Fabri, Honoré
,
Dialogi physici in quibus de motu terrae disputatur
,
1665
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
page
|<
<
of 248
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
pb
pagenum
="
51
"
xlink:href
="
025/01/055.jpg
"/>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.000564
">
<
emph
type
="
italics
"/>
Chryſoc.
<
emph.end
type
="
italics
"/>
</
s
>
<
s
id
="
s.000565
"> Memini me legiſſe vel audiiſſe præclariſſimam huius Phæno
<
lb
/>
neni rationem, nempe illa portio aëtis, aqua levior, vt in aſcenſu aquæ vim
<
lb
/>
& reſiſtentiam faciliùs frangat & ſuperet, huiuſmodi quaſi cuneatam figu
<
lb
/>
ram induit. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.000566
">
<
emph
type
="
italics
"/>
Antim.
<
emph.end
type
="
italics
"/>
</
s
>
<
s
id
="
s.000567
"> An fortè pro demonſtratione hoc venditares? </
s
>
<
s
id
="
s.000568
">Sed vnde, quæſo,
<
lb
/>
& qua vi, ſeu virtute aër in hanc formam ſeſe faſtigiat? </
s
>
<
s
id
="
s.000569
">Certè ſi ad per
<
lb
/>
rumpendum ſurſum faciliùs, mucronem illum nimis obtuſum, ſphæricum
<
lb
/>
ſcilicet, in acutiorem conicum attenuare & acuere debuerat, cunei enim
<
lb
/>
eò validiores ſunt, quò acutiores. </
s
>
<
s
id
="
s.000570
">Deinde æquè facilè aqua ſuperficiem
<
lb
/>
ſphæricam aëris dividere poteſt ac planam: præterea cur minor aëris portio
<
lb
/>
aquæ reſiſtentiam citiùs perrumpit, & ſurſum emergit? </
s
>
<
s
id
="
s.000571
">Nempe vt corpus
<
lb
/>
grave majus gravitatem ſuam potentiùs exerit, ita & leve majus ſuam le
<
lb
/>
vitatem; ſed cur aqua ſimiliter cuneum cuneo minimè opponit? </
s
>
<
s
id
="
s.000572
">an fortè
<
lb
/>
in ratione gravis corporis aëri cedit, quatenus hic corpus leve eſt? </
s
>
<
s
id
="
s.000573
">itaque
<
lb
/>
alia omnino rationem; cùm enim aqua tendat vt: sùs latera tubi, per quæ
<
lb
/>
deinde ſuas ſp
<
gap
/>
agens, vt dixi, deſcendit, eo certè ex medio tubo,
<
lb
/>
ſenſim ruere non poreſt, niſi quoquo versùm cylindri aeris ſuperiorem
<
lb
/>
marginem quaſi excutiat, & quaſi ſeſe in novam cunei formam induat, eſt
<
lb
/>
enim cuneus latior in ſummo, in imo acutior; neque in hoc vlla eſt difficul
<
lb
/>
tas; multa ſanè eaque ſcitu digna ſuper hoc experimento mihi dicenda eſ
<
lb
/>
ſent, ſed omitto, ne in parergis toti ſimus; inferior verò portio, ſeu baſis
<
lb
/>
plana eſt; quia nullum aquæ pondu illam emarginat. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.000574
">
<
emph
type
="
italics
"/>
Auguſtin.
<
emph.end
type
="
italics
"/>
</
s
>
<
s
id
="
s.000575
"> Sed quid ſi oleum aquæ loco adhibeas; aut certè non
<
lb
/>
aëris, ſed olei portionem tubo includas, aut demum oleum ſimul &
<
lb
/>
aëra? </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.000576
">
<
emph
type
="
italics
"/>
Antim.
<
emph.end
type
="
italics
"/>
</
s
>
<
s
id
="
s.000577
"> Si oleum loco aquæ, idem fiet; quanquam paulò lentiùs aëris
<
lb
/>
portio ſurſum evadet; ſi verò aëris loco, eodem modo, & ſub eadem
<
lb
/>
forma, ſed multò lentius; quia ſcilicet oleum eſt longè gravius aëre: ſi
<
lb
/>
demum ſimul vtrumque, aër oleum longè poſt ſe relinquet; ſi tamen dum
<
lb
/>
olei patricula mediam tubi altitudinem decurrit, poſtquam aër iam emer
<
lb
/>
ſit tubum inverta;, aër certè oleum facilè aſſequitur, nec non per medium
<
lb
/>
oleum perrumpit, ſervata eadem figura; quanquam tunc oleum ſeſe non pa
<
lb
/>
rum dilatat, vt ſurſum aëra extrudat; aut ſaltem vt eidem, vtpote leviori,
<
lb
/>
tranſitum cedat. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.000578
">
<
emph
type
="
italics
"/>
Chryſoc.
<
emph.end
type
="
italics
"/>
</
s
>
<
s
id
="
s.000579
"> Aliquando accidit in eo conflictu, vt aëris bullula ſupremæ
<
lb
/>
olei ſuperficiei adhæſerit & quaſi captiva remanſerit; tunc verò, vt
<
lb
/>
fidelis obſervator refert, paulo citiùs oleum emerſit, aër enim addidit
<
lb
/>
alas. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.000580
">
<
emph
type
="
italics
"/>
Antim.
<
emph.end
type
="
italics
"/>
</
s
>
<
s
id
="
s.000581
"> Oleum, vt probè tenetis, ſua vligine particulam aëris intra
<
lb
/>
buliam continere potuit, nempe bullæ ex materia vliginoſa tornantur;
<
lb
/>
quod autem totum illud corpus ex aëre & oleo conſtans, paulò faciliùs ab
<
lb
/>
aqua ſurſum extrudatur, vel à levitate viribus auctis feratur, mirum eſſe
<
lb
/>
non debet: de levitate hoc loco non diſputo, aio tamen, ex hoc experi
<
lb
/>
mento, minime probari, immo potiùs, vt patet, ex iis, quæ dicta ſunt,
<
lb
/>
impugnari. </
s
>
<
s
id
="
s.000582
">Sed ad alia principia ex doctrina motuum accerſenda pergen-</
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>