Gravesande, Willem Jacob 's, Physices elementa mathematica, experimentis confirmata sive introductio ad philosophiam Newtonianam; Tom. 1

Page concordance

< >
Scan Original
41 11
42 12
43 13
44 14
45 15
46 16
47 17
48 18
49 19
50 20
51 21
52 22
53
54
55
56 23
57 24
58 25
59 26
60 27
61 28
62
63
64
65 29
66 30
67 31
68 32
69
70
< >
page |< < (20) of 824 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div138" type="section" level="1" n="52">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1156" xml:space="preserve">
              <pb o="20" file="0050" n="50" rhead="PHYSICES ELEMENTA"/>
            ut de, fg, hi, l m, &</s>
            <s xml:id="echoid-s1157" xml:space="preserve">c parum admodum, ſed æqualiter, a ſe mutuo di-
              <lb/>
            ſtantibus; </s>
            <s xml:id="echoid-s1158" xml:space="preserve">manifeſtum eſt æquales aquæ quantitates in ſpatiis dfeg, himl,
              <lb/>
            elevari ; </s>
            <s xml:id="echoid-s1159" xml:space="preserve">ibique ideo dari priſmata æqualia, quorum altitudines ſunt
              <note symbol="*" position="left" xlink:label="note-0050-01" xlink:href="note-0050-01a" xml:space="preserve">77.</note>
            ut baſes ; </s>
            <s xml:id="echoid-s1160" xml:space="preserve">hæ autem, quia pro parallelogrammis haberi poſſunt, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1161" xml:space="preserve">propter
              <note symbol="*" position="left" xlink:label="note-0050-02" xlink:href="note-0050-02a" xml:space="preserve">34. El.
                <emph style="sc">XI</emph>
              .</note>
            titudines df, hl, æquales, ſunt inter ſe ut de ad hi ; </s>
            <s xml:id="echoid-s1162" xml:space="preserve">quæ ſunt ut d C ad h C.</s>
            <s xml:id="echoid-s1163" xml:space="preserve">
              <note symbol="*" position="left" xlink:label="note-0050-03" xlink:href="note-0050-03a" xml:space="preserve">1. El.
                <emph style="sc">VI</emph>
              .</note>
            </s>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1164" xml:space="preserve">Deducimus ex his curvam efg eſſe Hyperbolam cujus Aſymptoti ſunt lineæ
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0050-04" xlink:href="note-0050-04a" xml:space="preserve">81.</note>
            AB, in qua vitra ſeſe mutuo tangunt, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1165" xml:space="preserve">BC, ſuperficies aquæ ; </s>
            <s xml:id="echoid-s1166" xml:space="preserve">
              <note position="left" xlink:label="note-0050-05" xlink:href="note-0050-05a" xml:space="preserve">TAB. II.
                <lb/>
              fig. 7.</note>
            angulum rectum ABC Hyperbola eſt æquilatera ; </s>
            <s xml:id="echoid-s1167" xml:space="preserve">examinavimus
              <note symbol="*" position="left" xlink:label="note-0050-06" xlink:href="note-0050-06a" xml:space="preserve">La Hire
                <lb/>
                <emph style="sc">S. C</emph>
              . l.
                <emph style="sc">IV</emph>
              .
                <lb/>
              p. 2.</note>
            caſum in quo linea, in qua vitra ſeſe mutuo tangunt, ad ſuperficiem aquæ
              <lb/>
            perpendicularis eſt.</s>
            <s xml:id="echoid-s1168" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1169" xml:space="preserve">Facile etiam confertur altitudo in tubo cum altitudine inter plana.</s>
            <s xml:id="echoid-s1170" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <note symbol="*" position="left" xml:space="preserve">ibid. l.
            <emph style="sc">V</emph>
          .
            <lb/>
          p. 13.</note>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1171" xml:space="preserve">Sit tubi cylindrici ſectio M, cujus ſemidiameter æqualis eſt diſtantiæ e d inter
              <lb/>
            plana. </s>
            <s xml:id="echoid-s1172" xml:space="preserve">Clarum eſt vim, quæ ſuſtinet priſma aqueum cujus baſis eſt def pro-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0050-08" xlink:href="note-0050-08a" xml:space="preserve">82.</note>
            portionem ſequi lineæ df; </s>
            <s xml:id="echoid-s1173" xml:space="preserve">ambabus enim df & </s>
            <s xml:id="echoid-s1174" xml:space="preserve">eg proportionalis eſt vis quæ pa-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0050-09" xlink:href="note-0050-09a" xml:space="preserve">TAB I.
                <lb/>
              fig. 7.</note>
            rallelopipedum, cujus baſis eſt dfeg, ſuſtinet .</s>
            <s xml:id="echoid-s1175" xml:space="preserve">
              <note symbol="*" position="left" xlink:label="note-0050-10" xlink:href="note-0050-10a" xml:space="preserve">77.</note>
            </s>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1176" xml:space="preserve">In tubo vis quæ ſuſtinet priſma, cujus baſis eſt nop, proportionalis eſt ipſi np;
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s1177" xml:space="preserve">quia tota circumferentia proportionalis eſt illi quæ integrum aqueum cylin-
              <lb/>
            drum vitro contentum ſuſtinet. </s>
            <s xml:id="echoid-s1178" xml:space="preserve">Si np & </s>
            <s xml:id="echoid-s1179" xml:space="preserve">df fuerint æquales; </s>
            <s xml:id="echoid-s1180" xml:space="preserve">vires quæ pri-
              <lb/>
            ſmata ſuſtinent æquales ſunt; </s>
            <s xml:id="echoid-s1181" xml:space="preserve">ideoque & </s>
            <s xml:id="echoid-s1182" xml:space="preserve">ipſa priſmata æqualia; </s>
            <s xml:id="echoid-s1183" xml:space="preserve">ſunt etiam
              <lb/>
            in hoc caſu baſes nop, def, æquales, quare priſmatum altitudines non
              <lb/>
            difterunt, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1184" xml:space="preserve">aqua in tubum & </s>
            <s xml:id="echoid-s1185" xml:space="preserve">inter plana ad eandem adſcendit altitudinem.</s>
            <s xml:id="echoid-s1186" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1187" xml:space="preserve">Variarimultis modis poteſt experimentum de adſcenſu aquæ inter plana.</s>
            <s xml:id="echoid-s1188" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1189" xml:space="preserve">Nimium longum & </s>
            <s xml:id="echoid-s1190" xml:space="preserve">ſatis inutile foret, omnia quæ huc ſpectant perpendere;
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s1191" xml:space="preserve">ſatis eſt caſum præcipuum examinaſſe; </s>
            <s xml:id="echoid-s1192" xml:space="preserve">Circa duos alios in quibus angulus
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0050-11" xlink:href="note-0050-11a" xml:space="preserve">83.</note>
            ABC, quem linea, in qua vitra junguntur, cum ſuperficie aquæ efficit, eſt
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0050-12" xlink:href="note-0050-12a" xml:space="preserve">TAB. I.
                <lb/>
              fig. 8. 9.</note>
            acutus aut obtuſus, manentibus planis vitreis ad aquæ ſuperficiem perpendi-
              <lb/>
            cularibus, notabo, aquam etiam terminari Hyperbolica linea, cujus aſym-
              <lb/>
            ptos una eſt aquæ ſuperficies, altera habetur erigendo perpendicularem BF
              <lb/>
            ad CB, in puncto B, aſvmptos quæſita erit BE, quæ dividit bifariam FD,
              <lb/>
            perpendicularem in puncto quocunque ad BF, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1193" xml:space="preserve">terminatam linea BA.</s>
            <s xml:id="echoid-s1194" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1195" xml:space="preserve">Si DF per punctum D Hyperbolæ tranſect, BF erit ſemidiameter con-
              <lb/>
            jugata cum ſemidiametro BD.</s>
            <s xml:id="echoid-s1196" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1197" xml:space="preserve">In Fig. </s>
            <s xml:id="echoid-s1198" xml:space="preserve">9. </s>
            <s xml:id="echoid-s1199" xml:space="preserve">ultra F Hyperbola non continuatur; </s>
            <s xml:id="echoid-s1200" xml:space="preserve">aqua tamen ulterius adſcen-
              <lb/>
            dit, ſed aliâ terminatur Curvâ.</s>
            <s xml:id="echoid-s1201" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1202" xml:space="preserve">In Fig. </s>
            <s xml:id="echoid-s1203" xml:space="preserve">8. </s>
            <s xml:id="echoid-s1204" xml:space="preserve">licet Hyperbola vitrorum latera juncta ſecet in D non ibi ad-
              <lb/>
            ſcenſus aquæ terminatur, ſed ad certam, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1205" xml:space="preserve">quidem pro diverſo, quem in-
              <lb/>
            ter ſe vitra continent, angulo, diverſam ab AB diſtantiam, ab Hyperbola
              <lb/>
            deflectitur curva, adſcenſuſque juxta BA continuatur. </s>
            <s xml:id="echoid-s1206" xml:space="preserve">Ubi enim exigua
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0050-13" xlink:href="note-0050-13a" xml:space="preserve">84.</note>
            admodum eſt inter vitra diſtantia attractiones oppoſitæ ſeſe mutuo juvant, quo au-
              <lb/>
            getur aquæ adſcenſus. </s>
            <s xml:id="echoid-s1207" xml:space="preserve">Simile augmentum actionis in n ſequenti memoratur;
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s1208" xml:space="preserve">in luminis attractione a corporibus etiam locum habet, ut notamus in nume-
              <lb/>
            ro ultimo cap. </s>
            <s xml:id="echoid-s1209" xml:space="preserve">5. </s>
            <s xml:id="echoid-s1210" xml:space="preserve">lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s1211" xml:space="preserve">3.</s>
            <s xml:id="echoid-s1212" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div144" type="section" level="1" n="53">
          <head xml:id="echoid-head93" style="it" xml:space="preserve">De motu guttæ in n. 59,</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1213" xml:space="preserve">Concipiamus plana, inter quæ gutta movetur, ſecari plano ad plana, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1214" xml:space="preserve">ad
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0050-14" xlink:href="note-0050-14a" xml:space="preserve">85.</note>
            lineam in qua junguntur perpendicularem: </s>
            <s xml:id="echoid-s1215" xml:space="preserve">repræſentatur ſectio hæc; </s>
            <s xml:id="echoid-s1216" xml:space="preserve">ſed, cum
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0050-15" xlink:href="note-0050-15a" xml:space="preserve">TAB. I.
                <lb/>
              fig. 10.</note>
            motus ab inclinatione planorum ad ſe invicem pendeat, hanc juſto majorem
              <lb/>
            repræſentamus, ut & </s>
            <s xml:id="echoid-s1217" xml:space="preserve">diſtantiam inter vitra, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1218" xml:space="preserve">diſtantiam ad quam vitrum in
              <lb/>
            oleum agit.</s>
            <s xml:id="echoid-s1219" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1220" xml:space="preserve">Sint plana AB, CD; </s>
            <s xml:id="echoid-s1221" xml:space="preserve">gutta e eff; </s>
            <s xml:id="echoid-s1222" xml:space="preserve">gh diſtantia ad quam vitrum oleum tra-
              <lb/>
            hit: </s>
            <s xml:id="echoid-s1223" xml:space="preserve">omne ergo oleum inter iehf ad planum trahitur, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1224" xml:space="preserve">conatur ſeſe </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>