Casati, Paolo, De igne dissertationes physicae, 1686

Table of contents

< >
< >
page |< < (114) of 672 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div60" type="section" level="1" n="57">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s17627" xml:space="preserve">
              <pb o="114" file="0542" n="542" rhead="Diſſertatio Quarta."/>
            ne à propoſito declinemus, Spiritus Animales ad ipſius animantis
              <lb/>
            vitam plurimum conferre non eſt dubitandum, quippe qui ad
              <lb/>
            ſanguinem ritè temperandum neceſſarii videntur: </s>
            <s xml:id="echoid-s17628" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s17629" xml:space="preserve">quemad-
              <lb/>
            modum quem exanguem feceris, pariter exanimem feciſti, ita
              <lb/>
            quoquè exiguum vitæ curriculum ei à Naturâ cìrcumſcriptum
              <lb/>
            novimus, cui non ſatis præparatus ſanguis à corde per arterias
              <lb/>
            in Corpus univerſum diffunditur. </s>
            <s xml:id="echoid-s17630" xml:space="preserve">Atqui tam brevis eſt in,
              <lb/>
            cordis ſinubus ſanguinis mora, ut vix receptus extrudatur ſivè
              <lb/>
            ex dextro ſinu in pulmones, ſivè ex ſiniſtro in aortam. </s>
            <s xml:id="echoid-s17631" xml:space="preserve">Qua,
              <lb/>
            propter non ſemel mecum ipſe perpendebam, quid illud eſſet,
              <lb/>
            quo in corde elaboratur ſanguis, ut debitam craſim recepiſſe,
              <lb/>
            intelligatur. </s>
            <s xml:id="echoid-s17632" xml:space="preserve">Hâc autem ratiocinatione progrediebar. </s>
            <s xml:id="echoid-s17633" xml:space="preserve">Ad ani-
              <lb/>
            mal nutriendum eſculentis & </s>
            <s xml:id="echoid-s17634" xml:space="preserve">poculentis iter natura patefecit
              <lb/>
            in ore, ex quo per œſophagum trajiciuntur in ventriculum (cujus
              <lb/>
            ſubverſiones, nauſeas, ac vomitus ſedat ſal uſtus, & </s>
            <s xml:id="echoid-s17635" xml:space="preserve">ſacculo
              <lb/>
            impoſitus, ſi calens admoveatur) ubi vi caloris ſenſim exco-
              <lb/>
            quuntur, atque acido humore in guttas extillante ex arteriis
              <lb/>
            aut venis ventriculum complectentibus, ut ex avium rapacium,
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:id="echoid-s17636" xml:space="preserve">carnìvorarum diſſectione innotuit (id quod multo congruen-
              <lb/>
            tius eſt, quàm ſi ex liene deductus dicatur) fermenteſcunt, diſ-
              <lb/>
            ſolvuntur, extenuantur, permiſcentur, atque utilis ſuccus ex
              <lb/>
            illâ congerie ſecernitur, cui nomen Chymo, aut etiam Chylo
              <lb/>
            fecerunt. </s>
            <s xml:id="echoid-s17637" xml:space="preserve">Is per ſuos ductusdelatus paulatìm aſſumpto rubore
              <lb/>
            (fortaſſis ex ſanguine, cui miſcetur) abit in ſanguinem, donec
              <lb/>
            demum per venæ cavæ ramum in dextrum cordis ſinum infun-
              <lb/>
            ditur, indè in pulmones ejicitur, & </s>
            <s xml:id="echoid-s17638" xml:space="preserve">ex his in ſiniſtrum cordis
              <lb/>
            ſinum deſcendit, ubiultimò perfici ſanguinem omnes fatemur:
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s17639" xml:space="preserve">Hanc verò poſtremam ſanguinis præparationem in eo ſitam
              <lb/>
            eſſe arbitrabar, quod heterogenearum particularum compages
              <lb/>
            ita ſolvatur, ut in ſuccum temperentur, & </s>
            <s xml:id="echoid-s17640" xml:space="preserve">liquor ille tenuis
              <lb/>
            redditus per ſubtiliſſimas arteriolas fluens membris, quibus
              <lb/>
            ſingularum particularum natura congruit, facilè cohæreſcere
              <lb/>
            valeat. </s>
            <s xml:id="echoid-s17641" xml:space="preserve">Quia tamen non omnes particulæ prorſus ritè diſſolutæ
              <lb/>
            ſunt, ſed adhuc aliquæ cum aliis implicitæ atque colligatæ
              <lb/>
            remanent, ideò quæ nutritioni non inſerviunt, ex arteriis in,
              <lb/>
            venas tranſeunt, ut iterum per cordis ſinus trajectæ demum
              <lb/>
            perficiantur. </s>
            <s xml:id="echoid-s17642" xml:space="preserve">Hic mihi (quid diffitear?) </s>
            <s xml:id="echoid-s17643" xml:space="preserve">multa verſanti, me-
              <lb/>
            cumque diſputanti, hærebat aqua: </s>
            <s xml:id="echoid-s17644" xml:space="preserve">ſi enim aliquandiù moram
              <lb/>
            in corde traheret illapſus ſanguis quemadmodum in ventriculo
              <lb/>
            cibus, quam vis dentibus præmanſus, & </s>
            <s xml:id="echoid-s17645" xml:space="preserve">mollitus, atque ad con-
              <lb/>
            coquendum facillimus, proclive erat intelligere </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>