Alvarus, Thomas, Liber de triplici motu, 1509

List of thumbnails

< >
51
51
52
52
53
53
54
54
55
55
56
56
57
57
58
58
59
59
60
60
< >
page |< < of 290 > >|
    <echo version="1.0">
      <text xml:lang="la">
        <div xml:id="N10132" level="1" n="1" type="body">
          <div xml:id="N1194D" level="2" n="2" type="other" type-free="pars">
            <div xml:id="N15216" level="3" n="8" type="chapter" type-free="capitulum">
              <p xml:id="N1538A">
                <s xml:id="N153CE" xml:space="preserve">
                  <pb chead="Secunde partis" file="0052" n="52"/>
                ¶ Ex hac concluſione ſequitur /  ſi
                  <lb/>
                aliq̈ latitudo maior puta a. vniformiṫ cõtinuo in
                  <lb/>
                aliquo tēpore deperdat aliquam partē ſui: et vna
                  <lb/>
                alia latitudo minor puta b. deperdat cõtinuo vni-
                  <lb/>
                formiter in tanto tēpore, maiori, vel minori (non
                  <lb/>
                curo) tantã partē adequate ſui: maior ꝓportio eſt
                  <lb/>
                inter latitudinē minorem in medio inſtanti prime
                  <lb/>
                medietatis tēporis in quo ipſa diminuitur et ſeip­
                  <lb/>
                ſam in medio inſtanti ſecūde medietatis eiuſdē tē­
                  <lb/>
                poris: quã īter latitudinē maiorē in inſtãti medio
                  <lb/>
                prime medietatis tēporis / in quo ipſa diminuitur
                  <lb/>
                et ſeipſaꝫ in inſtãti medio ſecūde medietatꝪ eiuſdē
                  <lb/>
                tēporis. </s>
                <s xml:id="N153E9" xml:space="preserve">Exemplū / vt capta latitudine .12. graduū
                  <lb/>
                et .8. graduū: et diminuatur latitudo: 12. graduuꝫ
                  <lb/>
                in hora cõtinuo vniformiter, deperdendo adequa­
                  <lb/>
                te quatuor gradus. </s>
                <s xml:id="N153F2" xml:space="preserve">et in tanto tēpore vel maiori vĺ
                  <lb/>
                minori (nõ curo) cõtinuo vniformiter deperdat la-
                  <lb/>
                titudo .8. graduū etiã quatuor gradus adequate:
                  <lb/>
                tunc ipſius latitudinis minoris in inſtanti medio
                  <lb/>
                ṗme medietatꝪ tꝑis in quo ipſa diminuit̄̄ ad ipſã
                  <lb/>
                in inſtãti medio ſecūde medietatis eiuſdē tēporis
                  <lb/>
                eſt maior ꝓportio: quã inter latitudinē maiorē in
                  <lb/>
                inſtanti medio prime medietatis temporis in quo
                  <lb/>
                diminuitur et ſeipſam in inſtanti medio ſecūde me­
                  <lb/>
                dietatis eiuſdē tēporis. </s>
                <s xml:id="N15407" xml:space="preserve">Nam illa eſt ꝓportio ſu-
                  <lb/>
                prabipartiens quintas puta .7. ad .5. hec vero eſt
                  <lb/>
                ſuprabipartiens nonas puta .11. ad .9. </s>
                <s xml:id="N1540E" xml:space="preserve">Modo illa
                  <lb/>
                maior eſt hac / vt conſtat ex predictis. </s>
                <s xml:id="N15413" xml:space="preserve">Hoc correla-
                  <lb/>
                riū eandē cū cõcluſione petit demonſtrationē: qm̄
                  <lb/>
                ipſa latitudo maior ab inſtanti medio prime me-
                  <lb/>
                dietatis tēporis in quo diminuitur vſ ad inſtãs
                  <lb/>
                mediū ſecunde medietatis eiuſdē tēporis tantam
                  <lb/>
                latitudinē deperdit adequate: quantam latitudo
                  <lb/>
                minor perdit ab inſtanti medio prime medietatis
                  <lb/>
                tēporis in quo diminuitur vſ ad inſtans mediū
                  <lb/>
                ſecūde medietatis eiuſdē tēporis: q2 illa tempora
                  <lb/>
                ſunt medietates totaliū tēpoꝝ / vt conſtat in quibꝰ
                  <lb/>
                deperduntur medietates latitudinū deꝑdendarū
                  <lb/>
                adequate / igit̄̄ maiorē ꝓportionē deꝑdit minor la­
                  <lb/>
                titudo in tali tēpore: quã maior in tꝑe correſpõdē­
                  <lb/>
                ti. </s>
                <s xml:id="N15430" xml:space="preserve">Patet hec ↄ̨ña ex ſcḋa parte octaue ſuppoſiti-
                  <lb/>
                onis p̄allegate: et ꝓportio deꝑdita ab aliqua lati­
                  <lb/>
                tudine in aliquo tꝑe eſt ꝓportio īter eandē latitu-
                  <lb/>
                dinē in prīcipio talis tꝑis et ſeipſã in fine / vt patet /
                  <lb/>
                ergo maior eſt ꝓportio inter minorē latitudinē in
                  <lb/>
                inſtãti medio prime medietatis temporis in quo
                  <lb/>
                diminuit̄̄ ad ſeipſam in in inſtanti medio ſcḋe me­
                  <lb/>
                dietatis tꝑis eiuſdē: quã īter latitudinē maiorē in
                  <lb/>
                inſtãti medio ṗme medietatꝪ tꝑis in quo diminuit̄̄
                  <lb/>
                et ſeipſã in inſtãti medio ſcḋe medietatis eiuſdem
                  <lb/>
                tꝑis / quod fuit ꝓbandū. </s>
                <s xml:id="N15447" xml:space="preserve">Patet igitur correlariū.
                  <lb/>
                </s>
                <s xml:id="N14DA2" xml:space="preserve">¶ Ex quo ſequitur ſecundo /  ſi latitudo motus a.
                  <lb/>
                maior et b. minor diminuantur vniformiter cõti-
                  <lb/>
                nue in tempore equali vel inequali perdendo ade-
                  <lb/>
                quate equalem latitudinem: maior eſt proportio
                  <lb/>
                inter motum b. in principio temporis in quo ipſe
                  <lb/>
                diminuitur et ſeipſum in fine talis temporis: quã
                  <lb/>
                inter motum a. in principio temporis in quo ipſe
                  <lb/>
                diminuitur et ſeipſum in fine eiuſdem temporis: et
                  <lb/>
                ſimiliter maior eſt ꝓportio inter motum b. in inſtã­
                  <lb/>
                ti medio prime medietatis temporis in quo ipſe
                  <lb/>
                diminuitur et ſeipſum in inſtanti medio ſecunde.
                  <lb/>
                medietatis eiuſdem temporis: quam inter motuꝫ
                  <lb/>
                a. in inſtanti medio prime medietatis temporis ī
                  <lb/>
                quo ipſe diminuitur et ſeipſum in inſtanti medio
                  <lb/>
                ſecunde medietatis eiuſdem temporis. </s>
                <s xml:id="N14DC1" xml:space="preserve">Prima
                  <lb/>
                pars huius auxilio concluſionis precedentis oſtē­
                  <lb/>
                ditur et ſecunda ex correlario facile ſuam demon­
                  <lb/>
                ſtrationem aſſumit.
                  <note position="left" xlink:href="note-0050-01a" xlink:label="note-0050-01" xml:id="N14DDA" xml:space="preserve">calcu. de
                    <lb/>
                  mo. loca.</note>
                </s>
                <s xml:id="N14DCF" xml:space="preserve">Et hoc correlarium eſt quar-
                  <lb/>
                tum ſuppoſitum calculatoris ī capite de motu lo­
                  <lb/>
                cali cõcluſione .38. / quod ponit ſub his verbis.</s>
              </p>
              <p xml:id="N14DE2">
                <s xml:id="N14DE3" xml:space="preserve">Omniū duarū latitudinum equalium extenſiue et
                  <lb/>
                inique intenſarum maior eſt proportio gradꝰ me­
                  <lb/>
                dii medietatis intenſioris in latitudine remiſſio-
                  <lb/>
                ri ad graduꝫ medium medietatis remiſſioris eiuſ­
                  <lb/>
                dem latitudinis / quam eſt proportio graduum me­
                  <lb/>
                diorum medietatum latitudinis remiſſioris.</s>
              </p>
              <p xml:id="N14DF0">
                <s xml:id="N14DF1" xml:space="preserve">Quas auteꝫ vocat latitudines extenſiue equales
                  <lb/>
                vide ibi. </s>
                <s xml:id="N14DF6" xml:space="preserve">Et ex hoc probatur etiam regula / quã po­
                  <lb/>
                nit calculator in capite eodem ſoluendo argumen­
                  <lb/>
                tum factum contra .33. concluſionem / quam ibi nõ
                  <lb/>
                probat: ſed ipſa facile oſtenditur ex hac concluſio­
                  <lb/>
                ne et ſuo correlario / hoc addito /  in omni latitu-
                  <lb/>
                dine vniformiter difformi partium equalium ex-
                  <lb/>
                trema equaliter ſeſe excedunt: quia de talibus la­
                  <lb/>
                titudinibus intelligitur regula eius.</s>
              </p>
              <p xml:id="N14E07">
                <s xml:id="N14E08" xml:space="preserve">Secunda concluſio. </s>
                <s xml:id="N14E0B" xml:space="preserve">Quando inter
                  <lb/>
                aliquos terminos eſt ꝓportio maioris inequali-
                  <lb/>
                tatis, et maior illorum terminorum acquirit ali-
                  <lb/>
                quam proportionem ſtante minore inuariato: vel
                  <lb/>
                minor terminus deperdit aliquam ꝓportionem ī­
                  <lb/>
                uariato maiore: proportio inter illos terminos
                  <lb/>
                augmentantur. </s>
                <s xml:id="N14E1A" xml:space="preserve">Probatur / et ſint b. terminus ma­
                  <lb/>
                ior et .cd. minor inter quos ſit ꝓportio f. / et acqui-
                  <lb/>
                rat terminus b. vnam ꝓportionem que ſit .ab. ad
                  <lb/>
                b. / tunc dico /  proportio f. auget̄̄ ceteris aliis ma­
                  <lb/>
                nentibus paribus. </s>
                <s xml:id="N14E25" xml:space="preserve">Item ſi .cd. perdat ꝓportionē /
                  <lb/>
                que eſt .cd. ad d. proportio f. augmentatur. </s>
                <s xml:id="N14E2A" xml:space="preserve">Pri-
                  <lb/>
                mum probatur / quia quando b. acquirit propor-
                  <lb/>
                tionē que eſt .ab. ad b. ceteris manentibus paribꝰ
                  <lb/>
                ipſi ꝓportioni f. que eſt b. ad .cd. / additur ꝓportio
                  <lb/>
                .ab. ad b. / ergo ſequitur /  ipſa ꝓportio f. augetur
                  <lb/>
                </s>
                <s xml:id="N14E36" xml:space="preserve">Patet hec conſequentia ex ſecunda ſuppoſitio­
                  <lb/>
                ne huius. </s>
                <s xml:id="N14E3B" xml:space="preserve">Secunda pars ſimiliter oſtenditur: quo­
                  <lb/>
                niam quando terminus minor .cd. perdit ꝓportio­
                  <lb/>
                nem que eſt: cd. ad d. ꝓportioni f. que eſt b. ad .cd. /
                  <lb/>
                additur ꝓportio que eſt .cd. ad d. / quoniam in fine
                  <lb/>
                totalis ꝓportio componitur ex proportione b. ad
                  <lb/>
                .cd. et .cd. ad d. / ergo proportioni f. que eſt b. ad .cd.
                  <lb/>
                fuit addita ꝓportio que eſt .cd. ad d. / ergo ꝓportio
                  <lb/>
                f. fuit augmentata. </s>
                <s xml:id="N14E4C" xml:space="preserve">Patet hec conſequentia ex ſe­
                  <lb/>
                cunda ſuppoſitione preallegata. </s>
                <s xml:id="N14E51" xml:space="preserve">Et ſic patet con-
                  <lb/>
                cluſio.
                  <note position="left" xlink:href="note-0050-02a" xlink:label="note-0050-02" xml:id="N14EED" xml:space="preserve">1. correl.</note>
                </s>
                <s xml:id="N14E5B" xml:space="preserve">¶ Ex hac concluſione ſequitur primo / 
                  <lb/>
                cum inter aliquos terminos eſt ꝓportio maioris
                  <lb/>
                inequalitatis: et vtro creſcente maiorem propor­
                  <lb/>
                tionem acquirit maior terminus quam minor / tūc
                  <lb/>
                ꝓportio inter datos terminos augetur. </s>
                <s xml:id="N14E66" xml:space="preserve">Proba-
                  <lb/>
                tur / ſint duo termini .abc. maior: de. minor: et ſit ꝓ­
                  <lb/>
                portio c. ad .e.f et ꝓportio .abc. ad c. / excedat pro-
                  <lb/>
                portionē .de. ad e. per proportionē que eſt .abc. ad
                  <cb chead="Capitulum ſextum"/>
                bc. / et acquirat e. ꝓportionem .de. ad e. et c. ꝓportio­
                  <lb/>
                nem que eſt .abc. ad c. / et tūc dico /  proportio f. au­
                  <lb/>
                getur. </s>
                <s xml:id="N14E76" xml:space="preserve">Quod ſic ꝓbatur / quia ſi c. acquireret adeq̈­
                  <lb/>
                te tantam proportionem quanta eſt .de. ad e. quaꝫ
                  <lb/>
                acquirit e. adhuc inter illos terminos maneret ꝓ­
                  <lb/>
                portio f. / vt patet ex correlario decime ſuppoſitio­
                  <lb/>
                nis ſecundi capitis huius partis: ſed modo c. ter-
                  <lb/>
                minus maior acquirit vltra proportionem quam
                  <lb/>
                acquirit terminus minor proportioneꝫ q̄ eſt .abc.
                  <lb/>
                ad .bc. / ergo ꝓportioni f. que eſt .bc. ad .de. / additur
                  <lb/>
                proportio .abc. ad .bc. / et per conſequens ꝓportio
                  <lb/>
                f. augetur / quod fuit probandum. </s>
                <s xml:id="N14E8B" xml:space="preserve">Patet conſeq̄n-
                  <lb/>
                tia ex ſecunda ſuppoſitione. </s>
                <s xml:id="N14E90" xml:space="preserve">Patet igitur correla­
                  <lb/>
                rium.
                  <note position="right" xlink:href="note-0050-03a" xlink:label="note-0050-03" xml:id="N14EF3" xml:space="preserve">2. correl.</note>
                </s>
                <s xml:id="N14E9A" xml:space="preserve">¶ Sequitur ſecundo /  datis duobus termi­
                  <lb/>
                nis inter quos eſt ꝓportio maioris inequalitatis
                  <lb/>
                et diminuatur vter terminus: minore maiorem
                  <lb/>
                proportionem deperdente quam maior ꝓportio ī­
                  <lb/>
                ter datos terminos augetur. </s>
                <s xml:id="N14EA5" xml:space="preserve">Probatur / ſint .ab.
                  <lb/>
                terminꝰ maior: et .cde. minor. </s>
                <s xml:id="N14EAA" xml:space="preserve">et ſit inter .ab. et .cde.
                  <lb/>
                ꝓportio f. / et deperdat .ab. ꝓportionem que eſt .ab.
                  <lb/>
                ad b. et .cde. deperdat ꝓportionem que eſt .cde. ad
                  <lb/>
                e. / excedat proportio .cde. ad e. ꝓportionem .ab.
                  <lb/>
                ad b. per proportionem .cde. ad .de. / et tunc dico / 
                  <lb/>
                tali decremento facto in vtro illorum termino-
                  <lb/>
                rum ꝓportio f. augetur. </s>
                <s xml:id="N14EB9" xml:space="preserve">Quod ſic probatur. </s>
                <s xml:id="N14EBC" xml:space="preserve">quo-
                  <lb/>
                niam ſi .ab. terminus maior et .cde. terminus mi-
                  <lb/>
                nor equalem proportioneꝫ deperderent puta .ab. ꝓ­
                  <lb/>
                portionem que eſt .ab. ad b. et .cde. ꝓportionē que
                  <lb/>
                eſt .cde. ad .de. / tunc adhuc maneret ꝓportio f. / vt pa­
                  <lb/>
                tet ex ſecunda parte decime ſuppoſitionis. </s>
                <s xml:id="N14EC9" xml:space="preserve">ſecun-
                  <lb/>
                di capitis huius: ſed modo vltra illam proportio­
                  <lb/>
                nem adhuc minor terminus deperdit ꝓportioneꝫ
                  <lb/>
                .de. ad e. / ergo ſequitur /  ipſi proportioni f. addi-
                  <lb/>
                tur ꝓportio .de. ad e. et ſic ꝓportio illa f. auget̄̄ / qḋ
                  <lb/>
                fuit probandum.
                  <note position="right" xlink:href="note-0050-04a" xlink:label="note-0050-04" xml:id="N14EF9" xml:space="preserve">3. correl.</note>
                </s>
                <s xml:id="N14EDB" xml:space="preserve">¶ Sequitur tertio /  quãdo duo
                  <lb/>
                termini ſe habent in proportione maioris īequa-
                  <lb/>
                litatis: et minor perdit aliquam ꝓportionē et ma­
                  <lb/>
                ior acquirit: ꝓportio inter illos terminos auge-
                  <lb/>
                tur. </s>
                <s xml:id="N14EE6" xml:space="preserve">Patet correlarium ex concluſione.</s>
              </p>
              <p xml:id="N14EFF">
                <s xml:id="N14F00" xml:space="preserve">Tertia concluſio. </s>
                <s xml:id="N14F03" xml:space="preserve">Qnando inter ali-
                  <lb/>
                quos terminos eſt ꝓportio maioris īequalitatis
                  <lb/>
                et maior illorum diminuitur ſtante minore: vel mi­
                  <lb/>
                nor augetur ſtante maiore: proportio inter illos
                  <lb/>
                terminos diminuitur. </s>
                <s xml:id="N14F0E" xml:space="preserve">Probatur prima pars: et
                  <lb/>
                ſit proportio f. inter .ab. maiorem terminum et c.
                  <lb/>
                minorem: et ſtante c. deperdat .ab. ꝓportionem q̄
                  <lb/>
                eſt .ab. ad b. / quam deperdit deperdendo a. parteꝫ
                  <lb/>
                ſui: tunc dico /  proportio f. diminuitur. </s>
                <s xml:id="N14F19" xml:space="preserve">Quod ſic
                  <lb/>
                probatur / quia a ꝓportione f. demitur aliqua ꝓ-
                  <lb/>
                portio puta proportio que eſt .ab. ad b. / igitur pro­
                  <lb/>
                portio f. diminuitur. </s>
                <s xml:id="N14F22" xml:space="preserve">Patet cõſequentia ex quar-
                  <lb/>
                ta ſuppoſitione: et antecedens probatur / quia ꝓ-
                  <lb/>
                portio f. componitur ex ꝓportione .ab. ad b. et b.
                  <lb/>
                ad c. in principio diminutionis / vt patet ex ſuperi­
                  <lb/>
                us dictis capite quarto huius: et ex illa prpportio­
                  <lb/>
                ne f. non manet niſi ꝓportio b. ad c. / igitur propor­
                  <lb/>
                tio f. perdit proportionem que eſt .ab. ad b. / qḋ fuit
                  <lb/>
                probandum. </s>
                <s xml:id="N14F33" xml:space="preserve">Secunda pars probatur: et ſint duo
                  <lb/>
                termini ſe habentes in proportione maioris ineq̈­
                  <lb/>
                litatis a. maior et c. minor inter quos eſt f. propor­
                  <lb/>
                tio: et acquirat c. terminus minor aliquam ꝓpor-
                  <lb/>
                tionem acquirendo b. ſupra ſe: ip̄o aggregato ex
                  <lb/>
                .bc. manente minore ipſo a. </s>
                <s xml:id="N14F40" xml:space="preserve">(Hoc enim ſupponit
                  <lb/>
                concluſio) et maneat a. inuariatum / tunc dico /
                  <lb/>
                 proportio f. diminuitur. </s>
                <s xml:id="N14F47" xml:space="preserve">Quod ſic probatur:
                  <lb/>
                quia ꝓportio f. in principio componitur ex pro-
                  <lb/>
                portione a. ad .bc. et ex ꝓportione .bc. ad c. / vt cõſtat
                  <lb/>
                et in fine talis augmentationionis termini mino-
                  <lb/>
                ris: ꝓportio illa manet p̄ciſe proportio a. ad .bc. / </s>
              </p>
            </div>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>