Guevara, Giovanni di, In Aristotelis mechanicas commentarii, 1627

Page concordance

< >
Scan Original
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
< >
page |< < of 303 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N10019">
            <p id="N11533" type="main">
              <s id="N11567">
                <pb pagenum="41" xlink:href="005/01/049.jpg"/>
              ambitum. </s>
              <s id="N1156F">Maior enim eſt circum ſerentia circuli continentis,
                <lb/>
              quàm contenti. </s>
              <s id="N11574">Si autem circa idem centrum plures circuli
                <lb/>
              ducantur, ſemper ille qui coeteros continet, à remotiori pun­
                <lb/>
              cto ſemidiametri deſcribetur,
                <expan abbr="proindeq.">proindeque</expan>
              quò remotiora erunt
                <lb/>
              ipſa puncta ſemidiametri à centro, eò velocius mouebuntur. </s>
            </p>
            <p id="N11581" type="main">
              <s id="N11583">Horum autem cauſam eſſe inquit Ariſtoteles, quoniam ſe­
                <lb/>
              midiameter circulum deſcribens mouetur motu quodam
                <lb/>
              mixto ex duabus lationibus, nempe naturali, ac præternatu­
                <lb/>
              rali, vt infra ſequenti textu probabitur; quam duplicem la­
                <lb/>
              tionem partes ſemidiametri non æquè participant, hoc eſt
                <lb/>
              non participant ſecundum eandem proportionem. </s>
              <s id="N11590">Quando­
                <lb/>
              quidem, vt infra pariter ipſe Philoſophus oſtendit, partes quæ
                <lb/>
              remotiores ſunt à centro, magis participant de latione natu­
                <lb/>
              rali: contra verò quæ centro ſunt viciniores, magis partici­
                <lb/>
              pant de motione præternaturali. </s>
              <s id="N1159B">Si enim ſecundum eandem
                <lb/>
              aliquam proportionem, duplicem illam lationem omnes ip­
                <lb/>
              sæ participarent, non vtique mouerentur motu circulari, ſed
                <lb/>
              recto, vt ſtatim ipſe demonſtrat. </s>
              <s id="N115A4">Quare ſuppoſito quòd mo­
                <lb/>
              bile tanto velocius monetur, quanto magis participat de mo­
                <lb/>
              tu naturali, vt ex dicendis etiam tex. 8. conſtabit, a primo ad
                <lb/>
              vltimum conuincitur, puncta vel partes ſemidiametri quò
                <lb/>
              plus à centro diſtauerint in deſcriptione circuli, eò cœlerius
                <lb/>
              moueri, quò vero minus, eo tardius. </s>
            </p>
            <p id="N115B3" type="main">
              <s id="N115B5">Et confirmari poteſt argumento quod idem Philoſophus,
                <lb/>
              alijs interpoſitis, ſequenti textu adiecit; nimirum, quia ſi
                <lb/>
              duobus (inquit) ab eadem potentia latis, hoc quidem plus
                <lb/>
              repellatur vel impediatur ab aliquo, illud verò minus; ratio­
                <lb/>
              ni conſentaneum eſt, tardius moueri id quod plus præpedi­
                <lb/>
              tur, aut repellitur: Sed lineæ circumductæ in circulo, vel pun­
                <lb/>
              cta quæ ſunt in eius diametro, quò magis appropinquantur
                <lb/>
              centro, eò magis repelluntur in motu circulari ac impediun­
                <lb/>
              tur ab ipſo centro; ergo tardius mouentur. </s>
              <s id="N115C8">Minor propoſitio
                <lb/>
              huius argumenti probatur; quia cum centrum ſit fixum &
                <lb/>
              immotum,
                <expan abbr="eiq.">eique</expan>
              colligatæ ſint omnes partes diametri per lon­
                <lb/>
              gitudinem extenſæ, illæ quæ magis ei appropinquantur, ma­
                <lb/>
              gis vinciuntur ac detinentur nè moueantur: quæ verò magis </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>