54715MATHEMATICA LIB. III. CAP. IV.
certum eſt, id eſt ignotum eſt quænam relatio detur inter
mutationem in expanſione & mutationem in calore; ut ex
comparatis dilatationibus gradus caloris poſſint conferri in-
ter ſe.
mutationem in expanſione & mutationem in calore; ut ex
comparatis dilatationibus gradus caloris poſſint conferri in-
ter ſe.
Si ſubito incaleſcat globus G aut cylindrus C, ſtatim li-
11600. quidum in tubo deſcendit, ſed immediate poſt aſcendit.
Ex calore ſubito citius vitrum ipſum incaleſcit quam liqui-
dum in vitro contentum; ideo dilatato ex calore vitro, &
eo auctâ hujus capacitate, deſcendit liquidum, ſed imme-
diate poſt calor liquido communicatur, quod ideo aſcendit.
11600. quidum in tubo deſcendit, ſed immediate poſt aſcendit.
Ex calore ſubito citius vitrum ipſum incaleſcit quam liqui-
dum in vitro contentum; ideo dilatato ex calore vitro, &
eo auctâ hujus capacitate, deſcendit liquidum, ſed imme-
diate poſt calor liquido communicatur, quod ideo aſcendit.
Ex corporum expanſione patet particulas, ex quibus cor-
22601. pora conſtant, ex actione ignis acquirere vim repellentem
qua a ſe mutuo recedere conantur, & quæ cum vi qua par-
ticulæ ſe ſe mutuo petunt contrarie agit. Quamdiu hæc 3331. illam ſuperat particulæ cohœrent minus aut magis pro di-
verſo caloris gradu. Quando vis repellens fere adæquat vim
attrahentem, particulæ antea intimè junctæ vix cohœrent, &
inpreſſioni cuicunque cedunt & facile moventur inter ſe;
unde videmus corpus ſolidum calore in liquidum mutari,
44602. quod in omnibus corporibus quæ calore liquefiunt obſerva-
tur, imminuto vero calore ad priſtinum ſtatum redeunt.
Quæritur an non fluiditas omnis a calore pendeat? quod de-
55603. terminari non poteſt, quia corpus omnino igne deſtitutum
nullum novimus; illud certum eſt calorem non modo cauſam
eſſe fluiditatis in metallis, cerâ & ſimilibus corporibus lique-
factis, ſed multa corpora, quæ vulgo inter fluida referuntur, a
calore ſolo fluere; ſic aqua eſt glacies liquefacta, ſublato
66604. enim proparte aquæ calore coaleſcit.
22601. pora conſtant, ex actione ignis acquirere vim repellentem
qua a ſe mutuo recedere conantur, & quæ cum vi qua par-
ticulæ ſe ſe mutuo petunt contrarie agit. Quamdiu hæc 3331. illam ſuperat particulæ cohœrent minus aut magis pro di-
verſo caloris gradu. Quando vis repellens fere adæquat vim
attrahentem, particulæ antea intimè junctæ vix cohœrent, &
inpreſſioni cuicunque cedunt & facile moventur inter ſe;
unde videmus corpus ſolidum calore in liquidum mutari,
44602. quod in omnibus corporibus quæ calore liquefiunt obſerva-
tur, imminuto vero calore ad priſtinum ſtatum redeunt.
Quæritur an non fluiditas omnis a calore pendeat? quod de-
55603. terminari non poteſt, quia corpus omnino igne deſtitutum
nullum novimus; illud certum eſt calorem non modo cauſam
eſſe fluiditatis in metallis, cerâ & ſimilibus corporibus lique-
factis, ſed multa corpora, quæ vulgo inter fluida referuntur, a
calore ſolo fluere; ſic aqua eſt glacies liquefacta, ſublato
66604. enim proparte aquæ calore coaleſcit.
Calor ita poteſt adaugeri, ut in quibuſdam corporibus tota
77605. vis attrahens ſuperetur a vi repellente, in quo caſu particu-
læ ſeſe mutuo fugiunt; id eſt vim elaſticam acquirunt, quæ
ſimilis eſt illi qua particulæ aëris gaudent , quæ etiam 88431. aëre calore augetur; effectum hunc obſervamus in fumo &
vaporibus.
77605. vis attrahens ſuperetur a vi repellente, in quo caſu particu-
læ ſeſe mutuo fugiunt; id eſt vim elaſticam acquirunt, quæ
ſimilis eſt illi qua particulæ aëris gaudent , quæ etiam 88431. aëre calore augetur; effectum hunc obſervamus in fumo &
vaporibus.
Experimentum 3.
Detur globus cavus æneus E, diametri circiter quatuor
99TAB. III.
fig. 2. pollicum, cum manubrio M; cum globo jungitur tubus
99TAB. III.
fig. 2. pollicum, cum manubrio M; cum globo jungitur tubus
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib