Monantheuil, Henri de, Aristotelis Mechanica, 1599
page |< < of 252 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <subchap1>
              <p type="main">
                <s id="id.000402">
                  <pb xlink:href="035/01/053.jpg" pagenum="13"/>
                  <emph type="italics"/>
                Ariſtotele, & alijs pro vtroque, vt hic, indifferenter legitur. </s>
                <s id="id.000403">Qualia
                  <lb/>
                autem problemata in Mechanicis habeat tractanda explicat Ari­
                  <lb/>
                ſtoteles, dicitque ea eſſe, quæ ſint conſentanea Phyſicis & Mathe­
                  <lb/>
                maticis, vt quæ habeant ſubiectum petitum è Phyſicis. </s>
                <s id="id.000404">Machina­
                  <lb/>
                rum enim materia lignum eſt vel ferrum & eiuſmodi corpora Phy­
                  <lb/>
                ſica: attributum verò è figuris & terminis Mathematicis cuiuſmo­
                  <lb/>
                di ſunt in Geometria lineæ, diametri, centra, circuli, & eiuſmodi,
                  <lb/>
                è quibus machinæ conſtare & figuratæ eſſe, & vires ſuas accipere,
                  <lb/>
                augere, diminuere, metiri oſtenduntur. </s>
                <s id="id.000405">Vnde Mechanice pars eſt
                  <lb/>
                mathematicarum non aliter: quam Muſica, Optica, Aſtronomia,
                  <lb/>
                quas Ariſtoteles dixit eſſe
                  <emph.end type="italics"/>
                  <foreign lang="el">fusikote/ras,</foreign>
                  <emph type="italics"/>
                ob ſubiecti ſcilicet, quod
                  <lb/>
                tractant naturam Phyſicas: ſed ob
                  <emph.end type="italics"/>
                  <foreign lang="el">gra/mmikas</foreign>
                  <emph type="italics"/>
                id eſt lineares &
                  <lb/>
                numerales demonſtrationes, quibus ipſum explicant, Mathemati­
                  <lb/>
                cas. </s>
                <s id="id.000406">Cæterum exeo quod dicit Ariſtoteles problemata Mechanica
                  <lb/>
                eſſe Phyſicis & Mathematicis conſentanea, ſub indicare videtur,
                  <lb/>
                ne Mechanicus ante existimet machinas, quarum habuerit demon­
                  <lb/>
                ſtrationem in vſum venire poſſe, ſuamque efficaciam ſortiri: niſi
                  <lb/>
                materia Phyſica existat, quæ rem patiatur fieri. </s>
                <s id="id.000407">Quamuis enim
                  <lb/>
                Geometer demonſtratione concludat, datam rectam lineam infinitè
                  <lb/>
                diuiſibilem eſſe, nulla materia lineata apud phyſicos eſt, quæ non
                  <lb/>
                continuata diuiſione tandem reducatur ad eam, quæ ſi amplius in­
                  <lb/>
                telligatur diuidi, amittet formam lineæ Phyſicæ & viſibilis: ſic
                  <lb/>
                licet apud Mechanicos multa demonſtrentur de motu in infinitum
                  <lb/>
                augendo, quale eſt illud problema Archimedeum. </s>
                <s id="id.000408">Datum pondus
                  <lb/>
                data potentia mouere. </s>
                <s id="id.000409">Ita tamen intelligenda ſunt, ne exiſtimemus
                  <lb/>
                infinita hominis,
                  <expan abbr="quacũque">quacunque</expan>
                arte iuuetur, poteſtati ſubeſſe. </s>
                <s id="id.000410">Sunt enim
                  <lb/>
                certi fines, vltra quos natura rerum ipſum progredi non patitur.
                  <lb/>
                </s>
                <s id="id.000411">Sunt præterea vitia materiæ quæ Geometra, aut Mechanicus de­
                  <lb/>
                monſtrans non conſiderat: nec etiam obſtant quo minus quæ propo­
                  <lb/>
                ſita ſunt, vera ſint in intellectu: Mechanicus igitur operans, priuſ­
                  <lb/>
                quam operi ſe accingat, ne fruſtretur, conſiderare debet, an quod
                  <lb/>
                proponitur effici poßit, habita ratione materiæ ex qua, aut per
                  <expan abbr="quã">quam</expan>
                ,
                  <lb/>
                & circunſtantiarum præſertim temporis quod præſcribitur, & ſum­
                  <lb/>
                ptuum quos facere oporteret. </s>
                <s id="id.000412">Hæc enim ſi abunde ſuppetant, nec ma­
                  <lb/>
                teria omnino repugnet, nihil non fieri poterit.
                  <emph.end type="italics"/>
                </s>
              </p>
            </subchap1>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>