Clavius, Christoph, In Sphaeram Ioannis de Sacro Bosco commentarius

Page concordance

< >
Scan Original
491 454
492 455
493 456
494 457
495 458
496 459
497 460
498 461
499 462
500 463
501 464
502 465
503 466
504 467
505 468
506 469
507 470
508 471
509 472
510 473
511 474
512 475
513 476
514 477
515 478
516 479
517 480
518 481
519 482
520 483
< >
page |< < (461) of 525 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div940" type="section" level="1" n="361">
          <pb o="461" file="497" n="498" rhead="Ioan. de Sacro Boſco."/>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div942" type="section" level="1" n="362">
          <head xml:id="echoid-head374" xml:space="preserve">COMMENTARIVS.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s17504" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Agit</emph>
            iam de paſſionibus quibuſdã planetarũ, videlicet de ſtatione plane-
              <lb/>
            tarum, directione, & </s>
            <s xml:id="echoid-s17505" xml:space="preserve">retrogradatione. </s>
            <s xml:id="echoid-s17506" xml:space="preserve">Dicit itaque, ſi ducantur duæ lineæ re-
              <lb/>
            ctæ à centro terræ con tingentes epicyclum, una ex parte orientis, altera vero
              <lb/>
            ex parte occidentis, puncta illa contactus dicuntur ſtationes, punctũ quidem
              <lb/>
            ex parte orientis, ſtatio prima: </s>
            <s xml:id="echoid-s17507" xml:space="preserve">ex parte autem occidentis, ſtatio ſecunda. </s>
            <s xml:id="echoid-s17508" xml:space="preserve">Pla-
              <lb/>
            neta igitur in alterutra illarũ ſtationum exiſtẽs dicitur ſtationarius, quia tũe
              <lb/>
            uidetur nobis planeta in ſuo epicyclo quodammodo ſtare, & </s>
            <s xml:id="echoid-s17509" xml:space="preserve">non mutare lo-
              <lb/>
            cum in Zodiaco ad motum eius in epicyclo, quoniam tunc uel aſcendit, uel
              <lb/>
            deſcendit. </s>
            <s xml:id="echoid-s17510" xml:space="preserve">Quod ſi ſtationem ſimpliciter intelligere uelimus, ita ut intelliga
              <lb/>
            mus punctũ epicycli, in quo cum planeta exiſtit, talẽ inter ſe proportionem
              <lb/>
            habent motus eccentrici, & </s>
            <s xml:id="echoid-s17511" xml:space="preserve">motus epicycli, ut omnino in eodem Zodiaci lo-
              <lb/>
            co planeta uideatur conſiſtere, fiet hoc paulo infra illa puncta contactus, vt
              <lb/>
            in Theoricis explicatur. </s>
            <s xml:id="echoid-s17512" xml:space="preserve">Arcus deinde epicycli, in quit, ſuperior inter duas ſta-
              <lb/>
            tiones interceptus, dicitur directio planetæ, planetaq́. </s>
            <s xml:id="echoid-s17513" xml:space="preserve">in eo exiſtens directus
              <lb/>
            uocatur, quia tunc mouetur ſecũdum ſncceſſionem, & </s>
            <s xml:id="echoid-s17514" xml:space="preserve">ordinem ſignorũ, hoc
              <lb/>
            eſt, ab occaſu in ortum, puta ab ♈, in ♉, ex ♉, in ♊, &</s>
            <s xml:id="echoid-s17515" xml:space="preserve">c. </s>
            <s xml:id="echoid-s17516" xml:space="preserve">Arcus uero inferior
              <lb/>
            dicitur retrogradatio, planetaq́. </s>
            <s xml:id="echoid-s17517" xml:space="preserve">ibi cõſtitutus, nuncupatur retrogradus, quia
              <lb/>
            incedit tunc contra ſignorum ſucceſſionem, ac ſeriem, id eſt, ab ortu in occa-
              <lb/>
            ſum, nempe ex ♈, in ♓, ex ♓ in ♒, & </s>
            <s xml:id="echoid-s17518" xml:space="preserve">c. </s>
            <s xml:id="echoid-s17519" xml:space="preserve">Quæ omnia intelligenda ſunt in pla-
              <lb/>
            netis habentibus epicyclũ, excepta Luna, ita ut in Sole, ac Luna hæc locũ nõ
              <lb/>
            habeant. </s>
            <s xml:id="echoid-s17520" xml:space="preserve">Nam planetarum epicycli, Luna dempta, mouentur in parte ſupe-
              <lb/>
            riori ſecundum ſucceſſionem ſignorum, in inferiori autem contra ſignorum
              <lb/>
            ſeriem. </s>
            <s xml:id="echoid-s17521" xml:space="preserve">Lunæ autem epicyclus è contrario mouetur contra ſucceſſionẽ ſigno-
              <lb/>
            rum in parte ſuperiori, ſecundũ vero ſeriem ſignorum in parte inferiori. </s>
            <s xml:id="echoid-s17522" xml:space="preserve">Vn-
              <lb/>
            de deberet Luna dici directa, quãdo eſt in inferiori parte epicycli, ꝗa ibi mo-
              <lb/>
            uetur ſecundum ſeriem ſignorum, retrograda uero in ſuperiori parte eiuſdẽ
              <lb/>
            collocata. </s>
            <s xml:id="echoid-s17523" xml:space="preserve">Verũtamen Luna neq; </s>
            <s xml:id="echoid-s17524" xml:space="preserve">dicitur directa, neq; </s>
            <s xml:id="echoid-s17525" xml:space="preserve">retrograda, ꝓpter uelo-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-497-01" xlink:href="note-497-01a" xml:space="preserve">Cur Luna
                <lb/>
              nõ dicatur
                <lb/>
              ſtationaria
                <lb/>
              directa, vel
                <lb/>
              retrograda.</note>
            cem motum ipſius in eccentrico. </s>
            <s xml:id="echoid-s17526" xml:space="preserve">Mouetur. </s>
            <s xml:id="echoid-s17527" xml:space="preserve">n. </s>
            <s xml:id="echoid-s17528" xml:space="preserve">Luna ad motum centri epicycli
              <lb/>
            in ſuo deferẽte uelociſſime ab occaſu in ortum. </s>
            <s xml:id="echoid-s17529" xml:space="preserve">Vnde dici non poterit ſtatio-
              <lb/>
            naria, neq; </s>
            <s xml:id="echoid-s17530" xml:space="preserve">directa, neque retrograda, quia motus cẽtri epicycli in deferente
              <lb/>
            vincit motũ propriũ epicycli: </s>
            <s xml:id="echoid-s17531" xml:space="preserve">Dicitur tamen in parte epicycli inferiori conſti-
              <lb/>
            tuta uelox, & </s>
            <s xml:id="echoid-s17532" xml:space="preserve">in ſuperiori, tarda, qm̃ ibi geminatur quaſi eius motus ab occaſu
              <lb/>
            in ortum, hic uero quodammodo retardatur, ut in Theoricis erit perſp@cuũ.</s>
            <s xml:id="echoid-s17533" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div944" type="section" level="1" n="363">
          <head xml:id="echoid-head375" style="it" xml:space="preserve">DE ECCLIPSI LVN AE</head>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s17534" xml:space="preserve">CVM antem ſit Sol maior terra, neceße eſt, quod medietas ſphęrę
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-497-02" xlink:href="note-497-02a" xml:space="preserve">Vmbra ter-
                <lb/>
              ræ conica.</note>
            terrę à Sole ſemper illuminentur, & </s>
            <s xml:id="echoid-s17535" xml:space="preserve">umbra terrę extenſain aere torna-
              <lb/>
            tilis minuatur in rotunditate, donec deficiat in ſuperficie circuli, ſignorum,
              <lb/>
            inſepar abilis à Nadir Solis. </s>
            <s xml:id="echoid-s17536" xml:space="preserve">Eſt autem Nadir Solis, punctus directe op-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-497-03" xlink:href="note-497-03a" xml:space="preserve">Nadir So-
                <lb/>
              lis quid.</note>
            poſitus Soli in Firmamento. </s>
            <s xml:id="echoid-s17537" xml:space="preserve">Vnde cum in plenilunio Luna fuerit in capi-
              <lb/>
            te uel in cauda Draconis ſub Nadir Solis, tunc terra interponetur Soli, & </s>
            <s xml:id="echoid-s17538" xml:space="preserve">
              <lb/>
            Lunę: </s>
            <s xml:id="echoid-s17539" xml:space="preserve">Et conus umbrę terrę cadet ſuper corpus Lunę. </s>
            <s xml:id="echoid-s17540" xml:space="preserve">Vnde cum Luna
              <lb/>
            lumen non habeat niſi à Sole, in rei ueritate deficit à lumine. </s>
            <s xml:id="echoid-s17541" xml:space="preserve">Et eſt ecli-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-497-04" xlink:href="note-497-04a" xml:space="preserve">Eclipſis Lu
                <lb/>
              næ qñ fia@.</note>
            pſis generalis in omni terra, ſi ipſa fuerit in capite, uel cauda Draconis
              <lb/>
            directe: </s>
            <s xml:id="echoid-s17542" xml:space="preserve">Particularis uero, ſi fuerit prope intra metas determinatas </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>