perie/xetai de\ tw=n a)poroume/nwn
e)n tw=| ge/nei tou/tw| ta\ peri\ to\n moxlo/n. a)/topon ga\r
ei)=nai dokei= to\ kinei=sqai me/ga ba/ros u(po\ mikra=s i)sxu/os,
kai\ tau=ta meta\ ba/rous plei/onos: o(\ ga\r a)/neu moxlou= kinei=n
ou) du/natai/ tis, tou=to au)to\ to\ ba/ros proslabw\n e)/ti to\
tou= moxlou= ba/ros, kinei= qa=tton.
e)n tw=| ge/nei tou/tw| ta\ peri\ to\n moxlo/n. a)/topon ga\r
ei)=nai dokei= to\ kinei=sqai me/ga ba/ros u(po\ mikra=s i)sxu/os,
kai\ tau=ta meta\ ba/rous plei/onos: o(\ ga\r a)/neu moxlou= kinei=n
ou) du/natai/ tis, tou=to au)to\ to\ ba/ros proslabw\n e)/ti to\
tou= moxlou= ba/ros, kinei= qa=tton.
Dubitantur autem in hoc
genere ea, quæ de vecte di
cuntur. Abſurdum enim
videtur ab exigua vi ma
gnum pondus moueri, &
quidem ad pondus addito
pondere. quod enim ſine
vecte quiſpiam non poſſet
mouere, hoc ipſum pon
dus, inſuper adijciens vectis
ipſius pondus, facile mouet.
genere ea, quæ de vecte di
cuntur. Abſurdum enim
videtur ab exigua vi ma
gnum pondus moueri, &
quidem ad pondus addito
pondere. quod enim ſine
vecte quiſpiam non poſſet
mouere, hoc ipſum pon
dus, inſuper adijciens vectis
ipſius pondus, facile mouet.
COMMENTARIVS.
Qvæ de vecte.] Vectis eſt machina ſeu inſtrumentum inſtar
pali aut baculi recti longioris, cuius alterum extremum in cu
spidem acutam & paulò latiorem deſinit, vocaturque lingua: alterum
extremum caput eſt, aut manubrium. vecti in vſu aliquando ſupponi
tur fulcimentum, quod Græci u(pomo/xlion, Vitruuius porrectam
preßionem appellat.
pali aut baculi recti longioris, cuius alterum extremum in cu
spidem acutam & paulò latiorem deſinit, vocaturque lingua: alterum
extremum caput eſt, aut manubrium. vecti in vſu aliquando ſupponi
tur fulcimentum, quod Græci u(pomo/xlion, Vitruuius porrectam
preßionem appellat.
Abſurdum enim videtur.] Ostenditur hic cur problema
de vecte in Mechanicis, dubitabile, ſiue dignum quæſitu ſit. Du
bitabilia enim ſunt, quæ reuera fiunt: vt magnum pondus addito
pondere vectis ab exigua potentia, & vna hominis manu moue
ri. Fieri tamen ratio repugnat. Nam in omni motu mouens præua
lere debet mobili: hîc exigua potentia eſt mouens: magnum pondus
eſt mobile: illa quatenus exigua eſt, & ante per ſe impotens, atque
infirma, eſt inæquale minus: hoc quatenus magnum, eſt inæquale
maius, & ei addito vectis onere maius adhuc effici videtur: non
igitur exigua potentia magno oneri & adaucto in motu præua
lere debet. Si non præualet, non mouet: mouet tamen: Relinquitur
ergo vt exiſtimemus aliquam cauſam in hoc problemate motus eius
apparentis latentem ſubeſſe, dignam Philoſophi indagatione.
de vecte in Mechanicis, dubitabile, ſiue dignum quæſitu ſit. Du
bitabilia enim ſunt, quæ reuera fiunt: vt magnum pondus addito
pondere vectis ab exigua potentia, & vna hominis manu moue
ri. Fieri tamen ratio repugnat. Nam in omni motu mouens præua
lere debet mobili: hîc exigua potentia eſt mouens: magnum pondus
eſt mobile: illa quatenus exigua eſt, & ante per ſe impotens, atque
infirma, eſt inæquale minus: hoc quatenus magnum, eſt inæquale
maius, & ei addito vectis onere maius adhuc effici videtur: non
igitur exigua potentia magno oneri & adaucto in motu præua
lere debet. Si non præualet, non mouet: mouet tamen: Relinquitur
ergo vt exiſtimemus aliquam cauſam in hoc problemate motus eius
apparentis latentem ſubeſſe, dignam Philoſophi indagatione.