Biancani, Giuseppe, Aristotelis loca mathematica, 1615
page |< < of 355 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s id="s.000928">
                <pb pagenum="50" xlink:href="009/01/050.jpg"/>
              biecto, vel ſecundum quod ipſum, eò quod probatur vniuerſaliter de lineis
                <lb/>
              omnibus habentibus prædictos angulos rectos. </s>
              <s id="s.000929">non autem de omni, ſecun­
                <lb/>
              dum quod ipſum, ſi quidem non competit affectio hæc, eſſe parallelas, li­
                <lb/>
              neis habentibus illos angulos rectos actu; ſed primò, & vniuerſaliter, & ſe­
                <lb/>
              cundum quod ipſum competit lineis habentibus illos angulos æquales duo­
                <lb/>
              bus rectis,
                <expan abbr="quomodocunq;">quomodocunque</expan>
              æquales ſint duobus rectis, ſiue ambo ſint recti,
                <lb/>
              ſiue vnus acutus, alter obtuſus, ſed tamen ambo ſimul æquentur duobus re­
                <lb/>
              ctis, quales ſunt lineæ primæ figuræ. </s>
              <s id="s.000930">In tertio igitur errore, vniuerſale exi­
                <lb/>
              ſtit quidem, & habet nomen, ſed tamen prætermittetur, ſeu ſtrictius ſume­
                <lb/>
              tur, quam oportet. </s>
              <s id="s.000931">alij latini, quos quidem viderim, præter Zabarellana
                <lb/>
              perperam omnino ob mathematicarum ignorantiam, exemplum iſtud in­
                <lb/>
              terpretantur.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000932">
                <arrow.to.target n="marg27"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.000933">
                <margin.target id="marg27"/>
              27</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000934">Ibidem
                <emph type="italics"/>
              (Et ſi triangulum non eſſet aliud, quam Iſoſceles, ſecundum quod Iſo­
                <lb/>
              ſceles videretur
                <expan abbr="vtiq;">vtique</expan>
              ineſſe)
                <emph.end type="italics"/>
              iſtud eſt ſecundum exemplum tertij erroris. </s>
              <s id="s.000935">Por­
                <lb/>
              rò cum tres ſint ſpecies triangulorum, æquilaterum, Iſoſceles, Scalenum, ſi
                <lb/>
              accideret, vt ex illis tribus vna tantum ſpecies, v. g. Iſoſceles in mundo re­
                <lb/>
              periretur;
                <expan abbr="tuncq́">tuncque</expan>
              ; quiſpiam de Iſoſcele oſtenderet affectionem quampiam,
                <lb/>
              putans ſe
                <expan abbr="oſtẽdiſſe">oſtendiſſe</expan>
              paſſionem de proprio ſubiecto, & primo, falleretur, quia
                <lb/>
              aifectio illa competeret Iſoſceli, non vt huic ſpeciei Iſoſcelis, ſed quatenus
                <lb/>
              eſt triangulum, cui primo, & per ſe, & ſecundum quod ipſum conuenit. </s>
              <s id="s.000936">hoc
                <lb/>
              loco diſceſſimus à Zabarella, qui putat iſtud eſſe exemplum primi erroris,
                <lb/>
              cum verba textus adeo clara ſint, vt expoſitionem illius nullo modo admit­
                <lb/>
              tant. </s>
              <s id="s.000937">ſunt autem hæc textus verba
                <emph type="italics"/>
              (Et ſi triangulum non eſſet aliud, quam Iſo­
                <lb/>
              ſceles, ſecundum quod Iſoſceles videretur
                <expan abbr="vtiq;">vtique</expan>
              ineſſe)
                <emph.end type="italics"/>
              quibus verbis manifeſtè
                <lb/>
              apparet Ariſt. accipere pro ſubiecto vniuerſali non indiuiduum vnum, vt in
                <lb/>
              primo errore contingit, ſed ſpeciem loco generis, ſcilicet Iſoſceles, quod
                <lb/>
              eſt ſpecies trianguli pro genere ipſo, nimirum pro Triangulo. </s>
              <s id="s.000938">ait enim, ſi
                <lb/>
              non eſſet aliud, quam Iſoſceles,
                <expan abbr="ſecundũ">ſecundum</expan>
              quod Iſoſceles: quibus verbis cla­
                <lb/>
              rè ſpeciem, non indiuiduum, ſignificat, ex his duobus exemplis manifeſtus
                <lb/>
              eſt tertius error, qui erat, quando erat
                <emph type="italics"/>
              (vt in parte totum)
                <emph.end type="italics"/>
                <expan abbr="quodq́">quodque</expan>
              ; illis verbis
                <lb/>
              expoſuerat
                <emph type="italics"/>
              (vel contingit etiam, vt in parte totum, in quo monſtratur: ijs enim,
                <lb/>
              quæ ſunt in parte inerit quidem demonſtratio, & erit de omni, ſed tamen non erit
                <lb/>
              huius primi vniuerſaliter demonſtratio. </s>
              <s id="s.000939">dico autem huius primi, ſecundum quod
                <lb/>
              huius demonstrationem, quando ſit primi vniuerſaliter)
                <emph.end type="italics"/>
              ideſt, quando vniuerſale
                <lb/>
              ſubiectum exiſtit quidem, ſed tamen non de ipſo ſit demonſtratio, ſed de ali­
                <lb/>
              qua parte ipſius, v. g. de ſpecie aliqua demonſtratur aliquid, quod deberet
                <lb/>
              oſtendi primò de ipſo vniuerſali, cum illi primò competat.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000940">
                <arrow.to.target n="marg28"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.000941">
                <margin.target id="marg28"/>
              28</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000942">Ibidem
                <emph type="italics"/>
              (Et proportionale, quod alternatim, ſecundum quod numeri, & ſecun­
                <lb/>
              dum quod lineæ, & ſecundum quod ſolida, & ſecundum quod tempora: quemad­
                <lb/>
              modum & monſtrabatur aliquando ſeorſum, contingens
                <expan abbr="vtiq;">vtique</expan>
              de omnibus vnica
                <lb/>
              demonſtratione monſtrari; ſed quia non ſunt nominatum quidam omnia hæc vnum,
                <lb/>
              numeri, longitudines, tempora ſolida, & ſpecie differunt à ſeinuicem ſeorſum
                <expan abbr="ac-cipiebãtur">ac­
                  <lb/>
                cipiebantur</expan>
              . </s>
              <s id="s.000943">nunc autem vniuer aliter monſtratur,
                <expan abbr="neq;">neque</expan>
              enim ſecundum quod lineæ,
                <lb/>
              aut ſecundum quod numeri, inerat; ſed ſecundum quod hoc, quod vniuerſale ſup­
                <lb/>
              ponunt eſſe)
                <emph.end type="italics"/>
              affert exemplum ſecundi erroris, qui accidit, quando vniuerſa­
                <lb/>
              le exiſtit quidem, ſed tamen eſt innominatum, pro cuius explicatione </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>