Fabri, Honoré, Dialogi physici in quibus de motu terrae disputatur, 1665

Page concordance

< >
Scan Original
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
< >
page |< < of 248 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <pb pagenum="47" xlink:href="025/01/051.jpg"/>
            <p type="main">
              <s id="s.000517">
                <emph type="italics"/>
              Auguſtin.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.000518"> Hoc facilè damus, imò hoc pro generali axiomate libenter
                <lb/>
              admitto, nihil vnquam deſtrui, niſi quando eſſe non poteſt, niſi fruſtrà
                <lb/>
              ſit. </s>
              <s id="s.000519">Sic anima, quæ defectu corrupti organi non poteſt ampliùs operari
                <lb/>
              in corpore, deſinit eſſe, omninò quidem, ſi extrà organum operari
                <lb/>
              non poteſt, vt de animabus brutarum animantium Philoſophi docent, non
                <lb/>
              tamen omninò & abſolutè, ſed in corpore tantùm, ſi extrà organum opera­
                <lb/>
              ri poteſt, vt anima rationalis. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000520">
                <emph type="italics"/>
              Chryſec.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.000521"> Hoc idem principium ad alias qualitates etiam extendi poteſt;
                <lb/>
              caloris v.g. frigoris, &c. </s>
              <s id="s.000522">quæ quamdiu ſuum finem conſequi, & præſta­
                <lb/>
              re effectum poſſunt, in ſubjecto, cui inhærent, tamdiu in eo permanent
                <lb/>
              intactæ; vt ſi per actionem qualitatis contrariæ novus effectus inducitur,
                <lb/>
              ac proinde, vel totus prior, vel pars illius deſinit, tunc prima illa qualitas
                <lb/>
              in ſubjecto illo fruſtra eſſe dicitur, ac proinde vel ſecundùm ſe totam,
                <lb/>
              ſi totus effectus abactus eſt, vel ſecundùm ſui partem, pro rata effectus
                <lb/>
              deſtructi, eſſe deſinit. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000523">
                <emph type="italics"/>
              Antim.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.000524"> Ad ſpeciem hæc fortè cuipiam vera eſſe videntur; at profectò
                <lb/>
              res ſecus ſe habet in præfatis qualitatibus, de quibus modò diſputatio
                <lb/>
              inſtituta non eſt, ſatis mihi eſt, ſi in noſtro impetu res ita ſe habeat; ad­
                <lb/>
              mitto etiam ea, quæ dixiſti, Auguſtine, de anima rationali; de brutorum
                <lb/>
              animabus aliqua fortè difficultas eſſet, ſed huius loci non eſt. </s>
              <s id="s.000525">Sit igitur
                <lb/>
              ſecundum principium ex eadem doctrina motuum huc derivatum, cor­
                <lb/>
              pus eo motu movetur, quo faciliùs moveri poteſt, minore ſcilicet ſum­
                <lb/>
              ptu, & cum minore difficultate, compenſatque vt plurimum in vno,
                <lb/>
              quod in alio difficiliùs tantùm obtinere poſſet; hæc iam ſupra indicavi in
                <lb/>
              primo congreſſu; ſic cylindrus, vel in plano lævigato iacens, vel humido
                <lb/>
              innatans ab altera extremitate pulſus, vel tractus etiam per lineam per­
                <lb/>
              pendiculariter incidentem, motu recto non movetur. </s>
              <s id="s.000526">ſed circulari, circa
                <lb/>
              centrum, quod terminat mediam proportionalem totam inter & dimi­
                <lb/>
              diam, ita vt major quantitas ſit versùs illam extremitatem, cui potentia
                <lb/>
              motrix applicata eſt. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000527">
                <emph type="italics"/>
              Auguſtin.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.000528"> Licèt fortè in parergum incidamus, tantulum ſchematis de­
                <lb/>
              ſidero, vt rem à te ſolo auditam meliùs intelligam. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000529">
                <emph type="italics"/>
              Antim.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.000530"> Non opus eſt alio ſchemate: Supponamus enim cylindrum
                <lb/>
              BC (
                <emph type="italics"/>
              in Fig. pag.
                <emph.end type="italics"/>
              45.) innatantem humido, pulſum in B, ſitque vt BC
                <lb/>
              ad BK, ita hæc ad BA, & ex K ducantur arcus BG, CN ſimiles, duca­
                <lb/>
              turque GKN; cylindrus pulſus, vt dixi ex B, deſcribit ſuo motu duos
                <lb/>
              ſectores BKG, CKN, quia ſcilicet ſpatium vtroque contentum eſt om­
                <lb/>
              nium poſſibilium minimum, ſuppoſito quolibet alio arcu, non minore
                <lb/>
              BG, & duobus radiis, qui ſimul coniuncti ſint æquales toti BC, quod
                <lb/>
              aliàs demonſtraui, nempe à ſectoribus ſimilibus ad triangula propor­
                <lb/>
              tionalia, & ab his ad ſimplicem lineam gradum faciens, reduxi rem ad
                <lb/>
              hoc problema, datam quantitatem ita ſecare, vt maius ſegmentum ſit
                <lb/>
              ad minus, vt hoc ad tertium, & compoſita ex duabus extremis ſit om­
                <lb/>
              nium poſſibilium minima; vel ſic Datæ quantitati vnam partem detra­
                <lb/>
              here, & aliam addere, vt reſidua ſit ad detractam, vt detracta ad addi-</s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>