Blancanus, Josephus, Sphaera mvndi, sev cosmographia demonstratiua , ac facile methodo tradita : in qua totius Mundi fabrica, vna cum nouis, Tychonis, Kepleri, Galilaei, aliorumq' ; Astronomorum adinuentis continentur ; Accessere I. Breuis introductio ad geographiam. II. Apparatus ad mathematicarum studium. III. Echometria, idest Geometrica tractatio de Echo. IV. Nouum instrumentum ad Horologia

Table of contents

< >
[51.] De Motu Terræ. Cap. II.
[52.] De Terræ illuminatione, & vmbra. Cap. III.
[53.] PAGINAS 38. & 39.
[54.] EXPLANATIO, ETCONSTRVCTIO FIGVRAE PONENDAE INTER
[55.] De Terræ figura. Cap. IV.
[56.] De Mutatione rotunditatis terræ. Corrollarium.
[57.] Tantum æui mutare poteſt longæ@a vetuſtas.
[58.] De Magnitudine. Cap. V.
[59.] Terræ magnitudo abſoluta.
[60.] De altitudine Montium. Cap. VI.
[61.] Corollarium de Arenæ numero. Cap. VII.
[62.] LIBER QVINTVS De Aqua Elementari, ſiue de Mari. De loco Aque Mariſuè. Cap. I.
[63.] De motu Aquæ Mariſue. Cap. II.
[64.] Maris fluxus, ac refluxus.
[65.] De figura Maris. Cap. III.
[66.] Si ſuperficies aliqua plano ſecetur per idem ſemper punctum, ſitq; ſectio ſemper circuli circum-ferentia, centrum habens punctum illud per quod planum ſecans tran-ſit, ea Sphæræ ſuperficies erit.
[67.] Omnes humidi conſiſtentis, ac manentis ſuperficies ſph@@ rica@st, cuius ſphæræ centrum eſt idem, quod centrum terræ.
[68.] De quantitate Aquæ Mariſuè. Cap. IIII.
[69.] Conſectarium.
[70.] LIBER SEXTVS DE AERE. De loco Aeris. Cap. I.
[71.] De motu Aeris. Cap. II.
[72.] De Aeris figura. Cap. III.
[73.] De Aeris illuminatione. Cap. IIII.
[74.] De Aeris quantitate. Cap. V.
[75.] LIBER SEPTIMVS De Æthere ſeu mauis putato Igne.
[76.] De loco Aetheris. Cap. I.
[77.] De figura Aetheris. Cap. II.
[78.] De Aetheris motu. Cap. III.
[79.] De illuminatione Aetheris. Cap. IIII.
[80.] De quantitate Aetheris. Cap. V.
< >
page |< < (37) of 300 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div74" type="section" level="1" n="50">
          <pb o="37" file="0053" n="53" rhead="Liber Quartus."/>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3564" xml:space="preserve">Nec minus eleganter Manilius, ſic,</s>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s3565" xml:space="preserve">Nec vero tibi natura admiranda videri
              <lb/>
            Pendentis terræ debet, cum pendeat ipſe
              <lb/>
            Mundus, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3566" xml:space="preserve">in nullo ponat vestigia fundo.</s>
            <s xml:id="echoid-s3567" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3568" xml:space="preserve">Neq; </s>
            <s xml:id="echoid-s3569" xml:space="preserve">tandem alterius Aſtronomorũ ſectę ſententia hocloco ſilentio prętereunda eſt, qui terr am quidem
              <lb/>
            in medio elementaris ſphæræ collocant, at verò ipſam elementarem ſphærã, ac proinde terram extra mun-
              <lb/>
            di medium inter errantia ſydera euehunt, vt ſuperius iam expoſuimus, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3570" xml:space="preserve">quam infra refellemus.</s>
            <s xml:id="echoid-s3571" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div76" type="section" level="1" n="51">
          <head xml:id="echoid-head54" style="it" xml:space="preserve">De Motu Terræ. Cap. II.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3572" xml:space="preserve">NOn de terræmotu, ſed de motu terræ hicagendum eſt: </s>
            <s xml:id="echoid-s3573" xml:space="preserve">ille enim nihil habet Aſtronomicum, ac proin-
              <lb/>
            de totus phyſicis relinquendus eſt:</s>
            <s xml:id="echoid-s3574" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3575" xml:space="preserve">Primo igitur certum eſt totam terram non moueri motu recto, ita vt à mundi medio cælum verſus aſcen-
              <lb/>
            dat: </s>
            <s xml:id="echoid-s3576" xml:space="preserve">in præcedenti enim cap. </s>
            <s xml:id="echoid-s3577" xml:space="preserve">probatum eſt eam in mundi centro quieſcere. </s>
            <s xml:id="echoid-s3578" xml:space="preserve">quælibet tamen eius pars ſi libe-
              <lb/>
            rè demittatur rect@ deorſum ad vniuerſi medium delabitur, vt experientia docet.</s>
            <s xml:id="echoid-s3579" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3580" xml:space="preserve">2 Neq; </s>
            <s xml:id="echoid-s3581" xml:space="preserve">terram in eodem loco manentem, orbiculariter circa ſuum centrum conuolui opinamur: </s>
            <s xml:id="echoid-s3582" xml:space="preserve">nam
              <lb/>
            ſi quod graue corpus, v.</s>
            <s xml:id="echoid-s3583" xml:space="preserve">g. </s>
            <s xml:id="echoid-s3584" xml:space="preserve">lapis, ex edito loco demittatur, deorſum recta deſcendens, in eum locum decidit,
              <lb/>
            cui antea directè, atq; </s>
            <s xml:id="echoid-s3585" xml:space="preserve">ad perpendiculum iminebat; </s>
            <s xml:id="echoid-s3586" xml:space="preserve">quod quidem nullo pacto accideret, ſi terra in gyrum
              <lb/>
            raperetur, tunc enim dum lapis deſcenderet, terra interim commota locum illum, cui antea lapis immine-
              <lb/>
            bat, deferret alio. </s>
            <s xml:id="echoid-s3587" xml:space="preserve">quæ ratio probat terram nullam ad partem circumuerti.</s>
            <s xml:id="echoid-s3588" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3589" xml:space="preserve">3 At verò non moueri à Septentrione in Meridiem, aut contra, peculiaris occurrit ratio; </s>
            <s xml:id="echoid-s3590" xml:space="preserve">quia ſcilicet
              <lb/>
            poli altitudines vbiq; </s>
            <s xml:id="echoid-s3591" xml:space="preserve">perpetuo variarentur: </s>
            <s xml:id="echoid-s3592" xml:space="preserve">ſi enim polum verſus verteretur, idem nobis accideret, ac ſi ver-
              <lb/>
            ſus polum progrederemur; </s>
            <s xml:id="echoid-s3593" xml:space="preserve">polus videlicet magis, ac magis eleuaretur, quò magis in Septentrionem profi-
              <lb/>
            ciſceremur, vti illorſum ambulantibus quotidie contingit: </s>
            <s xml:id="echoid-s3594" xml:space="preserve">Atqui numquam poli altitudines vſquam, ne-
              <lb/>
            que ſtellarum ad eadem loca habitudines mutantur, ex quibus euidens eſt, terram hoc motu minimè com-
              <lb/>
            moueri.</s>
            <s xml:id="echoid-s3595" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3596" xml:space="preserve">4 Cùm terra ſit omnium Elementorum grauiſſima, ac propterea (vt vidimus) omnium infima, conue-
              <lb/>
            niens eſt, eam quoq; </s>
            <s xml:id="echoid-s3597" xml:space="preserve">ab omni motu immunem exiſtere, grauitas enim motui obſiſtit, quæ in terra maxima
              <lb/>
            eſt; </s>
            <s xml:id="echoid-s3598" xml:space="preserve">quare grauitas erit cauſa terrenæ quietis, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3599" xml:space="preserve">immobilitatis.</s>
            <s xml:id="echoid-s3600" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3601" xml:space="preserve">5 Accedat tandem communis Philoſophorum, ac Mathematicorum ferè omnium authoritas, qui eam
              <lb/>
            in mundi medio prorſus immobilem confingunt.</s>
            <s xml:id="echoid-s3602" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3603" xml:space="preserve">6 Dixi ferè omnium, quoniam nonnulli tum veteres, tum recentiores Aſtronomi terram moueri exiſti-
              <lb/>
            runt. </s>
            <s xml:id="echoid-s3604" xml:space="preserve">ex veteribus primus Nicetas Syracuſanus (teſtè Cicerone primo Tuſcula:) </s>
            <s xml:id="echoid-s3605" xml:space="preserve">terram moueri ſenſit; </s>
            <s xml:id="echoid-s3606" xml:space="preserve">cu-
              <lb/>
            ius poſtea ſententiam ſecuti ſunt (teſte Plutarcho de placitis Philo:) </s>
            <s xml:id="echoid-s3607" xml:space="preserve">Heraclides Ponticus, atq; </s>
            <s xml:id="echoid-s3608" xml:space="preserve">Ecphantus
              <lb/>
            Pythagoricus, in medio mundi terram circa proprium centrum reuoluentes: </s>
            <s xml:id="echoid-s3609" xml:space="preserve">exiſtimabant enim apparere
              <lb/>
            ſtellas oriri, non quòd ipſæ ab ortu in occaſum circa ſtabilem terram mouerentur: </s>
            <s xml:id="echoid-s3610" xml:space="preserve">verum quòd ipſis manen-
              <lb/>
            tibus terra ab occaſu in ortum, ſpatio 24. </s>
            <s xml:id="echoid-s3611" xml:space="preserve">horarum circum verſaretur; </s>
            <s xml:id="echoid-s3612" xml:space="preserve">hoc enim poſito, non minus ſtellas mo
              <lb/>
            ueri videremus, quam ſi verè mouerentur. </s>
            <s xml:id="echoid-s3613" xml:space="preserve">Philolaus præterea Pythagoricus (eodem Plutarcho teſte,) ali-
              <lb/>
            ter terram collocabat, ac commouebat, nam præter diurnam cõuerſionem, volebat eam in gyrum localiter
              <lb/>
            moueri ſecundum Zodiacum motu annuo, quemadmodum Solem, ac Lunam moueri putamus, vnamq; </s>
            <s xml:id="echoid-s3614" xml:space="preserve">vnã
              <lb/>
            eſſe ex ſtellis. </s>
            <s xml:id="echoid-s3615" xml:space="preserve">Philolaus ſequutus eſt Ariſtarchus Samius, qui vt tradit Archimedes initio libelli de arenæ
              <lb/>
            numero, poſuit ſtellas inerrantes, atq; </s>
            <s xml:id="echoid-s3616" xml:space="preserve">Solem immobiles permanere, terram verò ipſam circa manentem So-
              <lb/>
            lem circumferri; </s>
            <s xml:id="echoid-s3617" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s3618" xml:space="preserve">quidem ſecundum circumferentiam circuli, qui eſt in medio curſu conſtitutus, ideſt, ſe-
              <lb/>
            cundum Eclypticam; </s>
            <s xml:id="echoid-s3619" xml:space="preserve">Sphæram autem inerrantium ſtellarum circa idem centrum cum Sole fixam, cuius
              <lb/>
            commenti imaginem qualemcumq; </s>
            <s xml:id="echoid-s3620" xml:space="preserve">appoluimus cap. </s>
            <s xml:id="echoid-s3621" xml:space="preserve">1. </s>
            <s xml:id="echoid-s3622" xml:space="preserve">tractatus ſecundus de loco partis Elementaris: </s>
            <s xml:id="echoid-s3623" xml:space="preserve">quam
              <lb/>
            nunc reuiſere conſultum fuerit. </s>
            <s xml:id="echoid-s3624" xml:space="preserve">qua hypoteſi omnia phænomena, non minus quam alij excuſabat, vtinfe-
              <lb/>
            rius dicemus.</s>
            <s xml:id="echoid-s3625" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3626" xml:space="preserve">Hanc veterum de motu, ac loco terræ ſententiam ſuperiori ſeculo Nicolaus Copernicus, vir acri ingenio
              <lb/>
            præditus, atq; </s>
            <s xml:id="echoid-s3627" xml:space="preserve">Aſtronomiæ reſtaurator, ab inferis iterum excitauit, atq; </s>
            <s xml:id="echoid-s3628" xml:space="preserve">contra aliorum ratione tutatus eſt;
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s3629" xml:space="preserve">hanc hodie nonnulli etiam celebres Mathematici vti lo: </s>
            <s xml:id="echoid-s3630" xml:space="preserve">Keplerus, Ghilelmus Gilbertus de Magnetica Phi-
              <lb/>
            loſophia, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3631" xml:space="preserve">alij, mordicus tuentur; </s>
            <s xml:id="echoid-s3632" xml:space="preserve">cæteri vero omnes eam veiuti abſurdiſſimam reijciunt. </s>
            <s xml:id="echoid-s3633" xml:space="preserve">Addit tamen
              <lb/>
            Copernicus vna cum recentioribus, non ſolum terram ſecus Eclypticam moueri, ſed vna cũ ea moueri etiam
              <lb/>
            aquam, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3634" xml:space="preserve">aerem, ac totam deniq; </s>
            <s xml:id="echoid-s3635" xml:space="preserve">ſphęram interlunarem, ijſdem prorſus lationibus, quibus ipſa terra affici; </s>
            <s xml:id="echoid-s3636" xml:space="preserve">
              <lb/>
            qua hypotheſi non ſolum omnes ſaluantapparentias, verum etiam omnium aduerſariorum argumenta faci-
              <lb/>
            lè ſe eludere putant. </s>
            <s xml:id="echoid-s3637" xml:space="preserve">Porrò hanc opinionem falſam eſſe, ac reijciendam (etiamſi ſuperioribus rationibus, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3638" xml:space="preserve">
              <lb/>
            authoritatibus manifeſtum ſit) multo tamen certius euaſit hac tæpeſtate, qua Eccleſiaſtica authoritate, tan-
              <lb/>
            quam ſacris literis aduerſa, inhibita eſt.</s>
            <s xml:id="echoid-s3639" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3640" xml:space="preserve">7 Alij aliam quandam terræ notionem, quamuis inſenſibilem ineſſe contendunt, inter quos eſt noſter
              <lb/>
            Vaſquez, in prima ſecundæ, diſp. </s>
            <s xml:id="echoid-s3641" xml:space="preserve">81. </s>
            <s xml:id="echoid-s3642" xml:space="preserve">cap. </s>
            <s xml:id="echoid-s3643" xml:space="preserve">3. </s>
            <s xml:id="echoid-s3644" xml:space="preserve">hac autem vtuntur ratiocinatione. </s>
            <s xml:id="echoid-s3645" xml:space="preserve">Terræ moles ita circa mundi
              <lb/>
            centrum conſtituta eſt, vt in æquilibrio ſita ſit, ideſt, partes eius circa mundi centrum æque ponderent, ac
              <lb/>
            propterea immota conſiſtat: </s>
            <s xml:id="echoid-s3646" xml:space="preserve">quæ verò in æquilibrio manent, quouis minimo ex vna parte addito, vel ablato
              <lb/>
            pondere, ab æquilibrij ſitu dimouentur, vt experientia quotidiana in lancibus, ac ſtateris oſtendit, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3647" xml:space="preserve">ratio-
              <lb/>
            nes Mechanicorũ
              <unsure/>
            euincunt. </s>
            <s xml:id="echoid-s3648" xml:space="preserve">cum igitur perpetuò circa rerram, res variæ modò illi addantur, modo </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>