Clavius, Christoph, Gnomonices libri octo, in quibus non solum horologiorum solariu[m], sed aliarum quo[quam] rerum, quae ex gnomonis umbra cognosci possunt, descriptiones geometricè demonstrantur

Table of contents

< >
[511.] DE HOROLOGIO ITALICO, ET BABYLONICO, quod à Verticali circulo declinat. CAP. XXV.
[512.] DE HOROLOGIO ANTIQVO, QVOD à circulo Verticali declinat. CAP. XXVI.
[513.] DE HOROLOGIIS AE HORIZONTE declinantib{us}. CAP. XXVII.
[514.] DE HOROLOGIIS AD HORIZONTEM inclinatis. CAP. XXVIII.
[515.] PRAECEPTVM I.
[516.] PRAECEPTVM II.
[517.] PRAECEPTVM III.
[518.] PRAECEPTVM IIII.
[519.] PRAECEPTVM V.
[520.] PRAECEPTVM VI.
[521.] DE HOROLOGIIS AVERTICALI DECLINANTIBVS, & ad Horizontem inclinatis. CAP. XXIX.
[522.] DE HOROLOGIORVM DESCRIPTIONE IN QVOCVNQVE plano, & ad quamuis latitudinem loci, per instrumentum in hunc vſum conſtructum. CAP. XXX.
[523.] DEHOROLOGIORVM DESCRIPTIONE IN QVOCVNQVE plano per vmbram ſtyli horologij alicuius horizontalis, vel alterius cuiuſpiam. CAP. XXXI.
[524.] FINIS SEPTIMI LIBRI.
[525.] GNOMONICES LIBER OCTAVVS.
[526.] AVCTORE CHRISTOPHORO CLAVIO BAMBERGENSI SOCIETATIS IESV.
[527.] DE HOROLOGIO AEQVINOCTIALI vniuerſali. CAP. I.
[528.] DE HOROLOGIO VNIVERS ALI IN FORMAM crucis conſtructo. CAP. II.
[529.] DE ALIO HOROLOGIO VNIVERSALI IN PLANA ſuperficie deſcripto, & ad quamcunque latitudinem loci, quę complementum maximę declinationis Solis non excedat, accommodato. CAP. III.
[530.] DE HOROLOGIO HEMISPHAERICO concauo. CAP. IIII.
[531.] DE HOROLOGII CONSTRVCTIONE IN CYLINDRO conucxo. CAP. V.
[532.] DE HORARVM DESCRIPTIONE in quadrante. CAP. VI.
[533.] FINIS OCTAVI LIBRI.
[534.] REGESTVM
[535.] Omnes ſunt terniones, præter ***, F, & HHh, qui quaterniones ſunt.
[536.] ROMAE, Apud Franciſcum Zanettum. M D LXXXI.
< >
page |< < (502) of 677 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="it" type="free">
        <div xml:id="echoid-div1661" type="section" level="1" n="431">
          <pb o="502" file="0518" n="518" rhead="GNOMONICES"/>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s32285" xml:space="preserve">POSVIMVS autem in iſtis tabellis omnes horas à mer. </s>
            <s xml:id="echoid-s32286" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s32287" xml:space="preserve">med. </s>
            <s xml:id="echoid-s32288" xml:space="preserve">noc. </s>
            <s xml:id="echoid-s32289" xml:space="preserve">ita vt omnes deſcribi
              <lb/>
            poſſint in vtroque Meridiano horologio, quamuis eæ, quæ ſupra lineam horizontalem cadunt,
              <lb/>
            ſint ſuperfluæ. </s>
            <s xml:id="echoid-s32290" xml:space="preserve">Idem fecimus in hoſis ab occ. </s>
            <s xml:id="echoid-s32291" xml:space="preserve">Sole Aequatorem percurrente: </s>
            <s xml:id="echoid-s32292" xml:space="preserve">Et ſi viſum fuerit,
              <lb/>
            idem fieri poterit in eiſdem horis ab occ. </s>
            <s xml:id="echoid-s32293" xml:space="preserve">Sole in tropicis exiſtente; </s>
            <s xml:id="echoid-s32294" xml:space="preserve">quod tamen non fecimus, ſed
              <lb/>
            eas duntaxat horas notauimus, quæ infra horizontalem lineam cadunt, cum eas ſolum vmbra ſty-
              <lb/>
            li indicet, Sole ſupra Horizontem extante.</s>
            <s xml:id="echoid-s32295" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s32296" xml:space="preserve">IGITVR, vt horologium Meridianum conſtruatur, in plano horologii ducatur recta A B,
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0518-01" xlink:href="note-0518-01a" xml:space="preserve">Conſtructio ho
                <lb/>
              rologij Meridia
                <lb/>
              ni ex tabulis.</note>
            pro linea horizontali, quæ in plano ſtabili, ac firmo ducenda eſt beneficio perpendiculi Horizon-
              <lb/>
            ti parallela. </s>
            <s xml:id="echoid-s32297" xml:space="preserve">In haclocus ſtyli eligatur C, è quo circulus cuiuſq; </s>
            <s xml:id="echoid-s32298" xml:space="preserve">magnitudinis deſcribatur D E F.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s32299" xml:space="preserve">Deinde in orientali horologio à puncto B, verſus boream exiſtente, quod nobis ad horologium
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0518-02" xlink:href="note-0518-02a" xml:space="preserve">10</note>
            conuerſis ad dextram poſitum eſt, in occidentali vero à puncto A, itidem boreali quod nobis ad
              <lb/>
            ſiniſtram ſtatuitur, ſi faciem ad horologium conuertamus, deorſum verſus numeretur cõplemen-
              <lb/>
            tum altitudinis poli vſque ad F, ducatur q́ue recta F C D, quam in centro C, ad angulos rectos ſe-
              <lb/>
            cet recta E C. </s>
            <s xml:id="echoid-s32300" xml:space="preserve">Erit ex ijs, quæ propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s32301" xml:space="preserve">25. </s>
            <s xml:id="echoid-s32302" xml:space="preserve">lib 2. </s>
            <s xml:id="echoid-s32303" xml:space="preserve">demonſtrauimus, D F, linea æquinoctialis, & </s>
            <s xml:id="echoid-s32304" xml:space="preserve">E C,
              <lb/>
            linea horæ 6. </s>
            <s xml:id="echoid-s32305" xml:space="preserve">à mer. </s>
            <s xml:id="echoid-s32306" xml:space="preserve">vel med. </s>
            <s xml:id="echoid-s32307" xml:space="preserve">noc. </s>
            <s xml:id="echoid-s32308" xml:space="preserve">Poſt hæc aſſumpta ſtyli longitudine, abſcindantur ei quotcun-
              <lb/>
            que partes æquales ex recta G H, vt in præcedentibus factum eſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s32309" xml:space="preserve">Itaque ſi pro hora 11. </s>
            <s xml:id="echoid-s32310" xml:space="preserve">à med.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s32311" xml:space="preserve">noc. </s>
            <s xml:id="echoid-s32312" xml:space="preserve">ſumatur latitudo vmbræ grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s32313" xml:space="preserve">24. </s>
            <s xml:id="echoid-s32314" xml:space="preserve">M. </s>
            <s xml:id="echoid-s32315" xml:space="preserve">14. </s>
            <s xml:id="echoid-s32316" xml:space="preserve">quæ ſuperior eſt, & </s>
            <s xml:id="echoid-s32317" xml:space="preserve">in tropico ♋, borealis, numere-
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-0518-01" xlink:href="fig-0518-01a" number="320">
                <image file="0518-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/0518-01"/>
              </figure>
              <note position="left" xlink:label="note-0518-03" xlink:href="note-0518-03a" xml:space="preserve">20</note>
              <note position="left" xlink:label="note-0518-04" xlink:href="note-0518-04a" xml:space="preserve">30</note>
              <note position="left" xlink:label="note-0518-05" xlink:href="note-0518-05a" xml:space="preserve">40</note>
            turq́ue in orientali horologio à D, verſus Boreales partes, vel in parte oppoſita à puncto F, vſque
              <lb/>
            ad K, & </s>
            <s xml:id="echoid-s32318" xml:space="preserve">in rectam occultam C K, in parte oppoſita transferatur ex C, eiuſdem horæ longitudo vm
              <lb/>
            bræ P 49. </s>
            <s xml:id="echoid-s32319" xml:space="preserve">M. </s>
            <s xml:id="echoid-s32320" xml:space="preserve">6. </s>
            <s xml:id="echoid-s32321" xml:space="preserve">vſque ad L, inuentum erit punctum L, pro hora 11. </s>
            <s xml:id="echoid-s32322" xml:space="preserve">à med. </s>
            <s xml:id="echoid-s32323" xml:space="preserve">noc. </s>
            <s xml:id="echoid-s32324" xml:space="preserve">in tropico ♋. </s>
            <s xml:id="echoid-s32325" xml:space="preserve">Sic
              <lb/>
            etiam reperiemus punctum L, in tropico ♑, pro eadem hora, ſi eadem latitudo vmbræ numere-
              <lb/>
            tur à D, verſus Auſtrum, vel in parte oppoſita ex puncto F, vſque ad K, eademq́ue longitudo vm-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0518-06" xlink:href="note-0518-06a" xml:space="preserve">50</note>
            bræ ex recta occulta C K, abſcindatur. </s>
            <s xml:id="echoid-s32326" xml:space="preserve">Quòd ſi in linea æquinoctiali accipiatur recta C M, longi
              <lb/>
            tudini vmbræ eiuſdem horæ in Aequatore, quæ comprehendit P. </s>
            <s xml:id="echoid-s32327" xml:space="preserve">44. </s>
            <s xml:id="echoid-s32328" xml:space="preserve">M. </s>
            <s xml:id="echoid-s32329" xml:space="preserve">47. </s>
            <s xml:id="echoid-s32330" xml:space="preserve">æqualis, dabit recta
              <lb/>
            L M L, horam 11. </s>
            <s xml:id="echoid-s32331" xml:space="preserve">à med. </s>
            <s xml:id="echoid-s32332" xml:space="preserve">noc. </s>
            <s xml:id="echoid-s32333" xml:space="preserve">in horblogio orientali. </s>
            <s xml:id="echoid-s32334" xml:space="preserve">Eadem ratione in occidentali horologio ex
              <lb/>
            eadem latitudine, & </s>
            <s xml:id="echoid-s32335" xml:space="preserve">longitudine vmbræ horam 1. </s>
            <s xml:id="echoid-s32336" xml:space="preserve">à mer. </s>
            <s xml:id="echoid-s32337" xml:space="preserve">deſcribemus, vt in figura patet. </s>
            <s xml:id="echoid-s32338" xml:space="preserve">Quòd ſi
              <lb/>
            eadem fiant in cæteris horis à med. </s>
            <s xml:id="echoid-s32339" xml:space="preserve">noc. </s>
            <s xml:id="echoid-s32340" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s32341" xml:space="preserve">à mer. </s>
            <s xml:id="echoid-s32342" xml:space="preserve">abſolutum erit vtrumque horologium Meridia-
              <lb/>
            num. </s>
            <s xml:id="echoid-s32343" xml:space="preserve">Quod tamen breuius ita perficiemus. </s>
            <s xml:id="echoid-s32344" xml:space="preserve">Transferantur in lineam æquinoctialem longitudi-
              <lb/>
            nes vmbrarum pro ſingulis horis in Aequatore, imprimendo puncta in linea æquinoctiali. </s>
            <s xml:id="echoid-s32345" xml:space="preserve">Per
              <lb/>
            hæc enim lineæ rectæ ad æquinoctialem lineam perpen diculares excitatæ dabunt horas à mer. </s>
            <s xml:id="echoid-s32346" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s32347" xml:space="preserve">
              <lb/>
            med. </s>
            <s xml:id="echoid-s32348" xml:space="preserve">noc. </s>
            <s xml:id="echoid-s32349" xml:space="preserve">Quæ ſi ex C. </s>
            <s xml:id="echoid-s32350" xml:space="preserve">ſecundum longitudines vmbrarum, quas in tropicis horæ habent, vel cer-
              <lb/>
            te per lineas occultas latitudinum vmbrarum reſecentur, habebuntur puncta tropicorum. </s>
            <s xml:id="echoid-s32351" xml:space="preserve">In-
              <lb/>
            uenientur autem vna eademq́ue opera ex eadem latitudine vmbræ octo puncta in tropicis. </s>
            <s xml:id="echoid-s32352" xml:space="preserve">Ita </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>