Cardano, Geronimo, Opvs novvm de proportionibvs nvmerorvm, motvvm, pondervm, sonorvm, aliarvmqv'e rervm mensurandarum, non solùm geometrico more stabilitum, sed etiam uarijs experimentis & observationibus rerum in natura, solerti demonstratione illustratum, ad multiplices usus accommodatum, & in V libros digestum. Praeterea Artis Magnae, sive de regvlis algebraicis, liber vnvs abstrvsissimvs & inexhaustus planetotius Ariothmeticae thesaurus ... Item De Aliza Regvla Liber, hoc est, algebraicae logisticae suae, numeros recondita numerandi subtilitate, secundum Geometricas quantitates inquirentis ...

Page concordance

< >
Scan Original
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
< >
page |< < of 291 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s id="id000633">
                <pb pagenum="33" xlink:href="015/01/052.jpg"/>
              pla in triplam. </s>
              <s id="id000634">Sed ſumpta proportione alio modo producitur. </s>
              <s id="id000635">Ve
                <lb/>
              lut ſi dicam, homines decem mouent nauim, aut
                <expan abbr="ferũt">ferunt</expan>
              pondus pro­
                <lb/>
              portione tripla, igitur quadraginta homines idem facient propor­
                <lb/>
              tione duodecupla ſcilicet quadrupla in triplam ducta. </s>
              <s id="id000636">Cum ergo
                <lb/>
              addo triginta homines, qui mouent in proportione nonupla, non
                <lb/>
              oportet ducere nonuplam in triplam, ſed totum numerum accipe­
                <lb/>
              re, & quam proportionem habet ad partem, tandem habet uis mo­
                <lb/>
              uens ad uim
                <expan abbr="mouẽtem">mouentem</expan>
              . </s>
              <s id="id000637">Vnde ſi duo moueant in proportione ſex­
                <lb/>
              quialtera, & ſex in proportione quadrupla cum dimidia, & iungan
                <lb/>
              tur, ut fiant octo, non oportebit ducere ſexquialteram, in quadru­
                <lb/>
              plam ſexquialteram, ſed cum octo ad duo ſit in proportione qua­
                <lb/>
              drupla, ſumemus quadruplam ad ſexquialteram, quę erit ſexcupla,
                <lb/>
              & octo mouebunt, aut pondus gerentin proportione ſexcupla.</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="id000638">
                <margin.target id="marg109"/>
              P
                <emph type="italics"/>
              ropoſ.
                <emph.end type="italics"/>
              37.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="id000639">Propoſitio quadrageſima tertia.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="id000640">Productionem ad additionem retrahere.
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg110"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="id000641">
                <margin.target id="marg110"/>
              C
                <emph type="italics"/>
              o
                <emph.end type="italics"/>
              ^{m}.</s>
            </p>
            <figure id="id.015.01.052.1.jpg" xlink:href="015/01/052/1.jpg" number="48"/>
            <p type="main">
              <s id="id000642">Sit proportio a ad b dupla poteſtate li­
                <lb/>
              cet ſint quinque homines, & ſint quindecim
                <lb/>
              homines c, & habebunt ad b ſexcuplam
                <lb/>
              proportionem per præcedentem. </s>
              <s id="id000643">Iuncta
                <lb/>
              ergo a, & c per octauam huius
                <expan abbr="mouebũt">mouebunt</expan>
                <lb/>
              b proportione octupla, dico, quod ſi du­
                <lb/>
              xeris
                <expan abbr="proportionẽ">proportionem</expan>
              c ad a plus uno. </s>
              <s id="id000644">i. </s>
              <s id="id000645">qua­
                <lb/>
              druplam in proportionem a ad b, quæ eſt dupla, proueniet eadem
                <lb/>
              octupla. </s>
              <s id="id000646">Nam quia in coniunctione ſufficit iungere c cum a, & ſu­
                <lb/>
              mitur ſecundum proportionem a ad b, igitur cum proportio a ad
                <lb/>
              b comparata ad proportionem c & a ad b ſit, ſicut proportio c & a
                <lb/>
              ad a, & proportio c & a ad a ſit, ſicut proportio c ad a, & a ad a, &
                <lb/>
              proportio a ad a habet rationem unius, igitur proportio aggregati
                <lb/>
              c a ad b eſt producta ex proportione c ad a plus monade in propor
                <lb/>
              tionem a ad b, quod erat demonſtrandum.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="id000647">Propoſitio quadrageſima quarta.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="id000648">Si fuerit proportio motoris ad id, quod eſt maximum non mo­
                <lb/>
              uens & ſpatium, & tempus, nota erit etiam reliquorum nota.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="id000649">Sæpe contingit, ut quinque homines moueant nauim, & ſpatium
                <lb/>
              ad tempus notum, & etiam cognitum maximum, quod mouere
                <lb/>
              non poteſt. </s>
              <s id="id000650">Sit ergo a numerus hominum, b na­
                <lb/>
                <figure id="id.015.01.052.2.jpg" xlink:href="015/01/052/2.jpg" number="49"/>
                <lb/>
              uis, c maximum, quod non mouere poteſt, d
                <lb/>
              tempus, e ſpatium, f motor alius ſiue numerus
                <lb/>
              hominum notus, & g tempus, dico, quod h ſpatium notum erit, ſeu
                <lb/>
                <expan abbr="notũ">notum</expan>
              g tempus, & h ſpatium, dico, quod erit f motor, ſeu numerus </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>