Biancani, Giuseppe, Aristotelis loca mathematica, 1615

Page concordance

< >
Scan Original
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
< >
page |< < of 355 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s id="s.000956">
                <pb pagenum="52" xlink:href="009/01/052.jpg"/>
              ſeparatim oſtendit, aut vtens diuerſis demonſtrationibus, vna pro æquila­
                <lb/>
              tero, altera pro Iſoſcele, tertia pro Scaleno, oſtendens, quod
                <expan abbr="vnumquodq;">vnumquodque</expan>
                <lb/>
              illorum habet tres angules æquales duobus rectis angulis; iſte nondum no­
                <lb/>
              uit triangulum omne habere talem affectionem, niſi modo ſophiſtico, quia
                <lb/>
              non cognoſcit hanc affectionem illis
                <expan abbr="cõpetere">competere</expan>
              propter naturam illam com­
                <lb/>
              munem trianguli, cui primo, & per ſe competit; & neque vniuerſaliter co­
                <lb/>
              gnoſcit triangulum omne eſſe tale, etiam ſi nullum aliud reperiatur trian­
                <lb/>
              gulum, præter illud æquilaterum, vel illud Iſoſceles, vel illud Scalenum, de
                <lb/>
              quibus ſeparatim
                <expan abbr="demõſtrauit">demonſtrauit</expan>
              , & ſecundum numerum, ideſt de vnoquoque,
                <lb/>
              quatenus eſt vnum numero. </s>
              <s id="s.000957">non nouit autem ſecundum ſpeciem, idest fecun­
                <lb/>
              dum naturam, & formam communem illis tribus indiuiduis, quæ eſt natu­
                <lb/>
              ra trianguli. </s>
              <s id="s.000958">hoc autem eſſe exemplum primi erroris manifeſtè conuincitur,
                <lb/>
              tum ex verbis illis, quando nihil ſit ſuperius, præter ſingulare, tum ex hu­
                <lb/>
              ius textus verbis illis
                <emph type="italics"/>
              (Singulum triangulum)
                <emph.end type="italics"/>
              & ex illis
                <emph type="italics"/>
              (Niſi ſecundum nume­
                <lb/>
              rum)
                <emph.end type="italics"/>
              ideſt, niſi de vno, quod ſit vnum numero. </s>
              <s id="s.000959">propterea nos de ſingulari
                <lb/>
              triangulo omiſſa Zabarellæ ſententia explicauimus tandem in confirma­
                <lb/>
              tionem noſtræ expoſitionis in hæc tria errata illud non omittendum, ſatius
                <lb/>
              eſſe dicere, Ariſt. attuliſſe pro tribus erratis tria exempla ordine retrogra­
                <lb/>
              do, quàm, quod facit Zabarella, primum eſſe pro tertio, ſecundum pro pri­
                <lb/>
              mo, tertium verò pro ſecundo; eo enim modo, Ariſt. confuſionem nulla ra­
                <lb/>
              tione, imò contra omnem rationem imponimus.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000960">
                <arrow.to.target n="marg31"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.000961">
                <margin.target id="marg31"/>
              31</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000962">Textu 14. continet quidem quædam mathematica, ſed ferè eadem cum
                <lb/>
              ſuperioribus, quæ quia tum ex prædictis facile intelligi poſſunt, tum quia
                <lb/>
              benè ab expoſitoribus explicantur, ne actum agamus, prætermittimus.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000963">
                <arrow.to.target n="marg32"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.000964">
                <margin.target id="marg32"/>
              32</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000965">Tex. 20.
                <emph type="italics"/>
              (Niſi magnitudines numeri ſint)
                <emph.end type="italics"/>
              hoc eſt, niſi magnitudines ſint di­
                <lb/>
              feretæ, ita vt cadant ſub numerum, vt ſi linea quæpiam diuidatur in partes
                <lb/>
              decem, vel duodecim, tunc euadit quantitas diſcreta, ſiue numerus. </s>
              <s id="s.000966">& tunc
                <lb/>
              linea numerus eſt. </s>
              <s id="s.000967">idem de ſuperficie, ac ſolido intelligendum.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000968">
                <arrow.to.target n="marg33"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.000969">
                <margin.target id="marg33"/>
              33</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000970">Ibidem
                <emph type="italics"/>
              (Propter hoc Geometriæ non licet monſtrare, quod contrariorum vna
                <lb/>
              eſe ſcientia, ſed neque quod duo cubi cubus)
                <emph.end type="italics"/>
              quo ad verba illa, duo cubi cubus,
                <lb/>
              quæ ad nos pertinent, vult Ariſt. docere, quod non debet Geometra oſten­
                <lb/>
              dere numerorum affectiones (per cubos enim intelligit numeros quoſdam
                <lb/>
              ſic dictos, vt paulo poſt oſtendam) vt ſi quis vellet geometricè oſtendere id,
                <lb/>
              quod oſtenditur in 4. noni Elem. ſcilicet, ſi cubus numerus cubum numerum
                <lb/>
              multiplicauerit, productus numerus erit pariter cubus. </s>
              <s id="s.000971">nonnulli latinorum
                <lb/>
              perperam textum hunc expoſuerunt putantes reperiri ſolummodo cubos
                <lb/>
              geometricos, at Euclides definit. </s>
              <s id="s.000972">19. ſeptimi, ſic arithmeticum cubum de­
                <lb/>
              finit, cubus numerus eſt, qui ſub tribus numeris æqualibus continetur, qua­
                <lb/>
              lis eſt. </s>
              <s id="s.000973">8. qui eſt ad inſtar cubi geometrici, & continetur ſub tribus binarijs
                <lb/>
              multiplicatis inuicem, quæ multiplicatio ſic inſtituitur, exponuntur tres bi­
                <lb/>
                <figure id="id.009.01.052.1.jpg" place="text" xlink:href="009/01/052/1.jpg" number="21"/>
                <lb/>
              narij, 2, 2, 2, primus ducitur in ſecundum, & producitur.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.000974">4. qui eſt numerus quadratus huius figuræ,
                <figure id="id.009.01.052.2.jpg" place="text" xlink:href="009/01/052/2.jpg" number="22"/>
              , deinde
                <lb/>
              tertius binarius ducitur in prædictum quadratum 4. & pro­
                <lb/>
              ducitur 8. qui dicitur cubus, quia ſi intelligantur duo qua­
                <lb/>
              ternarij, vnus ſupra alterum, vt in præſenti figura refe­
                <lb/>
              runt cubicam figuram, cuius tam longitudo, quam </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>