Biancani, Giuseppe, Aristotelis loca mathematica, 1615

Page concordance

< >
Scan Original
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
< >
page |< < of 355 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s id="s.000943">
                <pb pagenum="51" xlink:href="009/01/051.jpg"/>
              dum quid ſit alterna proportio. </s>
              <s id="s.000944">Alternam igitur proportionem definit Eu­
                <lb/>
              clides definitione 12. quinti, ſic, eſt ſumptio antecedentis ad
                <expan abbr="antecedẽtem">antecedentem</expan>
              ,
                <lb/>
                <figure id="id.009.01.051.1.jpg" place="text" xlink:href="009/01/051/1.jpg" number="20"/>
                <lb/>
              & conſequentis ad conſequentem. </s>
              <s id="s.000945">Explico, exponantur qua­
                <lb/>
              tuor quantitates proportionales, v.g. vt 6. ad 3. ita ſint 4. ad
                <lb/>
              2. ſi igitur argumentemur ſic, vt 6. ad 3. ita 4. ad 2. ergo al­
                <lb/>
              ternatim erit, vt 6. ad 4. ita 3. ad 2. ſiue dixerimus, vt pri­
                <lb/>
              mum ad ſecundum, ita tertium ad quartum, igitur alterna­
                <lb/>
              tim erit, vt primum ad tertium, ita ſecundum ad quartum: valebit conſe­
                <lb/>
              quentia; quæ quidem probatur deinde propoſitione 16. quinti de magnitu­
                <lb/>
              dinibus, hoc eſt in vniuerſum de lineis, ſuperficiebus, & ſolidis. </s>
              <s id="s.000946">quando igi­
                <lb/>
              tur Ariſt. ait, monſtramus proportionale, ideſt, quaſuis quatuor quantita­
                <lb/>
              tes proportionales, habere hanc proprietatem, vt ſint etiam alternatim
                <lb/>
              proportionales, & non monſtramus vnica demonſtratione de omni quouis
                <lb/>
              proportionali, ſed ſeparatim de magnitudinibus in 16. quinti, de numeris
                <lb/>
              in 13. ſeptimi, & ſeorſum de temporibus in aſtronomia, vel phyſica; hoc
                <lb/>
              modo non oſtendimus vniuerſaliter de primo ſubiecto, quia talis affectio
                <lb/>
              conuenit ſingulis, non vt numeri, aut magnitudines, aut tempora ſunt, ſed
                <lb/>
              ſecundum quandam naturam illis omnibus communem, cui primò illa paſ­
                <lb/>
              ſio debetur; quæ quidem natura communis nomine caret, & propterea eſt
                <lb/>
              cauſa erroris.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000947">
                <arrow.to.target n="marg29"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.000948">
                <margin.target id="marg29"/>
              29</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000949">
                <emph type="italics"/>
              Nunc autem vniuerſaliter demonſtratur)
                <emph.end type="italics"/>
              nuſquam apud Mathematicos in­
                <lb/>
              uenio hanc demonſtrationem vniuerſalem de illo communi omnibus præ­
                <lb/>
              dictis, quare dicendum cum Zabarella, illud, nunc, eſſe intelligendum ſic,
                <lb/>
              nunc autem, ideſt, in præſentia autem deberet vniuerſaliter demonſtrari,
                <lb/>
              quod tamen cum non fiat, contingit nos decipi putantes vniuerſaliter de­
                <lb/>
              monſtraſſe. </s>
              <s id="s.000950">vel dicendum iſtud verificari tantum de lineis, ſuperficiebus, &
                <lb/>
              ſolidis, de quibus ſimul in vnica natura communi, quæ eſt magnitudo, de­
                <lb/>
              monſtratur in 16. quinti vniuerſaliter. </s>
              <s id="s.000951">
                <expan abbr="atq;">atque</expan>
              hoc modo explicatum eſt exem­
                <lb/>
              plum ſecundi erroris, qui verbis illis
                <emph type="italics"/>
              (Vel ſit quidem, ſed innominatum ſit in
                <lb/>
              rebus ſpecie differentibus)
                <emph.end type="italics"/>
              continebatur.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000952">
                <arrow.to.target n="marg30"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.000953">
                <margin.target id="marg30"/>
              30</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000954">Ibidem
                <emph type="italics"/>
              (Propter hoc ſi quis monſtrauerit ſingulum triangulum. </s>
              <s id="s.000955">demonſtratio­
                <lb/>
              ne aut vna, aut altera, quod duos rectos habet vnumquodque,
                <expan abbr="æquilateiũ">æquilaterum</expan>
              ſeorſum,
                <lb/>
              & ſcalenum, & æquicrus: nondum nouit triangulum, quod duobus rectis, niſi ſo­
                <lb/>
              phiſtico modo,
                <expan abbr="neq;">neque</expan>
              vniuerſaliter triangulum,
                <expan abbr="neq;">neque</expan>
              ſi vllum eſt præter prædicta
                <lb/>
              triangulum alterum. </s>
              <s id="s.000956">non enim ſecundum quod triangulum,
                <expan abbr="neq;">neque</expan>
              omne triangulum,
                <lb/>
              niſi ſecundum numerum, ſecundum ſpeciem autem non omne; & ſi nullum eſt, quod
                <lb/>
              non nouit)
                <emph.end type="italics"/>
              vltimo loco ponit exemplum primi erroris, quem ſupra verbis il­
                <lb/>
              lis
                <emph type="italics"/>
              (Quando vel nihil ſit accipere ſuperius, præter ſingulare)
                <emph.end type="italics"/>
              expreſſerat, quod,
                <lb/>
              vt benè intelligamus, opus eſt ea, legere, quæ libro primo Priorum ſecto 3.
                <lb/>
              cap. 1. ſcripſimus de proprietate illa trianguli, quod ſcilicet habet tres an­
                <lb/>
              gulos æquales duobus rectis angulis, quibus præmiſſis, ſic deinde locum
                <lb/>
              hunc interpretaberis; Propter hoc, quod præcedenti textu dictum eſt; no­
                <lb/>
              tandum in primo errore vniuerſale, tanquam ſi non eſſet vniuerſale oſten­
                <lb/>
              ditur de ſingulari, ſi quis igitur monſtrauerit ſingillatim de
                <expan abbr="vnoquoq;">vnoquoque</expan>
              trian­
                <lb/>
              gulo in ſingulari, ſcilicet de vno æquilatero, tantum, & de vno Scaleno, &
                <lb/>
              de vno Iſoſcele, ſeparatim, vtens aut eadem demonſtratione dum de
                <expan abbr="vnoq́">vnoque</expan>
              ; </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>