Clavius, Christoph, Gnomonices libri octo, in quibus non solum horologiorum solariu[m], sed aliarum quo[quam] rerum, quae ex gnomonis umbra cognosci possunt, descriptiones geometricè demonstrantur

Page concordance

< >
Scan Original
541 525
542 526
543 527
544 528
545 529
546 530
547 531
548 532
549 533
550 534
551 535
552 536
553 537
554 538
555 539
556 540
557 541
558 542
559 543
560 544
561 545
562 546
563 547
564 548
565 549
566 550
567 551
568 552
569 553
570 554
< >
page |< < (532) of 677 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="it" type="free">
        <div xml:id="echoid-div1735" type="section" level="1" n="469">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s34239" xml:space="preserve">
              <pb o="532" file="0548" n="548" rhead="GNOMONICES"/>
            ctus, & </s>
            <s xml:id="echoid-s34240" xml:space="preserve">ad orientem vergens, (poſito Meridiano in proprio ſitu) erit is omnino æqualis ſemicir-
              <lb/>
            culo F H G, propter eandem diametrum F G, in vtroque ſemicirculo. </s>
            <s xml:id="echoid-s34241" xml:space="preserve">Quare recte poterit hic
              <lb/>
            pro illo accipi, ita vt F H G, fungatur officio ſemicirculi Aequatoris orientalis, quem videlicet
              <lb/>
            Meridianus ab occidentali reliquo ſeparat: </s>
            <s xml:id="echoid-s34242" xml:space="preserve">Eritq́ue F H, quadrans Aequatoris orientalis ſupra
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-0548-01" xlink:href="fig-0548-01a" number="334">
                <image file="0548-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/0548-01"/>
              </figure>
            terram, alter vero H G, quadrans
              <lb/>
            orientalis infra terram, ita vt re-
              <lb/>
            cta E H, communis ſectio ſit Ho-
              <lb/>
            rizontis, & </s>
            <s xml:id="echoid-s34243" xml:space="preserve">ſemicirculi Acquato-
              <lb/>
            ris orientalis. </s>
            <s xml:id="echoid-s34244" xml:space="preserve">Quod facile perci-
              <lb/>
            pietur, ſi ſemicirculus Aequato-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0548-01" xlink:href="note-0548-01a" xml:space="preserve">10</note>
            ris F H G, concipiatur conuerti
              <lb/>
            circa diametrum F G, donec re-
              <lb/>
            ctus inſiſtat plano Meridiani; </s>
            <s xml:id="echoid-s34245" xml:space="preserve">ſi-
              <lb/>
            militer & </s>
            <s xml:id="echoid-s34246" xml:space="preserve">ſemicirculus Horizon
              <lb/>
            tis ſupra diametrum B D, poſitus
              <lb/>
            ad idem planum Meridiani re-
              <lb/>
            ctus. </s>
            <s xml:id="echoid-s34247" xml:space="preserve">Erit enim tunc communis
              <lb/>
            horum ſemicirculorum ſectio ad
              <lb/>
            idem planum Meridiani perpen-
              <lb/>
            dicularis; </s>
            <s xml:id="echoid-s34248" xml:space="preserve">atque adeo, per defin.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s34249" xml:space="preserve">
              <note position="left" xlink:label="note-0548-02" xlink:href="note-0548-02a" xml:space="preserve">19. vndec.</note>
              <note position="left" xlink:label="note-0548-03" xlink:href="note-0548-03a" xml:space="preserve">20</note>
            3. </s>
            <s xml:id="echoid-s34250" xml:space="preserve">lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s34251" xml:space="preserve">11. </s>
            <s xml:id="echoid-s34252" xml:space="preserve">Eucl. </s>
            <s xml:id="echoid-s34253" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s34254" xml:space="preserve">ad rectam F G.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s34255" xml:space="preserve">Quocirca recta E H, ad F G, per-
              <lb/>
            pendicularis cõmunis ſectio erit
              <lb/>
            Aequatoris, & </s>
            <s xml:id="echoid-s34256" xml:space="preserve">Horizontis. </s>
            <s xml:id="echoid-s34257" xml:space="preserve">Nulla
              <lb/>
            cnim alia recta in plano ſemicir-
              <lb/>
            culi Aequatoris F H G, ad F G, in
              <lb/>
            E, perpendicularis eſſe poteſt,
              <lb/>
            pręter E H; </s>
            <s xml:id="echoid-s34258" xml:space="preserve">quod tamen requiri-
              <lb/>
            tur ad communem ſectionem Horizontis, & </s>
            <s xml:id="echoid-s34259" xml:space="preserve">Aequatoris, vt diximus. </s>
            <s xml:id="echoid-s34260" xml:space="preserve">Itaque cum quadrans Ae-
              <lb/>
            quatoris F H, tendat ab ortu, qui in H, vbi Horizon Aequatorem interſecat, ponitur, ad meridiem
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0548-04" xlink:href="note-0548-04a" xml:space="preserve">30</note>
            vſque, qui in F, ponitur, vbi Aequator Meridianum ſecat, poterit non incongrue idem quadrans
              <lb/>
            gerere vices alterius quadrantis, qui à meridie F, incipit, & </s>
            <s xml:id="echoid-s34261" xml:space="preserve">in occaſu finitur, ita vt H, ſit etiam pun
              <lb/>
            ctum occaſus. </s>
            <s xml:id="echoid-s34262" xml:space="preserve">Habet enim quadrans Aequatoris occidentalis eandem prorſus poſitionem in ſphę
              <lb/>
            ra, quam orientalis: </s>
            <s xml:id="echoid-s34263" xml:space="preserve">Atque hac ratione quadrans F H, repręſentabit nobis totum ſemicirculum
              <lb/>
            Aequatoris ſupra terram.</s>
            <s xml:id="echoid-s34264" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s34265" xml:space="preserve">STATVATVR igitur Sol in alterutro æquinoctiorum in puncto K, æquinoctialis circu-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0548-05" xlink:href="note-0548-05a" xml:space="preserve">Inuentio ſex di
                <lb/>
              ctarum circun-
                <lb/>
              ferentiarum ex
                <lb/>
              Analemmate,
                <lb/>
              Sole exiſten te
                <lb/>
              in Aequatore.</note>
            li, ſiue illud punctum terminet horam aliquam à mer. </s>
            <s xml:id="echoid-s34266" xml:space="preserve">vel med. </s>
            <s xml:id="echoid-s34267" xml:space="preserve">noc. </s>
            <s xml:id="echoid-s34268" xml:space="preserve">ſiue ab or. </s>
            <s xml:id="echoid-s34269" xml:space="preserve">vel occ. </s>
            <s xml:id="echoid-s34270" xml:space="preserve">aut certe
              <lb/>
            particulam aliquam horæ, ita vt H K, ſit arcus Aequatoris inter centrum Solis, atque Horizon-
              <lb/>
            tem ſiue ex parte orientis, ſiue occidentis interiectus; </s>
            <s xml:id="echoid-s34271" xml:space="preserve">arcus vero Aequatoris F K, poſitus ſit inter
              <lb/>
            Meridianum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s34272" xml:space="preserve">centrum Solis ſiue ex parte orientis, ſiue occidentis: </s>
            <s xml:id="echoid-s34273" xml:space="preserve">inquirendumq́ue ſit Geo-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0548-06" xlink:href="note-0548-06a" xml:space="preserve">40</note>
            metrice ex Analem mate, quantæ ſint eo temp
              <unsure/>
            ore ſex expoſitæ circunferentiæ. </s>
            <s xml:id="echoid-s34274" xml:space="preserve">Ducatur ex K, pun
              <lb/>
            cto datæ horæ, vbi Sol ponitur, recta K L, ad F G, diametrum Aequatoris perpendicularis; </s>
            <s xml:id="echoid-s34275" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s34276" xml:space="preserve">per
              <lb/>
            L, excitentur ad B E, A E, duæ perpendiculares N L M, O L P: </s>
            <s xml:id="echoid-s34277" xml:space="preserve">Ex quibus, quoniam maiores ſunt
              <lb/>
            recta k L, (Nam ductis rectis E K, E M, E P; </s>
            <s xml:id="echoid-s34278" xml:space="preserve">quoniam quadrata earum æqualia inter ſe ſunt, eſtq́;
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s34279" xml:space="preserve">quadratum ex E K, æquale duobus quadratis ſimul ex E L, L K, & </s>
            <s xml:id="echoid-s34280" xml:space="preserve">quadratum ex E M, duobus
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0548-07" xlink:href="note-0548-07a" xml:space="preserve">47. primi.</note>
            quadratis ex E N, N M, & </s>
            <s xml:id="echoid-s34281" xml:space="preserve">quadratum ex E P, duobus quadratis ex E O, O P; </s>
            <s xml:id="echoid-s34282" xml:space="preserve">erunt duo quadrata
              <lb/>
            ex E L, L K, æqualia tam duobus quadratis ex E N, N M, quàm duobus ex E O, O P. </s>
            <s xml:id="echoid-s34283" xml:space="preserve">Cum igitur
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:id="echoid-s34284" xml:space="preserve">quadratum ex E N, & </s>
            <s xml:id="echoid-s34285" xml:space="preserve">ex E O, minus ſit quadrato ex E L, quòd tam linea E N, quàm E O, minor
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0548-08" xlink:href="note-0548-08a" xml:space="preserve">19. primi.</note>
            ſit in triangulis rectangulis E L N, E L O, recta E L; </s>
            <s xml:id="echoid-s34286" xml:space="preserve">erit tam reliquum quadratum rectæ N M,
              <lb/>
            quàm rectæ O P, maius quadrato reliquo rectę L K; </s>
            <s xml:id="echoid-s34287" xml:space="preserve">atque ob id vtrauis recta N M, O P, maior erit
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0548-09" xlink:href="note-0548-09a" xml:space="preserve">50</note>
            quàm recta L K) abſcindantur ipſi K L, duæ æquales N Q, O R; </s>
            <s xml:id="echoid-s34288" xml:space="preserve">atque per puncta Q, R, ex cen
              <lb/>
            tro E, duæ rectæ educantur E Q S, E R T, ſecantes circunferentiam Meridiani in S, & </s>
            <s xml:id="echoid-s34289" xml:space="preserve">T. </s>
            <s xml:id="echoid-s34290" xml:space="preserve">Quibus
              <lb/>
            rite peractis, inuentæ erunt omnes dictæ ſex circun ferentiæ ad tempus propo ſitum, cum nimirum
              <lb/>
            Sol in puncto Aequatoris K, exiſtit. </s>
            <s xml:id="echoid-s34291" xml:space="preserve">Nam, vt in ſequenti cap. </s>
            <s xml:id="echoid-s34292" xml:space="preserve">demonſtrabimus, H K, erit circunfe-
              <lb/>
            rentia hectemoria; </s>
            <s xml:id="echoid-s34293" xml:space="preserve">B M, horaria; </s>
            <s xml:id="echoid-s34294" xml:space="preserve">A P, deſcenſiua; </s>
            <s xml:id="echoid-s34295" xml:space="preserve">B F, meridiana; </s>
            <s xml:id="echoid-s34296" xml:space="preserve">A T, Verticalis; </s>
            <s xml:id="echoid-s34297" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s34298" xml:space="preserve">A S, hori-
              <lb/>
            zontalis. </s>
            <s xml:id="echoid-s34299" xml:space="preserve">Aliorum porro linea mentorum huius figuræ, cuiuſmodi ſunt lineæ F Y, S V, T X, F Z,
              <lb/>
            K N, K O, vſus apparebit in cap. </s>
            <s xml:id="echoid-s34300" xml:space="preserve">7. </s>
            <s xml:id="echoid-s34301" xml:space="preserve">huius lib.</s>
            <s xml:id="echoid-s34302" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div1738" type="section" level="1" n="470">
          <head xml:id="echoid-head499" style="it" xml:space="preserve">SCHOLIVM.</head>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s34303" xml:space="preserve">EX dictis patet ratio, qua, Sole exiſtente in Aequatore, ſeorſum inueſtigari poſſit quæcunque </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>