Clavius, Christoph
,
In Sphaeram Ioannis de Sacro Bosco commentarius
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 525
>
61
(24)
62
(25)
63
(26)
64
(27)
65
(28)
66
(29)
67
(30)
68
(31)
69
(32)
70
(33)
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 525
>
page
|<
<
(16)
of 525
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
xml:id
="
echoid-div64
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
41
">
<
pb
o
="
16
"
file
="
052
"
n
="
53
"
rhead
="
Comment. in I. Cap. Sphæræ
"/>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s728
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Vervm</
emph
>
dicet aliquis, cum circunferentia ſemicirculi ſit linea quædam
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-052-01
"
xlink:href
="
note-052-01a
"
xml:space
="
preserve
">Dubitatio
<
lb
/>
eõtra ſupe-
<
lb
/>
riorem de-
<
lb
/>
finitionem
<
lb
/>
auctoris.</
note
>
curua omnis latitudinis expers, ex ductu autẽ, ſeu motu cuiuſuis lineæ imagi-
<
lb
/>
nario, omnium Mathematicorum conſenſu, non efficiatur niſi ſuperficies, qui
<
lb
/>
fieri poteſt, ut ſphæra, quæ eſt ſolidum quippam, vt & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s729
"
xml:space
="
preserve
">auctor ipſe in declaratio
<
lb
/>
ne ſuæ definitionis aſſeruit, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s730
"
xml:space
="
preserve
">mox iterum ex Theodoſio ſubiungetur, gignatur
<
lb
/>
ex ductu, ſeu reuolutione, circumactione ve circunferentię ſemicirculi? </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s731
"
xml:space
="
preserve
">nam
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-052-02
"
xlink:href
="
note-052-02a
"
xml:space
="
preserve
">Solutio du-
<
lb
/>
bitationis.</
note
>
ex tali circũductu ſola ſuperficies extima ſphæræ procreatur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s732
"
xml:space
="
preserve
">Cui oecurrendũ
<
lb
/>
eſt, definitionem hanc Euclidis non eſſe fideliterab auctore recitatam. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s733
"
xml:space
="
preserve
">Eucli-
<
lb
/>
des enim in lib. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s734
"
xml:space
="
preserve
">11. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s735
"
xml:space
="
preserve
">defin. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s736
"
xml:space
="
preserve
">4. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s737
"
xml:space
="
preserve
">non dixit, Sphęram effici ex conuerſione circunfe
<
lb
/>
rentiæ ſemicirculi circa diametrũ, ſed ex ductu. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s738
"
xml:space
="
preserve
">ac reuolutione totius ſemicir-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-052-03
"
xlink:href
="
note-052-03a
"
xml:space
="
preserve
">Definitio
<
lb
/>
ſphęrę ab
<
lb
/>
Eucl. tradi-
<
lb
/>
ta.</
note
>
culi, quem quidem conſtat eſſe ſu perficiem. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s739
"
xml:space
="
preserve
">Quamobrem ſicut ex reuolutione
<
lb
/>
lineę rectæ finitæ circa alterũ extremum fixum deſcribitur circulus, ita vt ipſa
<
lb
/>
linea ſuperficiem efficiat, punctum vero alterum extremum circunferentiam
<
lb
/>
deſignet: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s740
"
xml:space
="
preserve
">ſic quoque ex circumactione quidem ſuperficiei ſemicirculi procrea-
<
lb
/>
bitur ſolidita@ ſphæræ, ex reuolutione uero ſemicircunferentiæ ſuperficies ex-
<
lb
/>
tima rotunda; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s741
"
xml:space
="
preserve
">atque hac ratione perfectum corpus ſphæricum naſcitur.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s742
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s743
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Sphaera</
emph
>
etiam à Theodoſio ſic deſcribitur; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s744
"
xml:space
="
preserve
">Sphæra eſt ſolidum
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-052-04
"
xlink:href
="
note-052-04a
"
xml:space
="
preserve
">Alia ſphę-
<
lb
/>
ræ defini-
<
lb
/>
tio tradita
<
lb
/>
à Thedo-
<
lb
/>
ſio.</
note
>
quoddam una ſuperficie cotentum, in cuius medio punctus eſt, à quo omnes
<
lb
/>
lineæ ductæ ad circunferentiam ſunt æquales.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s745
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
</
div
>
<
div
xml:id
="
echoid-div73
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
42
">
<
head
xml:id
="
echoid-head46
"
xml:space
="
preserve
">COMMENTARIVS.</
head
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s746
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Haec</
emph
>
eſt ſecunda ſphæræ definitio deſumpta ex Theodoſio de ſphæri-
<
lb
/>
cis elementis; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s747
"
xml:space
="
preserve
">in aqua quidem tres particulæ continentur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s748
"
xml:space
="
preserve
">Prima eſt [ſolidum]
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-052-05
"
xlink:href
="
note-052-05a
"
xml:space
="
preserve
">Explicatio
<
lb
/>
definitio-
<
lb
/>
nis ſphærę
<
lb
/>
à Theodoſ.
<
lb
/>
@aditæ.</
note
>
id eſt, corpus, poniturq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s749
"
xml:space
="
preserve
">ad differentiam figurarum planarum, cuiuſmodi eſt
<
lb
/>
circulus, quadratum, &</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s750
"
xml:space
="
preserve
">c. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s751
"
xml:space
="
preserve
">Secunda [una ſuperficie contentum] apponitur ad ex-
<
lb
/>
cludendas figuras ſolidas pluribus ſuperficiebus comprehenſas, qualis eſt rota
<
lb
/>
currus, lapis molaris, pyramis, cubus, &</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s752
"
xml:space
="
preserve
">c. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s753
"
xml:space
="
preserve
">Sed quoniam duplex eſt ſuperficies,
<
lb
/>
una plana, quæ ex omni parte linea recta adæquate poteſt cõmenſurari, ut eſt
<
lb
/>
ſuperficies alicuius muri bene cõplanati, uel tabulæ uel papyri bene extenſæ:
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s754
"
xml:space
="
preserve
">Altera curua, quæ undique linea recta menſurari nequit; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s755
"
xml:space
="
preserve
">Atq; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s756
"
xml:space
="
preserve
">hæc uel eſt con
<
lb
/>
caua, ut eſt interior ſuperficies alicuius hydriæ; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s757
"
xml:space
="
preserve
">uel conuexa, cuiuſmodi eſt
<
lb
/>
exterior ſuperficies hydriæ, uel pilæ; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s758
"
xml:space
="
preserve
">Sphæra ſuperficie curua, eaq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s759
"
xml:space
="
preserve
">conuexa & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s760
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
unica continetur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s761
"
xml:space
="
preserve
">Tertia denique particula eſt [in cuius medio, &</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s762
"
xml:space
="
preserve
">c.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s763
"
xml:space
="
preserve
">] adiungi-
<
lb
/>
turq́ue ad differentiam plurimorum ſolidorum una quidem ſuperficie conten
<
lb
/>
torum, in quibus tamen tale punctum aſſignari minime poteſt: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s764
"
xml:space
="
preserve
">quale eſt cor-
<
lb
/>
pus ouale, lenticulare, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s765
"
xml:space
="
preserve
">alia huiuſmodi.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s766
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s767
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Qvod</
emph
>
ſi hanc deſinitionem cum priore conferamus, reperiemus illam fa-
<
lb
/>
bricandæ ſphærę modum, induſtriamq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s768
"
xml:space
="
preserve
">nobis præbere: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s769
"
xml:space
="
preserve
">hanc uero ſphæræ iam
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-052-06
"
xlink:href
="
note-052-06a
"
xml:space
="
preserve
">Cõparatio
<
lb
/>
duarũ ſphæ
<
lb
/>
ræ definitio
<
lb
/>
nũ interſe.</
note
>
ſabricatæ ſubſtantiam explicare, ob idq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s770
"
xml:space
="
preserve
">illã potius deſcriptionẽ, hanc uero de
<
lb
/>
finitionem dicẽdã eſſe. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s771
"
xml:space
="
preserve
">Quam quidem definitionem Theodoſij deſumptam ex
<
lb
/>
Tymęo Platonis eleganter expreſſit Cicero in lib. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s772
"
xml:space
="
preserve
">de Vniuerſitate his uerbis
<
lb
/>
de mundo loquens. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s773
"
xml:space
="
preserve
">Ergo globoſus eſt fabricatus, quod σ φ {αι}ρώ{ει}δες Græci vocant,
<
lb
/>
cuius omnis extremitas paribus à medio radijs attingitur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s774
"
xml:space
="
preserve
">Conuenit enim hęc etiam
<
lb
/>
definitio uniuerſo mundo; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s775
"
xml:space
="
preserve
">Mundus ſiquidem eſt ſphęra ſolida, cum nihil in
<
lb
/>
ipſo uacuum exiſtat, ſed omnia corporibus ſint repleta à mundi </
s
>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>