Alvarus, Thomas, Liber de triplici motu, 1509

Table of figures

< >
< >
page |< < of 290 > >|
53
Quarta ſuppoſitio. Diminuere ꝓ-
portionē maioris ineq̈litatꝪ eſt ab ea demere ali-
quã ꝓportionē maioris inequalitatis ceteris pa-
ribus.
Et hec diffinitio eſt. Contingit autē tot mo-
dis proportionē maioris inequalitatis diminui:
quot modis ipſam contingit augeri: de quibus in
prima ſuppoſitione.
Quinta ſuppoſitio. Sēper plus di-
minuitur ꝓportio maioris īequalitatis per aug-
mentū minoris termini maiore nõ variato: quam
per equale decrementū maioris minore nõ varia-
to ceteris paribus.
Et ſemper plus creſcit ꝓpor-
tio per decrementū minoris termini: quã ꝑ equa-
augmentū maioris ceteris paribꝰ.
Prima pars
huius ſuppoſitionis probatur: ſit vna ꝓportio f.
inter a maiorē terminū et b. minorem.
et perdat a.
terminus aliquã partē ſui manente b. inuariato:
tunc dico /  ſi a: nichil deperderet: et b. acquireret
tantã partē quantã iam deperdit a. ceteris pari-
bus: maiorē ꝓportionē deꝑderet f. ꝓportio quam
iam deperdit.
Quod ꝓbatur ſic: q2 b. per acquiſi-
tionē illiꝰ partis maiorē ꝓportionē acquirit quã
deꝑdat a: ꝑ deperditionē eiuſdē partis vel equa-
lis: quod patet: q2 ſi tam a. quã b. deperderent illã
partē: maiorē ꝓportionē deperderet b. quam a. / vt
patet ex octaua ſuppoſitione quarti capitis huiꝰ
partis: igitur quando b. acquirit illam partē et a.
deperdit illam: maiorē ꝓportione acquirit b. quã
deperdat a.
(Suppono em̄ /  ſemꝑ a. maneat ma­
ius) / et ex conſequenti ſequitur /  maiorē ꝓportio-
nem perdit f. / per augmentū minoris termini pu-
ta b. / quã per equale decrementū maioris puta a. /
quod fuit ꝓbandū.
Patet hec cõſequētia / quoniã
ſemper ꝓportio inter aliqua duo īequalia perdit
illã ꝓportionē quã acquirit minꝰ extremū: et etiã
illam quã deperdit maius extremū ceteris paribꝰ /
vt patet ex ꝓbationibus none et decime ſuppoſi-
tionū ſecundi capitis huius.
Patet igitur prima
pars.
Et eodem modo demonſtrabis ſecundam
Intelligo /  ſemper maior terminus maior ma-
neat.
Alias denmõſtratio nõ ꝓcederet. 111. correĺ. ¶ Ex quo
ſequitur /  aliquando tantū diminuitur ꝓportio
maioris inequalitais per crementū minoris nu-
meri adequate ceteris paribus: quantū diminui-
tur per equale decrementū maioris numeri.
Pro­
batur: et volo /  ſit vna ꝓportio inter quadrupe-
dale et octupedale  manente quadrupedali in-
uariato octupedale ꝑdat quadrupedale adequa-
te: et ſequitur /  illa proportio diminuitur vſ ad
ꝓportionē equalitatis: volo igitur iterū /  manē­
te octupedali inuariato: quadrupedale acquirat
ſupra ſe quadrupedale adequate: et ſequit̄̄ /  tunc
etiã diminuitur proportio dupla vſ ad propor-
tionē equalitatis: igitur correlariū verū 222. correĺ.
¶ Sequi­
tur ſecūdo /  per equale decrementū maioris ter-
mini et ſimul equale crementū minoris proportio
manet equalis.
Patet correlariū poſito /  octu-
pedale a. deperdat quadrupedale: et quadrupeda­
le b. acquirat tantū puta quadrupedale.
quo poſi­
to ſequitur /  in fine inter illos terminos erit pro­
portio dupla ſicut erat in principio.
Nã in fine b.
erit octupedale a. vero quadrupedale: igitur.
His iactis ſit prima concluſio. Si
vtra duaꝝ latitudinū inequaliū vniformiter cõ-
tinuo diminuatur ſiue in tēpore equali ſiue ineq̈li
ꝑdendo equalē latitudinē oīno: maiorē ꝓportionē
deꝑdet minor latitudo quã maior: hoc eſt īter ipſã
minorē latitudinem in principio diminutionis et
ſeipſam in fine erit maior ꝓportio quã inter alte-
ram maiorē latitudinē in principio et ſeipſam in
fine.
Exēplū / vt captis duabus latitudinibus puta
pedali et bipedali ſiue vniꝰ gradꝰ et duoꝝ graduū
(nõ eſt cura:) ſi latitudo pedalis ꝑdat in hora vni-
formiṫ ſemipedale: et latitudo bipedalis in tãto
tēpore vel maiore vel minori
(Non īpedit ꝓpoſi-
tum) perdat vniformiter ſemipedale adequate:
maiorē ꝓportionē deperdit pedale quã ſemipeda­
le: qm̄ inter pedale in principio et ſeipſum in fine
eſt ꝓportio dupla: inter bipedale vero in prīcipio
et ſeipſum in fine eſt ꝓportio ſexquialtera.
Pro-
batur hoc cõcluſio facile: qm̄ quandocun latitu-
do maior et minor equalē partē ſiue exceſſū ſiue la­
titudinē deperdūt: maiorē ꝓportionē deperdit la­
titudo minor quã maior: vt ptꝫ manifeſte ex octa-
ua ſuppoſitione quarti capitis huiꝰ partis: igit̄̄
concluſio vera. 331. correĺ.

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index