Cardano, Girolamo
,
De subtilitate
,
1663
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
page
|<
<
of 403
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.002069
">
<
pb
pagenum
="
402
"
xlink:href
="
016/01/051.jpg
"/>
imminentem ſuis quiſque temporibus præ
<
lb
/>
dixiſſe. </
s
>
<
s
id
="
s.002070
">Nec
<
expan
abbr
="
abſq;
">abſque</
expan
>
ratione: nam halitus terræ
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg217
"/>
<
lb
/>
facilius longè, atque ideo etiam celerius
<
lb
/>
aquas inficere poſſunt, quam tam immen
<
lb
/>
ſum pondus concutere. </
s
>
<
s
id
="
s.002071
">Nec tamen totam
<
lb
/>
quati terram exiſtimes: nam referunt, nun
<
lb
/>
quam Ægyptum tremuiſſe. </
s
>
<
s
id
="
s.002072
">Nam nec ſolida,
<
lb
/>
quod aërem non concipiant: nec limoſa,
<
lb
/>
qualis Ægyptus, quòd armis careant: nec
<
lb
/>
arenoſa, quòd perſpirent, terræmotu concu
<
lb
/>
tiuntur tamen quædam ex his, quòd profun
<
lb
/>
da terræ ſuperficiei non ſunt ſimilia. </
s
>
<
s
id
="
s.002073
">Ex ter
<
lb
/>
ræ motibus montes quandoque fiunt: nan
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg218
"/>
<
lb
/>
que illorum triplex origo: aut enim tumet
<
lb
/>
terra motibus crebris agitata, ac velut veſi
<
lb
/>
cis è corpore naſcentibus montes parit, vt
<
lb
/>
iuxta Auernum lacum mons nomine Mo
<
lb
/>
dernus in Campania: aut congeſta humo à
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg219
"/>
<
lb
/>
ventis, vt ſæpe in Africa: aut, quod proprium
<
lb
/>
quaſi eſt ac frequentiſſimum, cum aquis cur
<
lb
/>
rentibus, aut etiam mari terra demolitur, la
<
lb
/>
pidibus relictis: nam aqua fluminis in val
<
lb
/>
lem deſcendit, & mons ipſe lapideus exur
<
lb
/>
git à valle, ideóque montes omnes quaſi ſa
<
lb
/>
xei ſunt. </
s
>
<
s
id
="
s.002074
">Illorum autem ſublimitas à reliquo
<
lb
/>
ſolo eſt, quoniam agri in dies à pluuiis exe
<
lb
/>
duntur, & terra ipſa fatiſcit: lapides verò
<
lb
/>
præterquam quòd non fatiſcunt, etiam ple
<
lb
/>
runque creſcunt, vt inferius oſtendemus. </
s
>
<
s
id
="
s.002075
">Ve
<
lb
/>
rùm valles aquis ac torrentibus excauantur,
<
lb
/>
atque ideo humiliores ſunt etiam agris ac
<
lb
/>
planis.
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg220
"/>
</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.002076
">
<
margin.target
id
="
marg216
"/>
Terræmotus
<
lb
/>
ſigna.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.002077
">
<
margin.target
id
="
marg217
"/>
Quæ nun
<
lb
/>
quam terræ
<
lb
/>
motu infe
<
lb
/>
ſtentur.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.002078
">
<
margin.target
id
="
marg218
"/>
Montes quo
<
lb
/>
modo orian
<
lb
/>
tur.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.002079
">
<
margin.target
id
="
marg219
"/>
Cur montes
<
lb
/>
ex lapidibus
<
lb
/>
conſtent.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.002080
">
<
margin.target
id
="
marg220
"/>
Scopuli quo
<
lb
/>
modo fiant.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.002081
">Inſularum
<
lb
/>
ortus.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.002082
">In mari verò ſcopuli eadem ratione con
<
lb
/>
ſtant: atque ex inſulis exeſa terra à fluctibus
<
lb
/>
oriuntur: iidem accedente terra, aut intumeſ
<
lb
/>
cente, in inſulas euadunt. </
s
>
<
s
id
="
s.002083
">Ob id pleræque
<
lb
/>
inſulæ montibus abundant: quod ſi mare ſic
<
lb
/>
cetur, ſcopuli in montes euadunt. </
s
>
<
s
id
="
s.002084
">Ob id ni
<
lb
/>
hil mirum in montibus iuxta mare inueniri
<
lb
/>
nauium partes, & oſtrea, atque conchylia.
<
arrow.to.target
n
="
marg221
"/>
<
lb
/>
Quid enim hoc aliud eſt, quam montes illos
<
lb
/>
olim fuiſſe maris ſcopulos, aut aliquanto
<
lb
/>
inundationem aliquam grauem præceſſiſſe?
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.002085
">Et quanquam montes aquarum iniuriis ſæpè
<
lb
/>
reſiſtant, cadunt tamen quandoque, aqua il
<
lb
/>
lorum radices erodiente: ſed hoc rarum, ac
<
lb
/>
paruis montibus ſolum contingit: ruunt ta
<
lb
/>
men terræmotu, & terra dehiſcente, ob gra
<
lb
/>
uitatem in ima deſcendunt: alij mari ſenſim
<
lb
/>
corripiuntur. </
s
>
<
s
id
="
s.002086
">Franguntur & ventis validis ac
<
lb
/>
frigoribus, vt non tutum ſit iuxta rupes &
<
lb
/>
ſub eis eſſe. </
s
>
<
s
id
="
s.002087
">Colles etiam humana ſedulitas
<
lb
/>
quandoque æquat. </
s
>
<
s
id
="
s.002088
">Ferunt Annibalem Al
<
lb
/>
pium iuga aceto calido diſſipaſſe. </
s
>
<
s
id
="
s.002089
">Sed mini
<
lb
/>
ma res hæc fuit, ſi ad montes reſpicimus: ſi
<
lb
/>
ad commodum, magna. </
s
>
<
s
id
="
s.002090
">Montibus quaſi ſpe
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg222
"/>
<
lb
/>
cus ipſi opponuntur. </
s
>
<
s
id
="
s.002091
">Fiunt terræmotu in ari
<
lb
/>
do facto dehiſcente terra, item aquis per
<
lb
/>
montium occulta decurrentibus vnde in ali
<
lb
/>
quibus flumina ſunt. </
s
>
<
s
id
="
s.002092
">Fiunt & exhalatione
<
lb
/>
ignea: quæ lapides tum vrit, tum excedit,
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg223
"/>
<
lb
/>
tum expellit. </
s
>
<
s
id
="
s.002093
">Vnde plures ſpecus ſunt mor
<
lb
/>
tiferum exhalantes, velut Plutonium os,
<
lb
/>
quod iuxta Hierapolim Phrygiæ in monto
<
lb
/>
ſa quadam agri parte poſitum eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.002094
">Os eius in
<
lb
/>
colle quodam ſitum, qui iugeri magnitudi
<
lb
/>
nem æquat, ſeptíſque cingitur quadratis:
<
lb
/>
quæ adeò terra calligine obducuntur, vt vix
<
lb
/>
cerni queant. </
s
>
<
s
id
="
s.002095
">Ipſum os hominem capere po
<
lb
/>
teſt, in quod ſi taurus immittatur ilicóque
<
lb
/>
extrahatur, mortuus inuenitur. </
s
>
<
s
id
="
s.002096
">Cum Strabo
<
lb
/>
paſſerculos immiſiſſet, mortuos ſtatim ex
<
lb
/>
traxit. </
s
>
<
s
id
="
s.002097
">Solis Magnæ matris ſacerdotibus,
<
lb
/>
quòd remedio ipſis duntaxat cognito vte
<
lb
/>
rentur, innoxius: nec aërem dum inſpicerent,
<
lb
/>
inſpirant hi. </
s
>
<
s
id
="
s.002098
">Quidam quod erecti eſſent, to
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg224
"/>
<
lb
/>
lerare poſſe crediderunt ſacerdotes. </
s
>
<
s
id
="
s.002099
">Sunt ta
<
lb
/>
men aduerſus hanc iniuriam & auxilia &
<
lb
/>
cautiones. </
s
>
<
s
id
="
s.002100
">Nam ſi
<
emph
type
="
italics
"/>
(
<
emph.end
type
="
italics
"/>
vt ſuperius diximus) fla
<
lb
/>
bella adhibeantur, duplici commodo nos af
<
lb
/>
ficiet. </
s
>
<
s
id
="
s.002101
">Primum, quòd aërem à vaporibus mo
<
lb
/>
tu ipſo repurgabunt. </
s
>
<
s
id
="
s.002102
">Secundum, quòd faces
<
lb
/>
ardere cogent, nec permittent extingui: qui
<
lb
/>
bus nullus eſt aër tam noxius, qui non repur
<
lb
/>
getur. </
s
>
<
s
id
="
s.002103
">Cautio autem eſt, quoniam cum faces
<
lb
/>
abſque vento extinguuntur, ſatius eſt non
<
lb
/>
ingredi: extialis enim loci hoc firmiſſimum
<
lb
/>
eſt ſignum. </
s
>
<
s
id
="
s.002104
">Sed nullibi plures tales ſpecus
<
lb
/>
quam in Italia inueniuntur. </
s
>
<
s
id
="
s.002105
">Vnus inter Nea
<
lb
/>
polim & Puteolos, vbi via ad paludem Agna
<
lb
/>
ni inflectitur. </
s
>
<
s
id
="
s.002106
">Lædunt hi caput maximè, tum
<
lb
/>
quia imbecillius ſit corde, tum quia ſepto
<
lb
/>
careat quod arcet prauos vapores: nam pul
<
lb
/>
monis ſubſtantiam tranſire cogitur aër qui
<
lb
/>
cor ingreditur Oſtendit autem hoc & mor
<
lb
/>
borum genus: nam quia immittuntur, prius
<
lb
/>
tremunt, inde
<
expan
abbr
="
ſẽnſum
">ſenſum</
expan
>
& motum amittunt,
<
lb
/>
pòſt attoniti expirant, & qui euaſerint tu
<
lb
/>
ment, tument etiam qui moriuntur. </
s
>
<
s
id
="
s.002107
">Nec ſo
<
lb
/>
lum peſtiferi ſunt ſpecus, ſed quidam etiam
<
lb
/>
ſalutares, quibus ſi quis rectè vtatur, ad de
<
lb
/>
ploratos morbos viam mudelæ quandoque
<
lb
/>
inuenire poterit, vt in Baianis, Cumaníſque
<
lb
/>
montibus Salueatæ ſudarium, in monte quod
<
lb
/>
vulgus vocat Tritulum. </
s
>
<
s
id
="
s.002108
">Sunt & qui fatidi
<
lb
/>
cum inſpirent, vt olim de Delphico ſcripſiſ
<
lb
/>
ſe ex ſententia Philoſophorum meminimus.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.002109
">In vniuerſum plerunque ſpecuum vis huma
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg225
"/>
<
lb
/>
no generi aduerſatur, & veneni vicem poſſi
<
lb
/>
det. </
s
>
<
s
id
="
s.002110
">Nam que ſi halitus ille lapides & duriſſi
<
lb
/>
ma ſaxa exedere potuit, quam vim in mor
<
lb
/>
tales ipſos obtinebit? </
s
>
<
s
id
="
s.002111
">Indicium tamen ſecuri
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg226
"/>
<
lb
/>
tatis eſt,
<
expan
abbr
="
aquarũ
">aquarum</
expan
>
dulcium ac ſalutarium per
<
lb
/>
illos decurſus, herbarúmque ac arborum fa
<
lb
/>
miliarium in labro luxuria. </
s
>
<
s
id
="
s.002112
">Sed hi quoque
<
lb
/>
ferarum & ſerpentum ſunt hoſpitia. </
s
>
<
s
id
="
s.002113
">Præfer
<
lb
/>
tur omnium conſenſu Corycium antrum,
<
lb
/>
magnitudine primò, inde commoditate: nam
<
lb
/>
ad illud muli onuſti perueniunt: vmbra den
<
lb
/>
ſiſſima, aquis irriguum, amœnitate ſingula
<
lb
/>
ri, vt quòd perpetuò vireat. </
s
>
<
s
id
="
s.002114
">Iuxta id naſci
<
lb
/>
tur crocus toto orbe celeberrimus. </
s
>
<
s
id
="
s.002115
">In Cilicia
<
lb
/>
eſt iuxta Corycum oppidum. </
s
>
<
s
id
="
s.002116
">Videntur au
<
lb
/>
tem ſpecus amœniſſini eſſe, vmbra, aura,
<
lb
/>
fontibus, receſſu, viriditate: hic cùm inter
<
lb
/>
alios amœniſſimus ſit, totius orbis partem
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg227
"/>
<
lb
/>
elegantiſſimam eſſe conſtat. </
s
>
<
s
id
="
s.002117
">Sub innoxiis
<
lb
/>
ſpecubus atque profundis quid iaceat, forſi
<
lb
/>
tan quiſpiam ſcire cupiat. </
s
>
<
s
id
="
s.002118
">Referunt Philip
<
lb
/>
pum olim regem, cùm metallica magni pretij
<
lb
/>
quæ iam deſierant, quæri iuſſiſſet diligenter,
<
lb
/>
immiſſis per montis aditum hominibus, cum
<
lb
/>
cibo atque luminibus, renunciaſſe inuenta
<
lb
/>
ibi flumina, tum aquarum ſtantium lacus,
<
lb
/>
qui terra non premerentur, ſed aëre caligi
<
lb
/>
noſo atque obſcuro. </
s
>
<
s
id
="
s.002119
">Atque eadem fermè eſt
<
lb
/>
ſententia Ioannis Leonis geographi. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.002120
">
<
margin.target
id
="
marg221
"/>
Montes quo
<
lb
/>
modo orian
<
lb
/>
tur.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.002121
">
<
margin.target
id
="
marg222
"/>
Specus cau
<
lb
/>
ſæ.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.002122
">
<
margin.target
id
="
marg223
"/>
Specus vi
<
lb
/>
res.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.002123
">
<
margin.target
id
="
marg224
"/>
Specus in
<
lb
/>
trantib. </
s
>
<
s
id
="
s.002124
">præ
<
lb
/>
ſidia aduer
<
lb
/>
ſus aërem.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.002125
">
<
margin.target
id
="
marg225
"/>
Specuum co
<
lb
/>
gnitio.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.002126
">
<
margin.target
id
="
marg226
"/>
Antrum Go
<
lb
/>
rycium.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.002127
">
<
margin.target
id
="
marg227
"/>
Quid ſub
<
lb
/>
terra.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.002128
">Sed quid ego ima nunc atque abdita ſcru
<
lb
/>
tor? </
s
>
<
s
id
="
s.002129
">locus dabitur in quo hæc tractare con
<
lb
/>
ueniet, nunc quæ toti propria ſunt conſi-</
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>