Alvarus, Thomas, Liber de triplici motu, 1509

Table of contents

< >
[3.] Capitulum tertium / in quo agitur de quibuſdam propor­tionalitatibus et modis argu­endi in eis.
[4.] Capitulum quartum / in quo agitur de ex-ceſſu cõpoſitione et diuiſione ꝓportionū.
[5.] Capitulum quintum / in quo reci-tatur paucis et impugnatur opinio baſani politi de proportione ſiue cõmenſurabilitate proportionum.
[6.] Capitulū ſextū / in quo agitur de pro-portionū proportione: cõmenſurabilita­te earūdem, et incõmenſurabilitate.
[7.] Capitum ſeptimū / in quo agitur de medie rei inuentione et proportione proportionuꝫ rationalis et irrationalis.
[8.] Capitulum octauū / in quo agitur decre-mento et decremento ꝓportionū.
[1.] Capitulum primum / in quo ponitur et improbatur vna opinio: de cauſa velocitatis motus.
[2.] Capitulum ſecundū / in quo recitantur et improbantur ſecunda et tertia opinio-nes. de cauſa velocitatis motuum.
[3.] Capitulum tertium / in quo ponitur alia opinio et vera.
[4.] Quartum capitulum / in quo ponunt̄̄ ſeptē regule de propor­tionalitate motus quas ponit philoſophus ſeptimo phiſico-rum quas etiam in preſenti ca-pite examinandas duxi.
[5.] Capitulum quintum / in quo ponuntur regule ſiue concluſiones velocitatis et tar­ditatis motus penes proportionem pro­portionum conformiter ad intentionem calculatoris.
[6.] Sextum capitulum / in quo ponūtur alique obiectiones contra aliquas concluſiones ſuperioris capitis.
[7.] Septimum capitulum / in quo inquiri­tur: vtrum aliqua potentia non varia-riata per medium vniforme aut diffor-me, vniformiter ad non gradum vel ad gradum ſuum motum remittere aut in­tendere valeat.
[8.] Capitulū octauū / in quo inquiritur an due potentie īequales idē mediū īuariatū tran-ſeūtes valeãt vniformiter remittere aut intē­dere motum ſuum per ambarū vel alterius earum variationem.
[9.] Capitulum nonum / quod obiicit cõcluſioni­bus duoꝝ p̄cedentium capitum.
[10.] Capitulum decimum / in quo oſten-ditur, et traditur noticia velocitatis motus penes cauſam in medio vni-formiter difformi quieſcente: poten-tia continuo variata.
[11.] Capitulum vndecimum / in quo pulchre admodum comparantur motus diuerſa-rum potentiarum in eodem medio vnifor­miter difformi inuariato mouentium per earum potentiarum vniforme crementum
[12.] Capitulum duodecimum: aliqui-bus predictarum concluſionum pre-cedentium capitum obiiciens.
[13.] Capitulum tridecimum / in quo ponū­tur alique concluſiones velocitatē mo­tus penes cauſam declarãtes in medio non reſiſtente in quo eſt progreſſio la-titudinis reſiſtentie vniformiter diffor­mis: gradu intenſiori quieſcente.
[14.] Quartumdecimum capitulum: in quo ponuntur concluſiones de velo-citate motus in medio non reſiſtente, in quo eſt progreſſio ſiue extenſio la-titudinis reſiſtentie nõ gradu aut ex­tremo remiſſiori quieſcente inſequē-do ordinem et modum calculatoris.
[15.] Quindecimum caput / quod obiicit ali-quibus que dicta ſunt in precedentibꝰ duo­bus capitibus: inferendo aliquas conclu-ſiones de velocitate motus in reſiſtētia dif­formiter difformi progrediente per medi-um non reſiſtens: et in latitudine vniformi­ter difformi condenſante ſe ad non quãtū in medio non reſiſtente.
[1.] Capitulū ṗmū / in quo ponūtur aliq̈ cõia elemēta ī hac materia definitiões vcꝫ diuiſionibꝰ adiunctis
[2.] Capitulum ſecundum / in quo inueſtiga­tur diſputatiue et per modum queſtionis penes quid attendi habeat motus loca-lis difformis quo ad ſubiectum velocitas
[3.] Capitulū tertiū / in quo oſtendit̄̄ modꝰ cogno-ſcendi ſiue cõmenſurandi motū vniformieer diffor-mem et difformiter difformem quo ad tempus quo ad velocitatem et tarditatem in omni ſpecie .etc̈. In oī ſpecie ꝓportiõis rõnalis et irrõalis per modū q̄ſtiõis ꝓcedendo.
[4.] Capitulum quartum in quo diſputatiue īquiritur quõ motus difformis quo ad ſubiectū et tp̄s ſimul: pa­riter motus mixti veloci­tas cognoſci debeat.
[1.] Capitulū primū in quo diſputatiue inquiritur. Quid ſi raritas et dēſitas et penes q̇d raritatis et dēſitatis intēſio et rarefactiõis et condenſationis ſit velocitas attendenda.
[2.] Secundū capitulū huiꝰ tractatus / in quo ſolito pro more diſputatiue inquirimus penes quid velo­citas augmētationis attendi habeat.
[1.] Capitulum primuꝫ in quo diſputatiue inquirit̄̄ penes quid motus alterationis velocitas attendi habeat.
[2.] Capitulum ſecundum in quo agitur de intenſione et remiſ-ſione formarum.
[3.] Caput .3.4. tractatus inquireas diſpu­tatiue. An qualitates contrarie ſe com-patiantur.
< >
page |< < of 290 > >|
    <echo version="1.0">
      <text xml:lang="la">
        <div xml:id="N10028" level="1" n="1" type="front">
          <div xml:id="N1002C" level="2" n="1" type="cover">
            <pb file="0005" n="5"/>
          </div>
          <div xml:id="N10047" level="2" n="1" type="dedication">
            <div xml:id="N1004B" level="3" n="1" type="other" type-free="letter">
              <head xml:id="N10050" xml:space="preserve">¶ Illuſtri et magnifico viro domino Petro de meneſes animi non minus
                <reg norm="quam" type="wordlist">ꝙ̄</reg>
              ſanguinis gene-
                <lb/>
              roſitate perdito liberalium ſimul et ſacrarum litterarum peritiſſimo aſylio
                <reg norm="protectorique" faithful="protectori" type="simple">protectoriqꝫ</reg>
              ſuo
                <lb/>
              Aluarus Thomas ſalutem plurimam dicit.</head>
              <p xml:id="N10057">
                <s xml:id="N10058" xml:space="preserve">PRodiderunt veteres clauem herculis templi ſui toxibus
                  <reg norm="appenſam" type="context">appēſam</reg>
                  <lb/>
                procul hinc canes et muſcas ſolo
                  <reg norm="quidem" type="context">quidē</reg>
                olfactu abigere </s>
                <s xml:id="N1005D" xml:space="preserve">
                  <reg norm="Non" type="context">Nõ</reg>
                ſecus et
                  <reg norm="omnis" type="wordlist">omīs</reg>
                  <reg norm="litteratorum" type="context">litteratorū</reg>
                  <reg norm="chorus" type="simple">chorꝰ</reg>
                  <lb/>
                qui ſuis monumentis eternitati
                  <reg norm="commendari" type="context">cõmendari</reg>
                velint extimat ſuam feturam inſignis
                  <reg norm="cuiuſpiam" type="wordlist">cuiuſpiaꝫ</reg>
                  <lb/>
                patroni nomine perinde vt claua fretam et ab omnibus oblocutorum aculeis vindicari et auſpicato
                  <lb/>
                in vulgus exire. </s>
                <s xml:id="N10066" xml:space="preserve">Quos igitur fetus iam dudum parturio nunc pariturus et in lucem emiſſurus (genero­
                  <lb/>
                ſiſſime petre) tenellos adhuc et implumes tibi deſtino credo
                  <reg norm="commendo" type="context">cõmendo</reg>
                patiare precor eas tuis ſub alia
                  <lb/>
                deliteſcere
                  <reg norm="tuique" faithful="tui" type="simple">tuiqꝫ</reg>
                ſub nominis vmbra recumbere </s>
                <s xml:id="N1006D" xml:space="preserve">Cuius (ſpero) non minus
                  <reg norm="quam" type="wordlist">ꝙ̄</reg>
                herculee claue olfactu lon-
                  <lb/>
                ge repellantur canini rictus et oblatratores inuiduli. </s>
                <s xml:id="N10072" xml:space="preserve">Te ſane
                  <reg norm="vnum" type="context">vnū</reg>
                preceteris mihi
                  <reg norm="patronum" type="context">patronū</reg>
                eo iuſtius
                  <lb/>
                elegerim
                  <reg norm="quae" type="wordlist"></reg>
                et tua ipſius maieſtate familiariter (que tua eſt comitas) quondam vſus ſim et
                  <reg norm="litterarum" type="context">litterarū</reg>
                ſis
                  <lb/>
                non minus peritus
                  <reg norm="quam" type="wordlist">ꝙ̄</reg>
                apperens. </s>
                <s xml:id="N10079" xml:space="preserve">Quis enim illiteratum litterarum
                  <reg norm="defenſorem" type="context">defēſorem</reg>
                , libidinoſum pudicitie
                  <lb/>
                et iniuſtum iuſticie putauerit. </s>
                <s xml:id="N1007E" xml:space="preserve">Nempe (ſi chriſtiano poete credas) </s>
                <s xml:id="N10081" xml:space="preserve">Nulla ſub iniuſto virtus eſt principe
                  <lb/>
                tuta. </s>
                <s xml:id="N10086" xml:space="preserve">Nulla ſub inceſto caſtis eſt gloria rege. </s>
                <s xml:id="N10089" xml:space="preserve">Quis
                  <reg norm="autem" resp="SPT" type="wordlist">aūt</reg>
                  <reg norm="litteratorum(?)" resp="SPT" type="wordlist">litteratuꝫ</reg>
                te neget qui patriis litteris apprime
                  <lb/>
                imbutus
                  <reg norm="externarumque" faithful="externarum" type="simple">externarumqꝫ</reg>
                auidus vltimos gallie ſinus penetraſti non modo viſurus quos ex libris noue­
                  <lb/>
                ras verum et eos et alios parrhiſtis (vbi
                  <reg norm="frequentem" type="context">frequētem</reg>
                eruditorum noſti coronam) auditurus. </s>
                <s xml:id="N10090" xml:space="preserve">Sic Pitha­
                  <lb/>
                goras memphitichos vates (vt cum ieronimo loquar.) </s>
                <s xml:id="N10095" xml:space="preserve">Sic. Plato egiptum et architeu
                  <reg norm="tarentinum" type="context context">tarētinū</reg>
                  <reg norm="eamque" faithful="eam" type="simple">eamqꝫ</reg>
                  <lb/>
                oram italie (que quondam magna grecia dicebatur) laborioſiſſime peragrauit. </s>
                <s xml:id="N1009A" xml:space="preserve">vt qui athenis magi-
                  <lb/>
                ſter erat et potens:
                  <reg norm="cuiuſque" faithful="cuiuſ" type="simple">cuiuſqꝫ</reg>
                dogmata achademie gymnaſia
                  <reg norm="perſonabant" type="context">perſonabãt</reg>
                fieret peregrinus
                  <reg norm="atque" faithful="at" type="simple">atqꝫ</reg>
                diſcipu-
                  <lb/>
                lus malens aliena verecunde diſcere
                  <reg norm="quam" type="wordlist">ꝙ̄</reg>
                ſua
                  <reg norm="impudenter" type="context">impudēter</reg>
                ingenere. </s>
                <s xml:id="N100A1" xml:space="preserve">Hac ſane in peregrinatione tua
                  <reg norm="non" type="wordlist">nõ</reg>
                me­
                  <lb/>
                diocrem glorie cumulum (vel inimico iudice) aſſequutus es. </s>
                <s xml:id="N100A6" xml:space="preserve">nec
                  <reg norm="minorem" type="context">minorē</reg>
                  <reg norm="quam" type="wordlist">ꝙ̄</reg>
                illi tui fratres ſtudio rei mili-
                  <lb/>
                taris: quin et longe (auſim dicere) maiorem. </s>
                <s xml:id="N100AB" xml:space="preserve">Hi enim ex mediis barbariei penetralibus ex efferatis nu­
                  <lb/>
                midie
                  <reg norm="ethiopieque" faithful="ethiopie" type="simple">ethiopieqꝫ</reg>
                gentibus ſummamt fateor fortitudinis laudem reportarunt ſed fluxam: ſed
                  <reg norm="caducam" type="simple">caducaꝫ</reg>
                  <lb/>
                </s>
                <s xml:id="N100B1" xml:space="preserve">Tibi vero theſaurum doctrine immarceſſibilem et
                  <reg norm="perpetuum" type="context">perpetuū</reg>
                nec vetuſtatis cariem: nec euidente: nec
                  <lb/>
                ipſa
                  <reg norm="denique" faithful="deni" type="simple">deniqꝫ</reg>
                iouia fulmina reformidantem comparaſſi. </s>
                <s xml:id="N100B6" xml:space="preserve">Sed ne palpo videar et vanus aſſentator vel po­
                  <lb/>
                tius tuas laudes grauiore tuba decantandas ingenii culpa deteram, audaculum nimis calamum
                  <reg norm="com- peſco" type="context">cõ-
                    <lb/>
                  peſco</reg>
                </s>
                <s xml:id="N100BD" xml:space="preserve">Noſtros autem liberos (libros intelligo) quo et reliquos omnis ſoles vultu excipe
                  <reg norm="tuoque" faithful="tuo" type="simple">tuoqꝫ</reg>
                patro-
                  <lb/>
                cinio non dedignare queſo vale.</s>
              </p>
            </div>
            <div xml:id="N100C2" level="3" n="1" type="other" type-free="poem">
              <cb/>
              <head xml:id="N100C8" xml:space="preserve">Ioannes de haxa argutiſſimo viro domino
                <lb/>
                <reg norm="hermanno" type="context">hermãno</reg>
              lethemate de gouda germane natio­
                <lb/>
              nis procuratori bene merito. Salutem</head>
              <p xml:id="N100CF">
                <s xml:id="N100D0" xml:space="preserve">Aurea vinaci manat depectore virtus:</s>
              </p>
              <p xml:id="N100D3">
                <s xml:id="N100D4" xml:space="preserve">Pullulat et dexter iam grauitate furor.</s>
              </p>
              <p xml:id="N100D7">
                <s xml:id="N100D8" xml:space="preserve">Soluentur rabidi maturo robore gryphi</s>
              </p>
              <p xml:id="N100DB">
                <s xml:id="N100DC" xml:space="preserve">Surget et exiguis viribus hydra ferox.</s>
              </p>
              <p xml:id="N100DF">
                <s xml:id="N100E0" xml:space="preserve">Nam ſophie aluarus thomas
                  <reg norm="radiantis" type="context">radiãtis</reg>
                abiſſo</s>
              </p>
              <p xml:id="N100E3">
                <s xml:id="N100E4" xml:space="preserve">Septuplici merſus: condidit arte librum.</s>
              </p>
              <p xml:id="N100E7">
                <s xml:id="N100E8" xml:space="preserve">Hunc tamen arcta tenent mordaci ſcrinia dente</s>
              </p>
              <p xml:id="N100EB">
                <s xml:id="N100EC" xml:space="preserve">Quae tibi non aliis cuncta patere reor.</s>
              </p>
              <p xml:id="N100EF">
                <s xml:id="N100F0" xml:space="preserve">Fac pateat poſco placeat conſire fidelem:</s>
              </p>
              <p xml:id="N100F3">
                <s xml:id="N100F4" xml:space="preserve">Pallados et genti ferre memento pedem</s>
              </p>
              <p xml:id="N100F7">
                <s xml:id="N100F8" xml:space="preserve">Senſa docet ſophiae ſcrutans agioſmata gauro</s>
              </p>
              <cb/>
              <p xml:id="N100FC">
                <s xml:id="N100FD" xml:space="preserve">Grandiſonae ſtudio: maxima quaeque canit.</s>
              </p>
              <p xml:id="N10100">
                <s xml:id="N10101" xml:space="preserve">Uendicet etetra pietas caligine lucem</s>
              </p>
              <p xml:id="N10104">
                <s xml:id="N10105" xml:space="preserve">Suppetat et cunctis membra toroſa viris.</s>
              </p>
            </div>
            <div xml:id="N10108" level="3" n="2" type="other" type-free="poem">
              <head xml:id="N1010D" xml:space="preserve">Dionyſius faber vindocinenſis lectori
                <lb/>
              Octoſticon.</head>
              <p xml:id="N10112">
                <s xml:id="N10113" xml:space="preserve">
                  <reg norm="Quiſquis" type="simple">Quiſq̇s</reg>
                amas phiſicis annexa matemata ſenſis</s>
              </p>
              <p xml:id="N10116">
                <s xml:id="N10117" xml:space="preserve">Et dubio certum figere callepedem</s>
              </p>
              <p xml:id="N1011A">
                <s xml:id="N1011B" xml:space="preserve">Si vacat huic raptum volendo crede libello</s>
              </p>
              <p xml:id="N1011E">
                <s xml:id="N1011F" xml:space="preserve">Exigui minimum temporis articulum.</s>
              </p>
              <p xml:id="N10122">
                <s xml:id="N10123" xml:space="preserve">Grata
                  <reg norm="ſatiſque" faithful="ſatiſ" type="simple">ſatiſqꝫ</reg>
                tuo noris factura palato</s>
              </p>
              <p xml:id="N10126">
                <s xml:id="N10127" xml:space="preserve">Bis lectum relegas gratia maior erit</s>
              </p>
              <p xml:id="N1012A">
                <s xml:id="N1012B" xml:space="preserve">Nec repetita tibi pariet faſtidia crambe</s>
              </p>
              <p xml:id="N1012E">
                <s xml:id="N1012F" xml:space="preserve">Que ter lecta iuuant ter
                  <reg norm="quoque" faithful="quo" type="simple">quoqꝫ</reg>
                lecta placent.</s>
              </p>
            </div>
          </div>
        </div>
        <div xml:id="N10132" level="1" n="1" type="body">
          <div xml:id="N10136" level="2" n="1" type="other" type-free="pars">
            <div xml:id="N1013B" level="3" n="1" type="preface"> </div>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>