Musschenbroek, Petrus van, Physicae experimentales, et geometricae de magnete, tuborum capillarium vitreorumque speculorum attractione, magnitudine terrae, cohaerentia corporum firmorum dissertationes: ut et ephemerides meteorologicae ultraiectinae
page |< < (508) of 795 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div444" type="section" level="1" n="444">
          <pb o="508" file="0522" n="522" rhead="INTRODUCTIO AD COHÆRENTIAM"/>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div445" type="section" level="1" n="445">
          <head xml:id="echoid-head556" xml:space="preserve">CAPUT QUARTUM.</head>
          <head xml:id="echoid-head557" xml:space="preserve">De Cohærentia Funis Intorti.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s11898" xml:space="preserve">Omnes fibrillæ aut Stamina, ex quibus fila vel funes conficiun-
              <lb/>
            tur, brevia ſunt, ſi ſericum exceperimus, quod a bombyce
              <lb/>
            in magnam uſque longitudinem producitur, cæteroquin filamenta
              <lb/>
            ſeminis Cotonei ſunt admodum brevia, Lana ovium, crines equi-
              <lb/>
            ni aut camelini, filamenta plantarum Lini aut Cannabis non ex-
              <lb/>
            cedunt longitudinem 3, 4, 5 vel 6 pedum: </s>
            <s xml:id="echoid-s11899" xml:space="preserve">Ex his inter ſe intortis
              <lb/>
            filum & </s>
            <s xml:id="echoid-s11900" xml:space="preserve">funis cujuslibet longitudinis componitur; </s>
            <s xml:id="echoid-s11901" xml:space="preserve">ex quo magna
              <lb/>
            pondera nonnunquam ſuſpenduntur: </s>
            <s xml:id="echoid-s11902" xml:space="preserve">Quæritur quamobrem brevia
              <lb/>
            Stamina filorum funiumve ex ſe non labantur appenſo pondere par-
              <lb/>
            tes a ſe diſtrahente, ſed potius continuum filum conſtituere per-
              <lb/>
            gant? </s>
            <s xml:id="echoid-s11903" xml:space="preserve">Contorſio fibrarum ſtaminumque inter ſe, tum aſperitates,
              <lb/>
            quibusper totam ſuperficiem donatæ ſunt, id efficere videntur. </s>
            <s xml:id="echoid-s11904" xml:space="preserve">Con-
              <lb/>
            torſione enim fibræ inter ſe intricantur, arcte ſibi applicantur; </s>
            <s xml:id="echoid-s11905" xml:space="preserve">aſ-
              <lb/>
            peritatibus irretiuntur ita ſecum invicem, ut iterum extricari abs-
              <lb/>
            que ingenti attritu & </s>
            <s xml:id="echoid-s11906" xml:space="preserve">abraſione partium in ſuperficiebus exſtantium
              <lb/>
            nequeant, unde tanta naſcitur reſiſtentia fibris, quæ ſe conarentur
              <lb/>
            quaſi extricare, ut potius rumpantur, quam extricentur. </s>
            <s xml:id="echoid-s11907" xml:space="preserve">Quan-
              <lb/>
            tum ſuperficierum aſperarum ingreſſus in ſe invicem faciat ad mo-
              <lb/>
            tum duorum corporum ſupra ſe impediendum clariſſime patet, cum
              <lb/>
            funis aliquoties circa cylindrum convolutus eſt ligneum, quemad-
              <lb/>
            modum fieri ſolet â Mechanicis circa fuſum Gerani bis terve funem
              <lb/>
            circumducendo, hujus enim alteri extremo pondus ingens moven-
              <lb/>
            dum applicetur, alterum manu leviter teneatur, circumacto fuſo
              <lb/>
            funis adeo arcte apprimitur, ut aſperitatibus mutuis ſe amborum ſu-
              <lb/>
            perficies ingrediantur aliquouſque, & </s>
            <s xml:id="echoid-s11908" xml:space="preserve">potius totus funis frangatur,
              <lb/>
            quam circa fuſum moveatur, volvi enim nequit niſi omnes exſtan-
              <lb/>
            tiores partes funis fuſique abradantur, quarum Cohærentiæ ſummâ
              <lb/>
            ſuperante Cohærentiam partium in ſectione funis transverſa poſita-
              <lb/>
            rum, potius funis frangetur, quam ut circa fuſum lubrice moveatur:
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s11909" xml:space="preserve">Siigitur duo tresve ambitus funis motum circa fuſum impediant, </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>