Clavius, Christoph, Gnomonices libri octo, in quibus non solum horologiorum solariu[m], sed aliarum quo[quam] rerum, quae ex gnomonis umbra cognosci possunt, descriptiones geometricè demonstrantur

Table of contents

< >
< >
page |< < (525) of 677 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="it" type="free">
        <div xml:id="echoid-div1714" type="section" level="1" n="460">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s33791" xml:space="preserve">
              <pb o="525" file="0541" n="541" rhead="LIBER QVINTVS."/>
            vel hora 6. </s>
            <s xml:id="echoid-s33792" xml:space="preserve">à mer. </s>
            <s xml:id="echoid-s33793" xml:space="preserve">vel med. </s>
            <s xml:id="echoid-s33794" xml:space="preserve">noc. </s>
            <s xml:id="echoid-s33795" xml:space="preserve">ęquinoctialẽ lineã interſecat, parallela recta A B, vel ad D E, perpẽ-
              <lb/>
            dicularis, quæ neceſſario per punctũ a, trãſibit, quod in recta D E, terminat vmbrã P. </s>
            <s xml:id="echoid-s33796" xml:space="preserve">2. </s>
            <s xml:id="echoid-s33797" xml:space="preserve">M. </s>
            <s xml:id="echoid-s33798" xml:space="preserve">7. </s>
            <s xml:id="echoid-s33799" xml:space="preserve">incli-
              <lb/>
            nationi ad Horizontẽ congruentẽ. </s>
            <s xml:id="echoid-s33800" xml:space="preserve">Inueniemus autẽ idem punctũ a, ſi in A B, ſumpta recta C Q.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s33801" xml:space="preserve">ſtylo æquali, conſtituamus angulum C Q a, cõplemento inclinationis ad Horizontẽ æqualẽ. </s>
            <s xml:id="echoid-s33802" xml:space="preserve">Meri-
              <lb/>
            diana quoque linea, ſi eã in horologio depingere lubeat, ducẽda eſt perM, centrũ horologii, & </s>
            <s xml:id="echoid-s33803" xml:space="preserve">per
              <lb/>
            punctũ L, vbi hora 6. </s>
            <s xml:id="echoid-s33804" xml:space="preserve">ab or. </s>
            <s xml:id="echoid-s33805" xml:space="preserve">vel occ. </s>
            <s xml:id="echoid-s33806" xml:space="preserve">æquinoctialẽ lineã diuidit. </s>
            <s xml:id="echoid-s33807" xml:space="preserve">Quod ſi forte punctũ L, ob angu-
              <lb/>
            ſtiam loci, haberi nõ poſſit, inquirendus erit arcus horarius horæ 12. </s>
            <s xml:id="echoid-s33808" xml:space="preserve">à mer. </s>
            <s xml:id="echoid-s33809" xml:space="preserve">vel med. </s>
            <s xml:id="echoid-s33810" xml:space="preserve">noc. </s>
            <s xml:id="echoid-s33811" xml:space="preserve">cuius di
              <lb/>
            ſtantia à Meridiano proprio eadẽ eſt, quæ inclinatio Meridiani proprij ad Meridianũ Horizõtis. </s>
            <s xml:id="echoid-s33812" xml:space="preserve">
              <lb/>
            Hunc inuenimus cõtinere gr. </s>
            <s xml:id="echoid-s33813" xml:space="preserve">28. </s>
            <s xml:id="echoid-s33814" xml:space="preserve">M. </s>
            <s xml:id="echoid-s33815" xml:space="preserve">31. </s>
            <s xml:id="echoid-s33816" xml:space="preserve">Et quoniam planũ horologij ſecat quadrantem Æquato-
              <lb/>
            ris orientalem ſupra Horizontem, cũ arcus inter ipſum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s33817" xml:space="preserve">Horizontem maior ſit cõplemento alti
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0541-01" xlink:href="note-0541-01a" xml:space="preserve">10</note>
            tudinis poli, ac proinde quadrantem occidentalem ſub Horizõte, nõ illuminabit Sol faciem ſupe
              <lb/>
            riorem plani in Æquatore, ac Meridiano ſupra Horizontem conſtitutus, ſed cum infra Horizontẽ
              <lb/>
            exiſtet in Æ quatore, & </s>
            <s xml:id="echoid-s33818" xml:space="preserve">Meridiano, niſi à terra impediretur, ac propterea vmbra ſtyli tũc cadet ver
              <lb/>
            ſus oriẽtales partes in linea æquinoctiali, puta verſus L. </s>
            <s xml:id="echoid-s33819" xml:space="preserve">Quare dictũ arcũ ſupputabimus ab N, vſq;
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s33820" xml:space="preserve">ad S, punctũ, per quod meridiana linea ducenda eſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s33821" xml:space="preserve">Deſcripſimus autem illas etiam horas ab occ. </s>
            <s xml:id="echoid-s33822" xml:space="preserve">
              <lb/>
            quæ infra Horizontem ſunt, ſupra tamen planũ horologij, quales ſunt 8. </s>
            <s xml:id="echoid-s33823" xml:space="preserve">7. </s>
            <s xml:id="echoid-s33824" xml:space="preserve">6. </s>
            <s xml:id="echoid-s33825" xml:space="preserve">5. </s>
            <s xml:id="echoid-s33826" xml:space="preserve">4. </s>
            <s xml:id="echoid-s33827" xml:space="preserve">&</s>
            <s xml:id="echoid-s33828" xml:space="preserve">c. </s>
            <s xml:id="echoid-s33829" xml:space="preserve">vt earũ poſi-
              <lb/>
            tio conſideretur, duximusq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s33830" xml:space="preserve">horã 5. </s>
            <s xml:id="echoid-s33831" xml:space="preserve">quæ nullũ punctũ habet in tropico ♑, vel linea æquinoctiali,
              <lb/>
            per punctũ in tropico ♋, inuentũ, & </s>
            <s xml:id="echoid-s33832" xml:space="preserve">per punctũ e, vbi hora 7. </s>
            <s xml:id="echoid-s33833" xml:space="preserve">ab occ. </s>
            <s xml:id="echoid-s33834" xml:space="preserve">lineã hora 6. </s>
            <s xml:id="echoid-s33835" xml:space="preserve">à mer. </s>
            <s xml:id="echoid-s33836" xml:space="preserve">vel med. </s>
            <s xml:id="echoid-s33837" xml:space="preserve">
              <lb/>
            noc. </s>
            <s xml:id="echoid-s33838" xml:space="preserve">ſecat per centrũ M, & </s>
            <s xml:id="echoid-s33839" xml:space="preserve">per punctũ R, ductam, vt cõſtat ex tabula lineæ horæ 6. </s>
            <s xml:id="echoid-s33840" xml:space="preserve">à mer. </s>
            <s xml:id="echoid-s33841" xml:space="preserve">vel med. </s>
            <s xml:id="echoid-s33842" xml:space="preserve">
              <lb/>
            noc. </s>
            <s xml:id="echoid-s33843" xml:space="preserve">propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s33844" xml:space="preserve">20. </s>
            <s xml:id="echoid-s33845" xml:space="preserve">lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s33846" xml:space="preserve">1. </s>
            <s xml:id="echoid-s33847" xml:space="preserve">Sic etiam horam 4. </s>
            <s xml:id="echoid-s33848" xml:space="preserve">ab occ. </s>
            <s xml:id="echoid-s33849" xml:space="preserve">ductam eſſe vides per punctũ in tropico ♋, inuẽ-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0541-02" xlink:href="note-0541-02a" xml:space="preserve">20</note>
            tum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s33850" xml:space="preserve">per punctum f, in linea horæ 6. </s>
            <s xml:id="echoid-s33851" xml:space="preserve">à mer. </s>
            <s xml:id="echoid-s33852" xml:space="preserve">vel med. </s>
            <s xml:id="echoid-s33853" xml:space="preserve">noc. </s>
            <s xml:id="echoid-s33854" xml:space="preserve">per quod hora 8. </s>
            <s xml:id="echoid-s33855" xml:space="preserve">ab occ. </s>
            <s xml:id="echoid-s33856" xml:space="preserve">tranſit, vt
              <lb/>
            ex eadem tabula manifeſtum eſt, vel certe per punctum T, æquinoctialis lineę, per quod hora 16.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s33857" xml:space="preserve">ab occ. </s>
            <s xml:id="echoid-s33858" xml:space="preserve">ducitur, vt ex tabula propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s33859" xml:space="preserve">19. </s>
            <s xml:id="echoid-s33860" xml:space="preserve">lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s33861" xml:space="preserve">1. </s>
            <s xml:id="echoid-s33862" xml:space="preserve">perſpicue colligitur.</s>
            <s xml:id="echoid-s33863" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s33864" xml:space="preserve">POSTREMO pro horologio ſuperiore declinãte à Septẽtr. </s>
            <s xml:id="echoid-s33865" xml:space="preserve">in ortũ gr. </s>
            <s xml:id="echoid-s33866" xml:space="preserve">30. </s>
            <s xml:id="echoid-s33867" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s33868" xml:space="preserve">ad Horizontẽ in-
              <lb/>
            clinato ex parte auſtrali gr. </s>
            <s xml:id="echoid-s33869" xml:space="preserve">52. </s>
            <s xml:id="echoid-s33870" xml:space="preserve">M. </s>
            <s xml:id="echoid-s33871" xml:space="preserve">3. </s>
            <s xml:id="echoid-s33872" xml:space="preserve">cõfecimus ſequẽtes tabellas pro horis à mer. </s>
            <s xml:id="echoid-s33873" xml:space="preserve">&</s>
            <s xml:id="echoid-s33874" xml:space="preserve">med. </s>
            <s xml:id="echoid-s33875" xml:space="preserve">noc. </s>
            <s xml:id="echoid-s33876" xml:space="preserve">In qui
              <lb/>
            bus latitudines vmbrarũ ſuperiores, inferioreſq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s33877" xml:space="preserve">accipiẽdę ſunt, vt in proximo horologio diximus.</s>
            <s xml:id="echoid-s33878" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div1717" type="section" level="1" n="461">
          <head xml:id="echoid-head488" xml:space="preserve">Latitudines, longitudineſq́ue vmbrarũ in horologio ſuperiore declinante à Septentr.
            <lb/>
          in or. grad. 30. & ad Horizontem ex parte inclinato gr. 52. M. 3. pro ho-
            <lb/>
          ris à mer. & med. noe. ad latitudinem Grad. 42.</head>
          <note position="left" xml:space="preserve">30</note>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div1718" type="section" level="1" n="462">
          <head xml:id="echoid-head489" xml:space="preserve">In tropico ♋, latitudines vmbrarum partim ſunt ſuperiores, & partim
            <lb/>
          inferiores: vt in tabellis apparet.</head>
          <note position="right" xml:space="preserve">
            <lb/>
          Horæ ♋, à me- \\ ridie. # 6 # 7 # 8 # 9 # 10 # 11 # 12 # Occidentales, & \\ ſuperiores.
            <lb/>
          # 6 # 5 # 4 # 3 # 2 # 1 # 0 # Oriẽta. & ſuperio.
            <lb/>
          Latitudines vm \\ brarum. # G. M. # G. M. # G. M. # G. M. # G. M. # G. M. # G. M.
            <lb/>
          # 90. 0. # 76. 16. # 62. 40. # 49. 16. # 36. 4. # 22. 58. # 9. 43.
            <lb/>
          Longitudines \\ vmbrarum. # P. M. # P. M. # P. M. # P. M. # P. M. # P. M. # P. M.
            <lb/>
          # 2429. 6. # 699. 12 # 224. 1. # 107. 33. # 63. 31. # 42. 19. # 30. 28. Horę ♋, à me- \\ dia nocte. # 6 # 7 # 8 # 9 # 10 # 11 # 12 # orientales, & \\ inferiores. # 6 # 5 # 4 # 3 # 2 # 1 # 0 # occidẽtales, & in- \\ feriores, præter \\ vltimam. Latitudines vm \\ brarum. # G. M. # G. M. # G. M. # G. M. # G. M. # G. M. # G. M. # 90. 0. # 70. 8. # 51. 19. # 34. 5. # 18. 23. # 3. 50. # 9. 43. # Hæc vltima ſu- \\ perior eſt. Longitudines \\ vmbrarum. # P. M. # P. M. # P. M. # P. M. # P. M. # P. M. # P. M. # 11. 18. # 11. 43. # 12. 58. # 15. 6. # 18. 21. # 23. 10 # 30. </note>
          <note position="left" xml:space="preserve">50</note>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div1719" type="section" level="1" n="463">
          <head xml:id="echoid-head490" xml:space="preserve">In Æ quatore ſunt omnes vmbrarum latitudines inferiores.</head>
          <note position="right" xml:space="preserve">
            <lb/>
          Horæ ♈, & ♎, \\ à med. nocte. # 6 # 7 # 8 # 9 # 10 # 11 # 12 # orientales.
            <lb/>
          # 6 # 5 # 4 # 3 # 2 # 1 # 0 # occidentales.
            <lb/>
          Latitudines vm \\ brarum. # G. M. # G. M. # G. M. # G. M. # G. M. # G. M. # G. M.
            <lb/>
          # 90. 0. # 73. 45. # 57. 52. # 42. 35. # 27. 57. # 13. 50. # 0. 0.
            <lb/>
          Longitudines \\ vmbrarum. # P. M. # P. M. # P. M. # P. M. # P. M. # P. M. # P. M.
            <lb/>
          # 27. 59. # 29. 8. # 33. 2. # 41. 21. # 59. 42. # 117. 8. # Infinita
            <lb/>
          </note>
        </div>
      </text>
    </echo>