Casati, Paolo, De igne dissertationes physicae, 1686

Table of figures

< >
< >
page |< < (82) of 672 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div59" type="section" level="1" n="56">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s16545" xml:space="preserve">
              <pb o="82" file="0510" n="510" rhead="Diſſertatio Tertia."/>
            concludit dicens, *Hæc tamen poma, non matura, ſed acerbiſſima*
              <lb/>
            *legi debent.</s>
            <s xml:id="echoid-s16546" xml:space="preserve">* Ex quo conſtat dum matureſcunt, atque ſpiritus
              <lb/>
            commoventur, extrudere particulas minùs aptas; </s>
            <s xml:id="echoid-s16547" xml:space="preserve">quę ſe inſi-
              <lb/>
            nuantes in reliquorum pomorum meatus, eorum particulas ad
              <lb/>
            diſſolutionem ſolicitant, ideóque corrumpuntur. </s>
            <s xml:id="echoid-s16548" xml:space="preserve">Hoc accidere
              <lb/>
            poteſt etiam radicibus, ut in eas irrumpant alienæ particulæ.</s>
            <s xml:id="echoid-s16549" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s16550" xml:space="preserve">Maur. </s>
            <s xml:id="echoid-s16551" xml:space="preserve">Silvam ingredimur, in quâ plurimam ad philoſophan-
              <lb/>
            dum materiem inveniemus, ſi de plantarum naturâ diſputare
              <lb/>
            voluerimus. </s>
            <s xml:id="echoid-s16552" xml:space="preserve">At nos tantummodo caloris opus perſequimur, cui
              <lb/>
            plantarum ortus & </s>
            <s xml:id="echoid-s16553" xml:space="preserve">incrementa tribuenda ſunt. </s>
            <s xml:id="echoid-s16554" xml:space="preserve">Ita autem
              <lb/>
            calidas particulas per fiſtularum atque fibrarum ductus excur-
              <lb/>
            rere cenſendum eſt, ut etiam non paucæ per anaſtomoſes ſe
              <lb/>
            inſinuent in proximas veſiculas, tùm ad incluſum humorem
              <lb/>
            concoquendum, tum ad veſiculas ipſas in novarum fibrarum aut
              <lb/>
            fiſtularum naturam efformandas; </s>
            <s xml:id="echoid-s16555" xml:space="preserve">ſic enim novo lignearum
              <lb/>
            fibrarum circa priores additamento pingueſcit arbor, initio facto
              <lb/>
            ab infimâ trunci parte, ubi ſcilicet calor fiſtulas validiùs inflans
              <lb/>
            faciliùs erumpit per anaſtomoſes, atqué etiam per minima cir-
              <lb/>
            cumſtantium fibrarum intervalla diſcurrit.</s>
            <s xml:id="echoid-s16556" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s16557" xml:space="preserve">Grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s16558" xml:space="preserve">Itaque ſi omnia attentè circumſpiciamus, ſtirpium
              <lb/>
            vitam ex calore ingenito pendere deprehendimus: </s>
            <s xml:id="echoid-s16559" xml:space="preserve">nam ſi tem-
              <lb/>
            peſtas frigida ita plantam aggrediatur, ut in poros immiſſi ſpi-
              <lb/>
            ritus frigidi particulas conſtringant, atque ex teneris ramuſculis
              <lb/>
            exprimant influentes calidas particulas, illi tabeſcunt, & </s>
            <s xml:id="echoid-s16560" xml:space="preserve">exſic-
              <lb/>
            cantur: </s>
            <s xml:id="echoid-s16561" xml:space="preserve">immò aliquando adeò acutum gelu obſidet annoſas
              <lb/>
            quercus, ut ſulphureæ nitroſæque particulæ coëuntes indignen-
              <lb/>
            tur anguſtias, & </s>
            <s xml:id="echoid-s16562" xml:space="preserve">ſubitam raritatem aſſumentes cum ingenti
              <lb/>
            fragore truncum diſrumpant; </s>
            <s xml:id="echoid-s16563" xml:space="preserve">vites autem omnino enectæ
              <lb/>
            pereant, niſi ſuperiniecta humus gelidi aëris complexum
              <lb/>
            prohibeat.</s>
            <s xml:id="echoid-s16564" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s16565" xml:space="preserve">Maur. </s>
            <s xml:id="echoid-s16566" xml:space="preserve">Verùm cum brumali frigore ſpoliatæ frondibus arbo-
              <lb/>
            res ſqualleant, nec ab aridis atque emortuis conſpicuâ diſſimi-
              <lb/>
            litudine diſtare videantur, nonne ſatis valido argumento, immò
              <lb/>
            certâ animæ notâ, uti poſſumus, ſi ineunte vere gemmas turge-
              <lb/>
            ſcere, tum folia erumpere, deinde etiam ramuſculos produci
              <lb/>
            videamus?</s>
            <s xml:id="echoid-s16567" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s16568" xml:space="preserve">Grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s16569" xml:space="preserve">Ita planè: </s>
            <s xml:id="echoid-s16570" xml:space="preserve">neque potui non ſubiraſci inepto colono,
              <lb/>
            qui, cùm vites aliquas non ſimul cum cæteris germinare aſpi-
              <lb/>
            ceret, emortuas interpretatus præproperâ ſecuri abſcidit: </s>
            <s xml:id="echoid-s16571" xml:space="preserve">ſed
              <lb/>
            cum ſarmenta in hypogæo condidiſſet, demum pluribus oculis
              <lb/>
            præter ſpem egerminâſſe videns intellexit vitæ principio </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>