Alvarus, Thomas, Liber de triplici motu, 1509

Page concordance

< >
Scan Original
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
< >
page |< < of 290 > >|
    <echo version="1.0">
      <text xml:lang="la">
        <div xml:id="N10132" level="1" n="1" type="body">
          <div xml:id="N1194D" level="2" n="2" type="other" type-free="pars">
            <div xml:id="N15216" level="3" n="8" type="chapter" type-free="capitulum">
              <p xml:id="N1538A">
                <s xml:id="N153CE" xml:space="preserve">
                  <pb chead="Secunde partis" file="0052" n="52"/>
                ¶ Ex hac concluſione ſequitur /  ſi
                  <lb/>
                aliq̈ latitudo maior puta a. vniformiṫ cõtinuo in
                  <lb/>
                aliquo tēpore deperdat aliquam partē ſui: et vna
                  <lb/>
                alia latitudo minor puta b. deperdat cõtinuo vni-
                  <lb/>
                formiter in tanto tēpore, maiori, vel minori (non
                  <lb/>
                curo) tantã partē adequate ſui: maior ꝓportio eſt
                  <lb/>
                inter latitudinē minorem in medio inſtanti prime
                  <lb/>
                medietatis tēporis in quo ipſa diminuitur et ſeip­
                  <lb/>
                ſam in medio inſtanti ſecūde medietatis eiuſdē tē­
                  <lb/>
                poris: quã īter latitudinē maiorē in inſtãti medio
                  <lb/>
                prime medietatis tēporis / in quo ipſa diminuitur
                  <lb/>
                et ſeipſaꝫ in inſtãti medio ſecūde medietatꝪ eiuſdē
                  <lb/>
                tēporis. </s>
                <s xml:id="N153E9" xml:space="preserve">Exemplū / vt capta latitudine .12. graduū
                  <lb/>
                et .8. graduū: et diminuatur latitudo: 12. graduuꝫ
                  <lb/>
                in hora cõtinuo vniformiter, deperdendo adequa­
                  <lb/>
                te quatuor gradus. </s>
                <s xml:id="N153F2" xml:space="preserve">et in tanto tēpore vel maiori vĺ
                  <lb/>
                minori (nõ curo) cõtinuo vniformiter deperdat la-
                  <lb/>
                titudo .8. graduū etiã quatuor gradus adequate:
                  <lb/>
                tunc ipſius latitudinis minoris in inſtanti medio
                  <lb/>
                ṗme medietatꝪ tꝑis in quo ipſa diminuit̄̄ ad ipſã
                  <lb/>
                in inſtãti medio ſecūde medietatis eiuſdē tēporis
                  <lb/>
                eſt maior ꝓportio: quã inter latitudinē maiorē in
                  <lb/>
                inſtanti medio prime medietatis temporis in quo
                  <lb/>
                diminuitur et ſeipſam in inſtanti medio ſecūde me­
                  <lb/>
                dietatis eiuſdē tēporis. </s>
                <s xml:id="N15407" xml:space="preserve">Nam illa eſt ꝓportio ſu-
                  <lb/>
                prabipartiens quintas puta .7. ad .5. hec vero eſt
                  <lb/>
                ſuprabipartiens nonas puta .11. ad .9. </s>
                <s xml:id="N1540E" xml:space="preserve">Modo illa
                  <lb/>
                maior eſt hac / vt conſtat ex predictis. </s>
                <s xml:id="N15413" xml:space="preserve">Hoc correla-
                  <lb/>
                riū eandē cū cõcluſione petit demonſtrationē: qm̄
                  <lb/>
                ipſa latitudo maior ab inſtanti medio prime me-
                  <lb/>
                dietatis tēporis in quo diminuitur vſ ad inſtãs
                  <lb/>
                mediū ſecunde medietatis eiuſdē tēporis tantam
                  <lb/>
                latitudinē deperdit adequate: quantam latitudo
                  <lb/>
                minor perdit ab inſtanti medio prime medietatis
                  <lb/>
                tēporis in quo diminuitur vſ ad inſtans mediū
                  <lb/>
                ſecūde medietatis eiuſdē tēporis: q2 illa tempora
                  <lb/>
                ſunt medietates totaliū tēpoꝝ / vt conſtat in quibꝰ
                  <lb/>
                deperduntur medietates latitudinū deꝑdendarū
                  <lb/>
                adequate / igit̄̄ maiorē ꝓportionē deꝑdit minor la­
                  <lb/>
                titudo in tali tēpore: quã maior in tꝑe correſpõdē­
                  <lb/>
                ti. </s>
                <s xml:id="N15430" xml:space="preserve">Patet hec ↄ̨ña ex ſcḋa parte octaue ſuppoſiti-
                  <lb/>
                onis p̄allegate: et ꝓportio deꝑdita ab aliqua lati­
                  <lb/>
                tudine in aliquo tꝑe eſt ꝓportio īter eandē latitu-
                  <lb/>
                dinē in prīcipio talis tꝑis et ſeipſã in fine / vt patet /
                  <lb/>
                ergo maior eſt ꝓportio inter minorē latitudinē in
                  <lb/>
                inſtãti medio prime medietatis temporis in quo
                  <lb/>
                diminuit̄̄ ad ſeipſam in in inſtanti medio ſcḋe me­
                  <lb/>
                dietatis tꝑis eiuſdē: quã īter latitudinē maiorē in
                  <lb/>
                inſtãti medio ṗme medietatꝪ tꝑis in quo diminuit̄̄
                  <lb/>
                et ſeipſã in inſtãti medio ſcḋe medietatis eiuſdem
                  <lb/>
                tꝑis / quod fuit ꝓbandū. </s>
                <s xml:id="N15447" xml:space="preserve">Patet igitur correlariū.
                  <lb/>
                </s>
                <s xml:id="N14DA2" xml:space="preserve">¶ Ex quo ſequitur ſecundo /  ſi latitudo motus a.
                  <lb/>
                maior et b. minor diminuantur vniformiter cõti-
                  <lb/>
                nue in tempore equali vel inequali perdendo ade-
                  <lb/>
                quate equalem latitudinem: maior eſt proportio
                  <lb/>
                inter motum b. in principio temporis in quo ipſe
                  <lb/>
                diminuitur et ſeipſum in fine talis temporis: quã
                  <lb/>
                inter motum a. in principio temporis in quo ipſe
                  <lb/>
                diminuitur et ſeipſum in fine eiuſdem temporis: et
                  <lb/>
                ſimiliter maior eſt ꝓportio inter motum b. in inſtã­
                  <lb/>
                ti medio prime medietatis temporis in quo ipſe
                  <lb/>
                diminuitur et ſeipſum in inſtanti medio ſecunde.
                  <lb/>
                medietatis eiuſdem temporis: quam inter motuꝫ
                  <lb/>
                a. in inſtanti medio prime medietatis temporis ī
                  <lb/>
                quo ipſe diminuitur et ſeipſum in inſtanti medio
                  <lb/>
                ſecunde medietatis eiuſdem temporis. </s>
                <s xml:id="N14DC1" xml:space="preserve">Prima
                  <lb/>
                pars huius auxilio concluſionis precedentis oſtē­
                  <lb/>
                ditur et ſecunda ex correlario facile ſuam demon­
                  <lb/>
                ſtrationem aſſumit.
                  <note position="left" xlink:href="note-0050-01a" xlink:label="note-0050-01" xml:id="N14DDA" xml:space="preserve">calcu. de
                    <lb/>
                  mo. loca.</note>
                </s>
                <s xml:id="N14DCF" xml:space="preserve">Et hoc correlarium eſt quar-
                  <lb/>
                tum ſuppoſitum calculatoris ī capite de motu lo­
                  <lb/>
                cali cõcluſione .38. / quod ponit ſub his verbis.</s>
              </p>
              <p xml:id="N14DE2">
                <s xml:id="N14DE3" xml:space="preserve">Omniū duarū latitudinum equalium extenſiue et
                  <lb/>
                inique intenſarum maior eſt proportio gradꝰ me­
                  <lb/>
                dii medietatis intenſioris in latitudine remiſſio-
                  <lb/>
                ri ad graduꝫ medium medietatis remiſſioris eiuſ­
                  <lb/>
                dem latitudinis / quam eſt proportio graduum me­
                  <lb/>
                diorum medietatum latitudinis remiſſioris.</s>
              </p>
              <p xml:id="N14DF0">
                <s xml:id="N14DF1" xml:space="preserve">Quas auteꝫ vocat latitudines extenſiue equales
                  <lb/>
                vide ibi. </s>
                <s xml:id="N14DF6" xml:space="preserve">Et ex hoc probatur etiam regula / quã po­
                  <lb/>
                nit calculator in capite eodem ſoluendo argumen­
                  <lb/>
                tum factum contra .33. concluſionem / quam ibi nõ
                  <lb/>
                probat: ſed ipſa facile oſtenditur ex hac concluſio­
                  <lb/>
                ne et ſuo correlario / hoc addito /  in omni latitu-
                  <lb/>
                dine vniformiter difformi partium equalium ex-
                  <lb/>
                trema equaliter ſeſe excedunt: quia de talibus la­
                  <lb/>
                titudinibus intelligitur regula eius.</s>
              </p>
              <p xml:id="N14E07">
                <s xml:id="N14E08" xml:space="preserve">Secunda concluſio. </s>
                <s xml:id="N14E0B" xml:space="preserve">Quando inter
                  <lb/>
                aliquos terminos eſt ꝓportio maioris inequali-
                  <lb/>
                tatis, et maior illorum terminorum acquirit ali-
                  <lb/>
                quam proportionem ſtante minore inuariato: vel
                  <lb/>
                minor terminus deperdit aliquam ꝓportionem ī­
                  <lb/>
                uariato maiore: proportio inter illos terminos
                  <lb/>
                augmentantur. </s>
                <s xml:id="N14E1A" xml:space="preserve">Probatur / et ſint b. terminus ma­
                  <lb/>
                ior et .cd. minor inter quos ſit ꝓportio f. / et acqui-
                  <lb/>
                rat terminus b. vnam ꝓportionem que ſit .ab. ad
                  <lb/>
                b. / tunc dico /  proportio f. auget̄̄ ceteris aliis ma­
                  <lb/>
                nentibus paribus. </s>
                <s xml:id="N14E25" xml:space="preserve">Item ſi .cd. perdat ꝓportionē /
                  <lb/>
                que eſt .cd. ad d. proportio f. augmentatur. </s>
                <s xml:id="N14E2A" xml:space="preserve">Pri-
                  <lb/>
                mum probatur / quia quando b. acquirit propor-
                  <lb/>
                tionē que eſt .ab. ad b. ceteris manentibus paribꝰ
                  <lb/>
                ipſi ꝓportioni f. que eſt b. ad .cd. / additur ꝓportio
                  <lb/>
                .ab. ad b. / ergo ſequitur /  ipſa ꝓportio f. augetur
                  <lb/>
                </s>
                <s xml:id="N14E36" xml:space="preserve">Patet hec conſequentia ex ſecunda ſuppoſitio­
                  <lb/>
                ne huius. </s>
                <s xml:id="N14E3B" xml:space="preserve">Secunda pars ſimiliter oſtenditur: quo­
                  <lb/>
                niam quando terminus minor .cd. perdit ꝓportio­
                  <lb/>
                nem que eſt: cd. ad d. ꝓportioni f. que eſt b. ad .cd. /
                  <lb/>
                additur ꝓportio que eſt .cd. ad d. / quoniam in fine
                  <lb/>
                totalis ꝓportio componitur ex proportione b. ad
                  <lb/>
                .cd. et .cd. ad d. / ergo proportioni f. que eſt b. ad .cd.
                  <lb/>
                fuit addita ꝓportio que eſt .cd. ad d. / ergo ꝓportio
                  <lb/>
                f. fuit augmentata. </s>
                <s xml:id="N14E4C" xml:space="preserve">Patet hec conſequentia ex ſe­
                  <lb/>
                cunda ſuppoſitione preallegata. </s>
                <s xml:id="N14E51" xml:space="preserve">Et ſic patet con-
                  <lb/>
                cluſio.
                  <note position="left" xlink:href="note-0050-02a" xlink:label="note-0050-02" xml:id="N14EED" xml:space="preserve">1. correl.</note>
                </s>
                <s xml:id="N14E5B" xml:space="preserve">¶ Ex hac concluſione ſequitur primo / 
                  <lb/>
                cum inter aliquos terminos eſt ꝓportio maioris
                  <lb/>
                inequalitatis: et vtro creſcente maiorem propor­
                  <lb/>
                tionem acquirit maior terminus quam minor / tūc
                  <lb/>
                ꝓportio inter datos terminos augetur. </s>
                <s xml:id="N14E66" xml:space="preserve">Proba-
                  <lb/>
                tur / ſint duo termini .abc. maior: de. minor: et ſit ꝓ­
                  <lb/>
                portio c. ad .e.f et ꝓportio .abc. ad c. / excedat pro-
                  <lb/>
                portionē .de. ad e. per proportionē que eſt .abc. ad
                  <cb chead="Capitulum ſextum"/>
                bc. / et acquirat e. ꝓportionem .de. ad e. et c. ꝓportio­
                  <lb/>
                nem que eſt .abc. ad c. / et tūc dico /  proportio f. au­
                  <lb/>
                getur. </s>
                <s xml:id="N14E76" xml:space="preserve">Quod ſic ꝓbatur / quia ſi c. acquireret adeq̈­
                  <lb/>
                te tantam proportionem quanta eſt .de. ad e. quaꝫ
                  <lb/>
                acquirit e. adhuc inter illos terminos maneret ꝓ­
                  <lb/>
                portio f. / vt patet ex correlario decime ſuppoſitio­
                  <lb/>
                nis ſecundi capitis huius partis: ſed modo c. ter-
                  <lb/>
                minus maior acquirit vltra proportionem quam
                  <lb/>
                acquirit terminus minor proportioneꝫ q̄ eſt .abc.
                  <lb/>
                ad .bc. / ergo ꝓportioni f. que eſt .bc. ad .de. / additur
                  <lb/>
                proportio .abc. ad .bc. / et per conſequens ꝓportio
                  <lb/>
                f. augetur / quod fuit probandum. </s>
                <s xml:id="N14E8B" xml:space="preserve">Patet conſeq̄n-
                  <lb/>
                tia ex ſecunda ſuppoſitione. </s>
                <s xml:id="N14E90" xml:space="preserve">Patet igitur correla­
                  <lb/>
                rium.
                  <note position="right" xlink:href="note-0050-03a" xlink:label="note-0050-03" xml:id="N14EF3" xml:space="preserve">2. correl.</note>
                </s>
                <s xml:id="N14E9A" xml:space="preserve">¶ Sequitur ſecundo /  datis duobus termi­
                  <lb/>
                nis inter quos eſt ꝓportio maioris inequalitatis
                  <lb/>
                et diminuatur vter terminus: minore maiorem
                  <lb/>
                proportionem deperdente quam maior ꝓportio ī­
                  <lb/>
                ter datos terminos augetur. </s>
                <s xml:id="N14EA5" xml:space="preserve">Probatur / ſint .ab.
                  <lb/>
                terminꝰ maior: et .cde. minor. </s>
                <s xml:id="N14EAA" xml:space="preserve">et ſit inter .ab. et .cde.
                  <lb/>
                ꝓportio f. / et deperdat .ab. ꝓportionem que eſt .ab.
                  <lb/>
                ad b. et .cde. deperdat ꝓportionem que eſt .cde. ad
                  <lb/>
                e. / excedat proportio .cde. ad e. ꝓportionem .ab.
                  <lb/>
                ad b. per proportionem .cde. ad .de. / et tunc dico / 
                  <lb/>
                tali decremento facto in vtro illorum termino-
                  <lb/>
                rum ꝓportio f. augetur. </s>
                <s xml:id="N14EB9" xml:space="preserve">Quod ſic probatur. </s>
                <s xml:id="N14EBC" xml:space="preserve">quo-
                  <lb/>
                niam ſi .ab. terminus maior et .cde. terminus mi-
                  <lb/>
                nor equalem proportioneꝫ deperderent puta .ab. ꝓ­
                  <lb/>
                portionem que eſt .ab. ad b. et .cde. ꝓportionē que
                  <lb/>
                eſt .cde. ad .de. / tunc adhuc maneret ꝓportio f. / vt pa­
                  <lb/>
                tet ex ſecunda parte decime ſuppoſitionis. </s>
                <s xml:id="N14EC9" xml:space="preserve">ſecun-
                  <lb/>
                di capitis huius: ſed modo vltra illam proportio­
                  <lb/>
                nem adhuc minor terminus deperdit ꝓportioneꝫ
                  <lb/>
                .de. ad e. / ergo ſequitur /  ipſi proportioni f. addi-
                  <lb/>
                tur ꝓportio .de. ad e. et ſic ꝓportio illa f. auget̄̄ / qḋ
                  <lb/>
                fuit probandum.
                  <note position="right" xlink:href="note-0050-04a" xlink:label="note-0050-04" xml:id="N14EF9" xml:space="preserve">3. correl.</note>
                </s>
                <s xml:id="N14EDB" xml:space="preserve">¶ Sequitur tertio /  quãdo duo
                  <lb/>
                termini ſe habent in proportione maioris īequa-
                  <lb/>
                litatis: et minor perdit aliquam ꝓportionē et ma­
                  <lb/>
                ior acquirit: ꝓportio inter illos terminos auge-
                  <lb/>
                tur. </s>
                <s xml:id="N14EE6" xml:space="preserve">Patet correlarium ex concluſione.</s>
              </p>
              <p xml:id="N14EFF">
                <s xml:id="N14F00" xml:space="preserve">Tertia concluſio. </s>
                <s xml:id="N14F03" xml:space="preserve">Qnando inter ali-
                  <lb/>
                quos terminos eſt ꝓportio maioris īequalitatis
                  <lb/>
                et maior illorum diminuitur ſtante minore: vel mi­
                  <lb/>
                nor augetur ſtante maiore: proportio inter illos
                  <lb/>
                terminos diminuitur. </s>
                <s xml:id="N14F0E" xml:space="preserve">Probatur prima pars: et
                  <lb/>
                ſit proportio f. inter .ab. maiorem terminum et c.
                  <lb/>
                minorem: et ſtante c. deperdat .ab. ꝓportionem q̄
                  <lb/>
                eſt .ab. ad b. / quam deperdit deperdendo a. parteꝫ
                  <lb/>
                ſui: tunc dico /  proportio f. diminuitur. </s>
                <s xml:id="N14F19" xml:space="preserve">Quod ſic
                  <lb/>
                probatur / quia a ꝓportione f. demitur aliqua ꝓ-
                  <lb/>
                portio puta proportio que eſt .ab. ad b. / igitur pro­
                  <lb/>
                portio f. diminuitur. </s>
                <s xml:id="N14F22" xml:space="preserve">Patet cõſequentia ex quar-
                  <lb/>
                ta ſuppoſitione: et antecedens probatur / quia ꝓ-
                  <lb/>
                portio f. componitur ex ꝓportione .ab. ad b. et b.
                  <lb/>
                ad c. in principio diminutionis / vt patet ex ſuperi­
                  <lb/>
                us dictis capite quarto huius: et ex illa prpportio­
                  <lb/>
                ne f. non manet niſi ꝓportio b. ad c. / igitur propor­
                  <lb/>
                tio f. perdit proportionem que eſt .ab. ad b. / qḋ fuit
                  <lb/>
                probandum. </s>
                <s xml:id="N14F33" xml:space="preserve">Secunda pars probatur: et ſint duo
                  <lb/>
                termini ſe habentes in proportione maioris ineq̈­
                  <lb/>
                litatis a. maior et c. minor inter quos eſt f. propor­
                  <lb/>
                tio: et acquirat c. terminus minor aliquam ꝓpor-
                  <lb/>
                tionem acquirendo b. ſupra ſe: ip̄o aggregato ex
                  <lb/>
                .bc. manente minore ipſo a. </s>
                <s xml:id="N14F40" xml:space="preserve">(Hoc enim ſupponit
                  <lb/>
                concluſio) et maneat a. inuariatum / tunc dico /
                  <lb/>
                 proportio f. diminuitur. </s>
                <s xml:id="N14F47" xml:space="preserve">Quod ſic probatur:
                  <lb/>
                quia ꝓportio f. in principio componitur ex pro-
                  <lb/>
                portione a. ad .bc. et ex ꝓportione .bc. ad c. / vt cõſtat
                  <lb/>
                et in fine talis augmentationionis termini mino-
                  <lb/>
                ris: ꝓportio illa manet p̄ciſe proportio a. ad .bc. / </s>
              </p>
            </div>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>