oſſium oliuarum partes tres, cal
<
lb
/>
cis viuæ vnam, aluminis liquidi partem
<
lb
/>
mediam & quartam, aqùæ partes 120. fer
<
lb
/>
ueant & coquantur, donec dimidium fermè </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>