Casati, Paolo, De igne dissertationes physicae, 1686

Table of handwritten notes

< >
< >
page |< < (39) of 672 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div14" type="section" level="1" n="13">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1369" xml:space="preserve">
              <pb o="39" file="0051" n="51" rhead="De ignis loco."/>
            conflatus Mercurium in vafe premens plus habet grauitatis, quàm
              <lb/>
            ſimplex cylindrus aërius, adeoque æquilibrium fit cum altiore cy-
              <lb/>
            lindro Mercurij in fiſtulâ.</s>
            <s xml:id="echoid-s1370" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1371" xml:space="preserve">Grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s1372" xml:space="preserve">Longiùs, quàm propofitæ quæſtionis, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1373" xml:space="preserve">inſtitutæ differta-
              <lb/>
            tionis ratio poſtulat, digrederemur, ſi experimentum illud limatè
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:id="echoid-s1374" xml:space="preserve">ſubtiliter examinare aggrederemur. </s>
            <s xml:id="echoid-s1375" xml:space="preserve">Non eſt adducendum in
              <lb/>
            controuerſiam, vtrùm Natura in hac rerum vniuerſitate materiam
              <lb/>
            in orbem diſtribuendo omnia confuderit, quin ordinem aliquem
              <lb/>
            corporum conſtituerit aptis & </s>
            <s xml:id="echoid-s1376" xml:space="preserve">accommodatis locis; </s>
            <s xml:id="echoid-s1377" xml:space="preserve">qui ſi fortè
              <lb/>
            perturbatus fuerit, ſingula vim habeant, qua conentur, quan-
              <lb/>
            tum poſſunt, ſe ipſa reuocare in deſtinatum locum, atque depra-
              <lb/>
            uatum ordinem reſtituere. </s>
            <s xml:id="echoid-s1378" xml:space="preserve">Hinc ſi ad centrum accedant, grauita-
              <lb/>
            re dicuntur, ſi ab eo recedant, leuitare: </s>
            <s xml:id="echoid-s1379" xml:space="preserve">cumque hoc pendeat ex
              <lb/>
            ordinis perturbatione, idem corpus non abſolutè, fed comparatè,
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:id="echoid-s1380" xml:space="preserve">graue eſt, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1381" xml:space="preserve">leue, prout proximum corpus aut magis abeſſe à cen-
              <lb/>
            tro expetit, aut minùs: </s>
            <s xml:id="echoid-s1382" xml:space="preserve">ſin autem iuxta præſcriptumà Naturâ or-
              <lb/>
            dinem collocatum fuerit, tunc neque graue eſt, neque leue in actu
              <lb/>
            ſecundo, vt ſcholæ loquuntur. </s>
            <s xml:id="echoid-s1383" xml:space="preserve">Cum verò nihil inane ſit, in quod
              <lb/>
            ſe recipiat corpus, dum mouetur, ſed omnia plena eſſe oporteat,
              <lb/>
            fieri non poteſt, vt quicquam ſiuè ex ſe & </s>
            <s xml:id="echoid-s1384" xml:space="preserve">ſponte ſuâ locum com-
              <lb/>
            mutet, ſiuè externo pulſu agitetur, quin repellat corpus obuium,
              <lb/>
            cuius in locum penetrat, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1385" xml:space="preserve">ſimul in relictum à commoto corpore
              <lb/>
            ſpatium ſubſequatur aliud corpus. </s>
            <s xml:id="echoid-s1386" xml:space="preserve">Sicut igitur ſi corpus obuium
              <lb/>
            ita ſit naturâ comparatum, vt repelli nequeat, aut ſaltem com-
              <lb/>
            primi, nullus eſt illius motus, quantalibet propenſione incline-
              <lb/>
            tur ad proprium locum; </s>
            <s xml:id="echoid-s1387" xml:space="preserve">ita quoquè, ſi nullum corpus ſubſequi
              <lb/>
            queat, aut ſaltem diſtrahi, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1388" xml:space="preserve">rareſcere, irrita eſt vis eſficiendi mo-
              <lb/>
            tum. </s>
            <s xml:id="echoid-s1389" xml:space="preserve">Contingere autem poteſt, vt res in illud diſcrimen addu-
              <lb/>
            catur, vtrùm corporis fluidi præpoſterè collocati motus omnis co-
              <lb/>
            hibeatur, quia nullum ſuccedere poteſt proximum corpus, an ali-
              <lb/>
            qua eiuſdem particula raritatem præter naturam aſſumat, vt re-
              <lb/>
            liquis partibus concedatur motus: </s>
            <s xml:id="echoid-s1390" xml:space="preserve">Ideò, quia vtrumque ingenite
              <lb/>
            corporis illius propenſioni aduerſatur, ſapientiſſimo Naturæ conſi-
              <lb/>
            lio factum eſt, vt primùm ſingulis corporibus fluidis, iuxta eorum
              <lb/>
            materiam magis aut minùs compactam terminus ſtatuatur, intrà
              <lb/>
            quem toleranter ferant præpoſteram illam collocationem; </s>
            <s xml:id="echoid-s1391" xml:space="preserve">deinde,
              <lb/>
            ne præter modum peruerſus ſit ordo, ſic partitur natura violen-
              <lb/>
            tiam, vt pars corporis intrà terminum præſcriptum conſiſtat, </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>