Buonamici, Francesco
,
De motu libri X
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
Page concordance
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 450
451 - 480
481 - 510
511 - 540
541 - 570
571 - 600
601 - 630
631 - 660
661 - 690
691 - 720
721 - 750
751 - 780
781 - 810
811 - 840
841 - 870
871 - 900
901 - 930
931 - 960
961 - 990
991 - 1020
1021 - 1050
1051 - 1055
>
Scan
Original
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 450
451 - 480
481 - 510
511 - 540
541 - 570
571 - 600
601 - 630
631 - 660
661 - 690
691 - 720
721 - 750
751 - 780
781 - 810
811 - 840
841 - 870
871 - 900
901 - 930
931 - 960
961 - 990
991 - 1020
1021 - 1050
1051 - 1055
>
page
|<
<
of 1055
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
pb
pagenum
="
33
"/>
<
arrow.to.target
n
="
marg327
"/>
<
lb
/>
accidens à ſubſtantia ſeparatur. </
s
>
<
s
>Præterea ne tollatur eius vſus. </
s
>
<
s
>Nam ſi vtrunque ſeparatum eſſe
<
lb
/>
velint, id pro comperto accipiunt quod inquirimus: ex hac enim propoſitione alterum ex illis
<
lb
/>
ſeorſum exiſtere conamur oſtendere; atqui ſi ita ſumatur, eſt principium, non concluſio. </
s
>
<
s
>Nec non
<
lb
/>
id mihi veniebat in mentem, Ariſtotelem, vbicunque eiuſmodi propoſitionem ſumpſiſſet; per
<
lb
/>
petuò ad mouentia & mobilia accommodaſſe:
<
emph
type
="
sup
"/>
a
<
emph.end
type
="
sup
"/>
quin ſi audiamus Alexandrum; eam quoque
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg328
"/>
<
lb
/>
ſpecialius ſumptam fuiſſe dicemus; nempe in motu cęleſti ſolùm in quo mobile ſimpliciter eſt;
<
lb
/>
quippe orbes planetarum, & mouens, & mobile ſimul ſphęra ſcilicet inerrans, & primum
<
expan
abbr
="
mouẽs
">mouens</
expan
>
<
lb
/>
ab omni corpore ſegregatum. </
s
>
<
s
>Accedit quòd ſi generaliter & indefinitè accipiamus vnum ſeiu
<
lb
/>
gatum; poterit intelligi primum; at non efficitur inde, vt poſterius abſolutum ſit. </
s
>
<
s
>Sed quoniam
<
lb
/>
negare non poſſumus, quin, ſi rerum eſſentia ſpectetur, accidentis item eſſentia ſeparata ſit ab
<
lb
/>
eſſentia ſubſtantiæ, alia enim eſt vtriuſque eſſentia: quia tamen non efficeret Ariſtoteles id quod
<
lb
/>
inſtituerat: etenim primum motorem à corpore cęleſti non eſſentia ſolùm, ſed re ſecretum oſten
<
lb
/>
dere volebat: idcirco dicemus Ariſtotelem de rei ſeparatione verba facere, & in eam partem ac
<
lb
/>
cipiemus effatum, vt ſi de priore dubium ſit, ſit'ne ſeparatum; à poſterioris ſeparatione conclu
<
lb
/>
damus etiam prius eſſe abſolutum;
<
expan
abbr
="
idq́
">idque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>rerum natura patietur. </
s
>
<
s
>Nam ſi poſterius ex aliquo pen
<
lb
/>
det,
<
expan
abbr
="
idq́
">idque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>per ſe ſubſiſtit; multò magis exiſtet per ſe prius; quia non pendeat ex alio. </
s
>
<
s
>atque illud
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg329
"/>
<
lb
/>
poſterius, ſic ab altero ſeparari debere putamus, vt ab aliis omnibus abſolutum ſit. </
s
>
<
s
>Idcirco etiam
<
lb
/>
ſi materia ſeparetur à forma: quia non ſimpliciter à forma ſeparatur, neque formam (de mate
<
lb
/>
riata nunc agimus) à materia liberam eſſe continget. </
s
>
<
s
>Vbi igitur abſolutum ſit poſterius; prius
<
expan
abbr
="
itẽ
">item</
expan
>
<
lb
/>
multò magis abſolutum ſit, neceſſe eſt. </
s
>
<
s
>abſolutum, inquam, vt ſubſiſtens, non autem, vt eſſentiæ
<
lb
/>
priuilegio, ſiue functionis ab alio pendet. </
s
>
<
s
>Nam Socrates eſt res abſoluta, quia conſiſtit partibus
<
lb
/>
vniuerſis, ex quibus illud deriuatur, quod dicimus
<
foreign
lang
="
grc
">ὐπαρχεῖν</
foreign
>
, ideſt, exiſtere. </
s
>
<
s
>Quòd ſi pendeat
<
lb
/>
ab alio, tanquam mouente; nil veritati propoſitionis obſtat, modò cauſſas internas & affectus, vt
<
lb
/>
in ſubiecto, velut patiente inſunt, cęteris cogitatione ſeuocatis aduertamus, non excludentes à
<
lb
/>
Deo reliqua pendere, propterea quòd ſint, aut quòd illum imitando operentur: illud verò ap
<
lb
/>
probantes, quòd primum quod ſeparatum eſſe colligere ſtudemus, abſolutum quoque ſit & à
<
lb
/>
nullo pendeat ex conſequentibus, neque vt ſit, neque vt operetur. </
s
>
<
s
>Sed illud mihi placet magis
<
lb
/>
hæc non generatim, ſed appoſitè ad motum primum pronuntiata fuiſſe ab Ariſtotele. </
s
>
<
s
>Et illud
<
lb
/>
item ab Ariſtotele receptum. </
s
>
<
s
>
<
emph
type
="
sup
"/>
b
<
emph.end
type
="
sup
"/>
Ex poteſtate & actu, ſiue è materia & forma aut ex corpore, &
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg330
"/>
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg331
"/>
<
lb
/>
animo vnum fieri per ſe, cuius nulla demonſtratio poſsit afferri, quippe quòd ea ſit illorum vis
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg332
"/>
<
lb
/>
& natura, nec in alia principia reſoluatur. </
s
>
<
s
>Nam quamuis Ariſtoteles olim pronuntiarit oppoſi
<
lb
/>
tum in medio afferens aliud principium,
<
emph
type
="
sup
"/>
c
<
emph.end
type
="
sup
"/>
per quod vnum fiat ex illis; rem ipſam ſpectat, dum
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg333
"/>
<
lb
/>
fit: tunc enim requiritur efficiens quod iungat hæc duo principia diuerſa; & finis cuius gratia ſic
<
lb
/>
agat efficiens; nos autem hîc verba facimus de re, poſtquàm genita eſt & interna principia ſcru
<
lb
/>
tamur; Vnum igitur fit ex illis non vt colla, glutine, aut clauo, neque item compoſitione, aut
<
expan
abbr
="
cõ-tinuatione
">con
<
lb
/>
tinuatione</
expan
>
; ſed quòd poteſtas eſt res quæ perfectionem poſtulat, eius autem perfectio eſt actus;
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
eodemq́
">eodemque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>modo materia ſe habet ad formam, & corpus animalis ad animam. </
s
>
<
s
>hoc totum,
<
expan
abbr
="
inquã
">inquam</
expan
>
,
<
lb
/>
eſt ex eorum natura. </
s
>
<
s
>Cùm enim eſſe dicatur multis modis, vt poteſtate & actu; illud verè eſt
<
lb
/>
quod eſt actus, vnde impetrarunt alia quòd ſint. </
s
>
<
s
>Cùm ergo materia ſit poteſtas, forma verò
<
lb
/>
actus, materia per ſe non conſtat, ſed ſocietatem formæ requirit, vt ſit: ſic etiam corpus organi
<
lb
/>
cum, quia potentia vitam habet, non actu, vt eam habeat, animæ præſentia opus eſt. </
s
>
<
s
>Quoniam
<
lb
/>
igitur oportet vt illi pręſto ſit forma, huic autem animus; ſi eſſe debent: idcirco vnum fit ex ma
<
lb
/>
teria & forma. </
s
>
<
s
>Et per analogiam ad hæc quòd certum efficiens incutiat actum certo ſubiecto,
<
lb
/>
quod item indemonſtrabile teſtatur eſſe Philoſophus,
<
emph
type
="
sup
"/>
d
<
emph.end
type
="
sup
"/>
quippe quòd hæc ſit eorum natura.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>
<
arrow.to.target
n
="
marg334
"/>
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg335
"/>
<
lb
/>
In rebus etiam natura conſtantibus certa eſt & determinata ratio magnitudinis, & paruitatis,
<
lb
/>
cùm vt forma conſiſtat, tùm etiam vt efficienti parere valeat: nanque etſi materiæ cauſſa diuiſio
<
lb
/>
procedit in infinitum; at vbi illa ratio corrumpatur; intereat forma neceſſe eſt priuata inſtrumen
<
lb
/>
tis quibus ſuis muneribus fungi debebat: neque enim patitur natura aliquid otioſum. </
s
>
<
s
>Et debita
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
conueniensq́
">conueniensque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>rei magnitudo deſideratur in patiente; quandò magna magnam vim pro ratione
<
lb
/>
corporis habentia valdè reſiſtunt, parua eludunt agentia. </
s
>
<
s
>
<
emph
type
="
sup
"/>
e
<
emph.end
type
="
sup
"/>
Etiam conſtat naturam gignendo à
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg336
"/>
<
lb
/>
principio ad principium tendere nempe ab efficiente quod eſt actu, ad finem &
<
expan
abbr
="
formã
">formam</
expan
>
quæ ſunt
<
lb
/>
ratione & eſſentia priora, licet vltima generatione. </
s
>
<
s
>
<
emph
type
="
sup
"/>
f
<
emph.end
type
="
sup
"/>
Hinc efficitur vt res aliter in natura ſe ha
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg337
"/>
<
lb
/>
beat, dum fit, ac poſtquàm facta fuerit: nam quæ poſteriora generatione, hæc ſunt natura prio
<
lb
/>
ra, & contra quæ prius natura ſunt ea ſint vltima generatione. </
s
>
<
s
>Hæc de communibus phyſio
<
lb
/>
logiæ totius effatis dicere libuit quæ maioris ponderis eſſe intelligeremus, quibus theoremata
<
lb
/>
fundarentur quæ de motu generatim inſtituimus, alia reiicientes ad illa, quæ de reliqua re natu
<
lb
/>
rali ſcribere cogitamus.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg307
"/>
III.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg308
"/>
A</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg309
"/>
a 10. Met.
<
lb
/>
T. 13.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg310
"/>
b 10. Met.
<
lb
/>
T. 19.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg311
"/>
B</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg312
"/>
c 10. Met.
<
lb
/>
T. 26.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg313
"/>
C</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg314
"/>
D</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg315
"/>
d Bis in eo
<
lb
/>
dem T. 26</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg316
"/>
E</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg317
"/>
a 1. Poſt.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg318
"/>
F</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg319
"/>
G</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg320
"/>
b Diſ.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Diſpu. 2.
<
lb
/>
Sol. 1.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg321
"/>
IV.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg322
"/>
H</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg323
"/>
c 8. Eth.
<
lb
/>
c. </
s
>
<
s
>vlt.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>lib.
<
foreign
lang
="
grc
">πεζι
<
lb
/>
παθῶν</
foreign
>
.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg324
"/>
d 8. Phyſ.
<
lb
/>
12. Met.
<
lb
/>
T. 35.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg325
"/>
V.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg326
"/>
e Zim.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Theo. 174.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg327
"/>
A</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg328
"/>
a 12. Met.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg329
"/>
B</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg330
"/>
b 8. Met.
<
lb
/>
T. vlt.
<
lb
/>
<
lb
/>
2. de An.
<
lb
/>
T. 7.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg331
"/>
VI.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg332
"/>
C</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg333
"/>
c 2. de Ge.
<
lb
/>
T. 51.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg334
"/>
d 2. de An.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg335
"/>
D</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg336
"/>
e 1. De ort.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg337
"/>
f 2. de Par.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>c. 1.</
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>