Alvarus, Thomas, Liber de triplici motu, 1509

Page concordance

< >
Scan Original
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
< >
page |< < of 290 > >|
    <echo version="1.0">
      <text xml:lang="la">
        <div xml:id="N10132" level="1" n="1" type="body">
          <div xml:id="N1194D" level="2" n="2" type="other" type-free="pars">
            <div xml:id="N14B3F" level="3" n="7" type="chapter" type-free="capitulum">
              <p xml:id="N14C01">
                <s xml:id="N14C35" xml:space="preserve">
                  <pb chead="Secunde partis" file="0049" n="49"/>
                tur aliquis numeris cū fractione vel ſine habens
                  <lb/>
                ſe in eadem proportione ad illud maius extremū:
                  <lb/>
                vt patet ex tertia ſuppoſitione: et tūc illius nume-
                  <lb/>
                ri ad minimū numerū erit ꝓportio dupla ad illaꝫ
                  <lb/>
                ſuperparticularē: q2 ibi erūt tres termini cõtinuo
                  <lb/>
                ꝓportionabiles .etc̈. </s>
                <s xml:id="N14C49" xml:space="preserve">Et iſto modo poteris cõſttue-
                  <lb/>
                re .5. terminos .6.7. continuo ꝓportionabiles: illa
                  <lb/>
                ꝓportione ſuperparticulari data: et ſic in infinitū /
                  <lb/>
                igit̄̄ dabitur ad eam quadrupla, quītupla, ſextu-
                  <lb/>
                pla rationalis: et ſic in infinitū. </s>
                <s xml:id="N14C54" xml:space="preserve">Et eodē modo pro­
                  <lb/>
                babis de quocū genere ꝓportionū rationaliuꝫ
                  <lb/>
                </s>
                <s xml:id="N14C5A" xml:space="preserve">Et ſic patet concluſio.</s>
              </p>
              <p xml:id="N14C5D">
                <s xml:id="N14C5E" xml:space="preserve">Secūda cõcluſio. </s>
                <s xml:id="N14C61" xml:space="preserve">Quãuis quelibet
                  <lb/>
                ꝓportio rationalis in qualibet ꝓportione multi-
                  <lb/>
                plici ab aliqua ꝓportione ratiõali excedatur: ita­
                  <lb/>
                 quelibet ꝓportio rationalis habeat duplã, tri-
                  <lb/>
                plam, quadruplã, rationales / et ſic in infinitū: ni-
                  <lb/>
                chilominus nõ quelibet ꝓportio ratiõalis habet
                  <lb/>
                ſubduplã, ſubtriplã, ſubquadruplã, rationales.
                  <lb/>
                etc̈. </s>
                <s xml:id="N14C72" xml:space="preserve">Prima pars huiꝰ concluſionis patet ex priori
                  <lb/>
                concluſione: et ſecunda ꝓbatur: quia ꝓportio du-
                  <lb/>
                pla non habet ſubduplã rationalē, nec ſubtriplã,
                  <lb/>
                nec ſubquadruplã .etc̈. / vt patet ex doctrina vnde-
                  <lb/>
                cime concluſionis precedentis capitis: igitur non
                  <lb/>
                quelibet ꝓportio rationalis habet ſubduplã ſub­
                  <lb/>
                triplã, ſubq̈druplã ratiõales .etc̈. </s>
                <s xml:id="N14C81" xml:space="preserve">Ptꝫ igit̄̄ ↄ̨cluſio</s>
              </p>
              <p xml:id="N14C84">
                <s xml:id="N14C85" xml:space="preserve">Tertia cõcluſio. </s>
                <s xml:id="N14C88" xml:space="preserve">Aliqua ꝓportio ra-
                  <lb/>
                tionalis eſt dupla, tripla, quadrupla, et ſic in infi­
                  <lb/>
                nitū alicui ꝓportioni irratiõali. </s>
                <s xml:id="N14C8F" xml:space="preserve">Probatur / quia
                  <lb/>
                ꝓportio dupla eſt huiuſmodi / igitur. </s>
                <s xml:id="N14C94" xml:space="preserve">Antecedens
                  <lb/>
                ꝓbatur / quia ꝓportio dupla habet medietatē ter­
                  <lb/>
                tiam, quartã, quintã .etc̈. / vt patet ex quinta ſuppo­
                  <lb/>
                ſitione: et ad medietatē ſui eſt dupla, et ad tertiaꝫ
                  <lb/>
                tripla, et ſic in infinitū / vt patet ex quarta ſuppo-
                  <lb/>
                ſitione: et nec eius medietas, nec eius tertia, et ſic
                  <lb/>
                in infinitū ſunt ꝓportiones rationales / vt patet ex
                  <lb/>
                ꝓbatione precedentis cõcluſionis: igit̄̄ ſunt ꝓpor­
                  <lb/>
                tiões irratiõales: igit̄̄ ipſa ꝓportio dupla eſt du-
                  <lb/>
                pla, tripla, quadrupla, et ſic in infinitū alicui pro­
                  <lb/>
                portioni irrationali / quod fuit probandum.</s>
              </p>
              <p xml:id="N14CAB">
                <s xml:id="N14CAC" xml:space="preserve">Quarta cõcluſio. </s>
                <s xml:id="N14CAF" xml:space="preserve">Quelibet ꝓportio
                  <lb/>
                rationalis eſt cõmenſurabilis alicui proportioni
                  <lb/>
                irrationali. </s>
                <s xml:id="N14CB6" xml:space="preserve">Probatur hec concluſio / qm̄ nulla ꝓ-
                  <lb/>
                portio ratiõalis habet quãlibet ſui partē aliquo-
                  <lb/>
                tam rationalē ꝓportionē: igitur quelibet eſt com­
                  <lb/>
                menſurabilis alicui rationali. </s>
                <s xml:id="N14CBF" xml:space="preserve">Patet cõſequētia
                  <lb/>
                ſuppoſita cõſtantia: qm̄ quelibet quãlibet aliquo­
                  <lb/>
                tam habet) vt ly quãlibet diſtribuat pro generibꝰ
                  <lb/>
                ſingulorū (et nõ quãlibet habet rationalē ꝓporti-
                  <lb/>
                onē: igitur aliquam habet que eſt irrationalis ꝓ-
                  <lb/>
                portio: et illi eſt cõmenſurabilis / vt patet ex quarta
                  <lb/>
                ſuppoſitione: igitur ꝓpropoſitū. </s>
                <s xml:id="N14CCE" xml:space="preserve">Probat̄̄ antecedēs /
                  <lb/>
                qm̄ inter nulliꝰ ꝓportionis terminos inueniūtur
                  <lb/>
                tot numeri cõtinuo ꝓportionabiles quot poſſunt
                  <lb/>
                ſignari partes aliquote: igitur aliqua pars ali-
                  <lb/>
                quota erit ꝓportio irratiõalis. </s>
                <s xml:id="N14CD9" xml:space="preserve">Et ſic ptꝫ ↄ̨cluſio:</s>
              </p>
              <p xml:id="N14CDC">
                <s xml:id="N14CDD" xml:space="preserve">Quinta cõcluſio. </s>
                <s xml:id="N14CE0" xml:space="preserve">Non oīs proportio
                  <lb/>
                irrationalis eſt ſubdupla, aut ſubtripla, et ſic con­
                  <lb/>
                ſequēter ad aliquã irrationalē: īmo multe irrati-
                  <lb/>
                onales ſunt ſubduple aut ſubtriple .etc̈. ad ratio-
                  <lb/>
                nales. </s>
                <s xml:id="N14CEB" xml:space="preserve">Probatur hec ↄ̨cluſio facile: qm̄ medietas
                  <lb/>
                duple, quintuple, triple, octuple .etc̈. nõ eſt ſubdu-
                  <lb/>
                pla ad aliquã irrationalē: et tñ eſt irrationalis / vt
                  <lb/>
                ſatis patet ex decima ↄ̨cluſione cū ſuo primo cor-
                  <lb/>
                relario precedentis capitis / igitur concluſio vera.</s>
              </p>
              <p xml:id="N14CF6">
                <s xml:id="N14CF7" xml:space="preserve">Sexta concluſio. </s>
                <s xml:id="N14CFA" xml:space="preserve">Quelibet ꝓportio
                  <cb chead="Capitulum ſeptimū."/>
                in qualibet proportione rationali ab aliqua pro­
                  <lb/>
                portione rationali vel irratiõali exceditur. </s>
                <s xml:id="N14D02" xml:space="preserve">Pro-
                  <lb/>
                batur hec concluſio: quoniã data quacū propor­
                  <lb/>
                tione ad illam poteſt dari dupla, tripla, quadru­
                  <lb/>
                pla, et ſic cõſequenter procedendo per oēs ſpecies
                  <lb/>
                ꝓportionis multiplicis: quoniã poſſunt dari tres
                  <lb/>
                termini continuo ꝓportionabiles tali ꝓportione
                  <lb/>
                data: et quatuor, et quin, et ſex, et ſic conſequēter
                  <lb/>
                vt docet ſexta ſuppoſitio: et etiam data quacun
                  <lb/>
                dabitur vna que contineat ipſam et medietatē eiꝰ
                  <lb/>
                et alia que continet ipſam et vnã tertiã eius, et vnã
                  <lb/>
                quartam, et ſic in infinituꝫ. </s>
                <s xml:id="N14D19" xml:space="preserve">Item dabitur vna que
                  <lb/>
                cõtinet ipſam et duas tertias eius, vel tres quar-
                  <lb/>
                tas: et ſic in infinītum ſecundū omnē ſpeciem pro-
                  <lb/>
                portionis rationalis tam ſimplicis quam cõpo-
                  <lb/>
                ſite: et quelibet talis proportio erit rationalis vel
                  <lb/>
                irrationalis / vt patet ex primo capite prime par-
                  <lb/>
                tis: igitur quelibet proportio in qualibet propor­
                  <lb/>
                tione rationali ab aliqua proportione rationali
                  <lb/>
                vel irrationali exceditur. </s>
                <s xml:id="N14D2C" xml:space="preserve">Patet igitur concluſio.</s>
              </p>
              <p xml:id="N14D2F">
                <s xml:id="N14D30" xml:space="preserve">Septima cõcluſio. </s>
                <s xml:id="N14D33" xml:space="preserve">Quelibet ꝓpor-
                  <lb/>
                tio in qualibet proportione rationali aliquã ra-
                  <lb/>
                tionalem vel irratiõalem excedit. </s>
                <s xml:id="N14D3A" xml:space="preserve">Probatur / qm̄
                  <lb/>
                quelibet proportio poteſt diuidi in duas equales
                  <lb/>
                ratiõales vel non rationales: in .3. in .4. in .5. in .6. /
                  <lb/>
                et ſic in infinitū. </s>
                <s xml:id="N14D43" xml:space="preserve">vt patet ex quinta ſuppoſitione / et
                  <lb/>
                ſui medietatē in proportione dupla excedit: et ter-
                  <lb/>
                tiã in tripla: et quartã in q̈drupla: et ſic in infinitū /
                  <lb/>
                vt patet ex prima ſuppoſitione: et duas tertias in
                  <lb/>
                ſexquialtera: et tres quartas ī ſexquitertia: et tres
                  <lb/>
                quintas in ſuprabipartiente tertias: et ſic in infi-
                  <lb/>
                nitum diſcurrendo per ſingulas ſpecies propor-
                  <lb/>
                tionuꝫ rationalium: igitur quelibet proportio in
                  <lb/>
                qualibet proportione rationali aliquam ratio-
                  <lb/>
                nalem vel irrationalem excedit.</s>
              </p>
              <p xml:id="N14D58">
                <s xml:id="N14D59" xml:space="preserve">Ad generandas autē proportiones
                  <lb/>
                irrationales inter terminos proportionis ratio­
                  <lb/>
                nalis mediantes ſit.</s>
              </p>
              <p xml:id="N14D60">
                <s xml:id="N14D61" xml:space="preserve">Octaua cõcluſio que vocat̄̄ cõcluſio
                  <lb/>
                medie rei inuentionis. </s>
                <s xml:id="N14D66" xml:space="preserve">Si datis duabus rectis li-
                  <lb/>
                neis proportionabilibus proportione rationali
                  <lb/>
                vel irrationali in directum protractis coniūctis
                  <lb/>
                at ligatis: deſcribatur ſemicirculus: et a cõmuni
                  <lb/>
                medio ſiue puncto in quo vniuntur eleuetur linea
                  <lb/>
                directe orthogonaliter ad peripheriam vſ ſemi­
                  <lb/>
                circuli. </s>
                <s xml:id="N14D75" xml:space="preserve">talis linea ſcḋm cõtinuã ꝓportionalitatē
                  <lb/>
                inter datas lineas mediabit. </s>
                <s xml:id="N14D7A" xml:space="preserve">Huiꝰ cõcluſionis ſen­
                  <lb/>
                ſus talis eſt. </s>
                <s xml:id="N14D7F" xml:space="preserve">Si velis inter duas lineas ꝓportiõa-
                  <lb/>
                biles ꝓportione dupla aut quacun alia īuenire
                  <lb/>
                vnã que ſe habeat in eadē ꝓportione ad minorē in
                  <lb/>
                qua ſe habet maior ad ipſam: ↄ̨iūge illas duas li­
                  <lb/>
                neas et ſuꝑ illas deſcribas ſemicirculū: et a pūcto
                  <lb/>
                in quo iūgunt̄̄ ille due linee oriat̄̄ directe et ortho-
                  <lb/>
                gonaliter vna alia linea vſ ad circūferentiã cir-
                  <lb/>
                culi: et illa eſt linea q̄ querit̄̄: et ꝓportio maioris li-
                  <lb/>
                nee ad illã mediã eſt medietas ꝓportiõis q̄ eſt īter
                  <lb/>
                illã lineã maiorē et minimã ſic ↄ̨iunctas. </s>
                <s xml:id="N14D94" xml:space="preserve">Exemplū /
                  <lb/>
                huius concluſionis patet in hac figura.</s>
              </p>
              <figure xml:id="N14D99" number="5">
                <image file="0049-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/YHKVZ7B4/figures/0049-01"/>
              </figure>
            </div>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>