540524GNOMONICES
SIT igitur in plano horologii ducta recta A B, ita vt in plano ſtabili parallela ſit Horizõti, in
11Deſcriptio horo
logii declinan-
tis à ſeptentr. in
or. gr. 60. & ad
Ho@ izõtem in-
clinati gr. 80. ex
tabulis. qua ex aſſumpto loco ſtyli C, deſcribatur circulus cuiuſcunq; magnitudinis A D B E, ſecetq́; recta
DE, rectã A B, in centro ad angulos rectos, quæ cõmunis ſectio erit plani horologii, & circuli ma-
329[Figure 329]22103320
ximi inclinationẽ plani ad Horizontẽ metiẽtis.
Inuẽto autem, per propoſ.
31.
lib.
1.
arcu circuli ma
4430 ximi, cui horologiũ æquidiſtat, inter circulũ maximũ qui inclinationẽ metitur, & Meridianũ pro-
priũ horologii interpoſito, quẽ in dato exẽplo deprehẽdimus eſſe gr. 47, M. 0. numerabimus eum
à D, nõ verſus occaſum B, vt in pręcedẽti horologio diximus, licet horologiũ à ſeptentr. in ortum
declinet, quia centrũ horologii cadit infra ſtylũ cũ arcus Meridiani inter Horizontẽ & planũ ho-
rologii maior ſit cõplemẽto altitudinis poli, cõplectens nimirũ gr. 72. M. 57. ſed à D, verſus ortũ
A, vſq; ad F, & ſi horologiũ declinet à ſeptentr. in occ. cuius centrũ ſit infra lineã ęquinoctialẽ, vel
ſtylum, à D, verſus occaſum B. Recta enim ducta F C G, erit linea ſtyli, ſiue cõmunis ſectio plani
55Linea ſtyli. horologii, & Meridiani proprii ipſius. Nã cõſtituto horologio in proprio ſitu, ita vt punctũ E, ca-
dat in quadrantem hemiſphærii ſuperi occidentalẽ, & auſtralem, ſi horologiũ à ſeptentr. in ortum
declinet, quoniã centrũ horologii infra ſtylũ cadit, erit omnino axis mũdi ad planũ horologii in-
clinatus inter puncta B, & E, quemadmodũ, quãdo centrũ ſupra ſtylũ cadit, & horologiũ à ſeptẽtr.
6640 in ortũ deflectit, inter puncta B, & E, inclinatus eſt ad planũ horologii, cũ neceſlario axis mundi
per verticẽ ſtyli incedat. Id quod cuilibet, qui ſitũ horologii, centri ipſius, & axis mundi paulo at-
tentius inſpexerit, perſpicuũ eſſe poteſt. Igitur ſi cogitetur circulus maximus inclinationem me-
tiens per rectã D E, ductus moueri circa ſtylũ rectũ ad horologiũ, donec per polos mundi, atque
adeo peraxem mundi trãſeat, habebit omnino eũ ſitũ, vt planũ horologii ſecet inter puncta B, &
E, atq; adeo inter A, & D, propter inclinationem axis inter eadem puncta, vt dictũ eſt. Cõtrarium
his fiet in plano declinante à ſeptentr. in occ. ſi centrũ horologii cadat infra ſtylũ, ſeulineã æquino
ctialem. A recta autem H I, ſecãte rectã F G, in centro ad angulos rectos ſupputãdæ erunt vmbra-
rũ latitudines. Præparata iam linea H I, diuiſa in partes gnomoni ęquales, vt ſupra dictum eſt, in-
uentaq́; , per propoſ. 29. lib. 1. altitudine poli ſupra planũ horologii, quã in propoſito exẽplo repe
7750 rimus eſſe gr. 27. M, 50. ac propterea cõplementũ eiuſdẽ gr. 62. M 10. ſi ex C, loco ſtyli in lineã ſty
li ſursũ verſus (quoniã centrũ horologii, vt diximus, cadit infra ſtylũ, & ęquinoctialis linea ſupra)
cõputemus vmbrã P. 6. M. 20. cõgruentẽ cõplemento altitudinis poli inuentæ vſq; ad K, dabit re-
cta K L, ad F G, perpendicularis lineã ęquinoctialem. Et ſi deorſum verſus numeremus vmbrã P.
88Linea æquino-
ctialis. 22. M 44. offendemus M, centrũ horologii, ita vt à recta MN, ſecãte rectã F G, ad angulos rectos
99Centrum horo
logii. numerãdi ſint arcus horarii, ſi ſupputati ſint ad ſingulas horas, in circulo NO, ex M, deſcripto. Ve-
rũ duo pũcta k, M, inueniẽtur etiã alio modo, ſi in recta HI, sũpta linea CP, ſtylo ęquali, cõſtituatur
angulus C P K, altitudinis poli inuentæ, & angulus C P M, cõplementi eiuſdem altitudinis poli.
11Deſcriptio horo
logii declinan-
tis à ſeptentr. in
or. gr. 60. & ad
Ho@ izõtem in-
clinati gr. 80. ex
tabulis. qua ex aſſumpto loco ſtyli C, deſcribatur circulus cuiuſcunq; magnitudinis A D B E, ſecetq́; recta
DE, rectã A B, in centro ad angulos rectos, quæ cõmunis ſectio erit plani horologii, & circuli ma-
4430 ximi, cui horologiũ æquidiſtat, inter circulũ maximũ qui inclinationẽ metitur, & Meridianũ pro-
priũ horologii interpoſito, quẽ in dato exẽplo deprehẽdimus eſſe gr. 47, M. 0. numerabimus eum
à D, nõ verſus occaſum B, vt in pręcedẽti horologio diximus, licet horologiũ à ſeptentr. in ortum
declinet, quia centrũ horologii cadit infra ſtylũ cũ arcus Meridiani inter Horizontẽ & planũ ho-
rologii maior ſit cõplemẽto altitudinis poli, cõplectens nimirũ gr. 72. M. 57. ſed à D, verſus ortũ
A, vſq; ad F, & ſi horologiũ declinet à ſeptentr. in occ. cuius centrũ ſit infra lineã ęquinoctialẽ, vel
ſtylum, à D, verſus occaſum B. Recta enim ducta F C G, erit linea ſtyli, ſiue cõmunis ſectio plani
55Linea ſtyli. horologii, & Meridiani proprii ipſius. Nã cõſtituto horologio in proprio ſitu, ita vt punctũ E, ca-
dat in quadrantem hemiſphærii ſuperi occidentalẽ, & auſtralem, ſi horologiũ à ſeptentr. in ortum
declinet, quoniã centrũ horologii infra ſtylũ cadit, erit omnino axis mũdi ad planũ horologii in-
clinatus inter puncta B, & E, quemadmodũ, quãdo centrũ ſupra ſtylũ cadit, & horologiũ à ſeptẽtr.
6640 in ortũ deflectit, inter puncta B, & E, inclinatus eſt ad planũ horologii, cũ neceſlario axis mundi
per verticẽ ſtyli incedat. Id quod cuilibet, qui ſitũ horologii, centri ipſius, & axis mundi paulo at-
tentius inſpexerit, perſpicuũ eſſe poteſt. Igitur ſi cogitetur circulus maximus inclinationem me-
tiens per rectã D E, ductus moueri circa ſtylũ rectũ ad horologiũ, donec per polos mundi, atque
adeo peraxem mundi trãſeat, habebit omnino eũ ſitũ, vt planũ horologii ſecet inter puncta B, &
E, atq; adeo inter A, & D, propter inclinationem axis inter eadem puncta, vt dictũ eſt. Cõtrarium
his fiet in plano declinante à ſeptentr. in occ. ſi centrũ horologii cadat infra ſtylũ, ſeulineã æquino
ctialem. A recta autem H I, ſecãte rectã F G, in centro ad angulos rectos ſupputãdæ erunt vmbra-
rũ latitudines. Præparata iam linea H I, diuiſa in partes gnomoni ęquales, vt ſupra dictum eſt, in-
uentaq́; , per propoſ. 29. lib. 1. altitudine poli ſupra planũ horologii, quã in propoſito exẽplo repe
7750 rimus eſſe gr. 27. M, 50. ac propterea cõplementũ eiuſdẽ gr. 62. M 10. ſi ex C, loco ſtyli in lineã ſty
li ſursũ verſus (quoniã centrũ horologii, vt diximus, cadit infra ſtylũ, & ęquinoctialis linea ſupra)
cõputemus vmbrã P. 6. M. 20. cõgruentẽ cõplemento altitudinis poli inuentæ vſq; ad K, dabit re-
cta K L, ad F G, perpendicularis lineã ęquinoctialem. Et ſi deorſum verſus numeremus vmbrã P.
88Linea æquino-
ctialis. 22. M 44. offendemus M, centrũ horologii, ita vt à recta MN, ſecãte rectã F G, ad angulos rectos
99Centrum horo
logii. numerãdi ſint arcus horarii, ſi ſupputati ſint ad ſingulas horas, in circulo NO, ex M, deſcripto. Ve-
rũ duo pũcta k, M, inueniẽtur etiã alio modo, ſi in recta HI, sũpta linea CP, ſtylo ęquali, cõſtituatur
angulus C P K, altitudinis poli inuentæ, & angulus C P M, cõplementi eiuſdem altitudinis poli.
FACILIS autẽ eſt deſcriptio horarũ ex poſitis tabellis, ſi à punctis HI, cõputẽtur latitudines
vmbrarũ, obſeruãdo diligenter, quæ oriẽtales ſint, occidẽtalesve, & quæ ſuperiores, aut inferiores,
vt in appoſita figura cernitur. Linea horizõtalis ducitur per punctũ R, vbi hora 12. ab or. vel occ.
1010Linea horizon-
talic.
vmbrarũ, obſeruãdo diligenter, quæ oriẽtales ſint, occidẽtalesve, & quæ ſuperiores, aut inferiores,
vt in appoſita figura cernitur. Linea horizõtalis ducitur per punctũ R, vbi hora 12. ab or. vel occ.
1010Linea horizon-
talic.