Clavius, Christoph, Gnomonices libri octo, in quibus non solum horologiorum solariu[m], sed aliarum quo[quam] rerum, quae ex gnomonis umbra cognosci possunt, descriptiones geometricè demonstrantur

Table of figures

< >
< >
page |< < (543) of 677 > >|
559543LIBER SEXTVS. bus, diuidendiq́ue in 24. partes æquales, facto initio à dictis communibus ſectionibus. Exempli
gratia
, circa a b, diametrum , quæ nunc vices etiam gerat diametri , ſeorſum expoſita deſcri-
bendus
eſt circulus a e b e, ex centro m, vbi axis dictam diametrum ſecat, &
per punctum d, quod
puncto
d, in Analemmate reſpondeat, in vtramq;
partem excitanda ad a b, perpendicularis e b e,
345[Figure 345] quæ, vt demonſtrauimus, com-
munis
ſectio eſt paralleli , &

Horizontis
;
ita vt e a e, ſit por-
tio
, ſupra Horizontem, ſiue
arcus
diurnus ;
& e b e, por-
tio
, ſub Horizonte, ſiue arcus
1110 nocturnus .
Item e b e, por-
tio
, ſupra Horizontem, ſiue
arcus
diurnus ;
& e a e, por-
tio
, infra Horizontem, ſiue
arcus
nocturnus .
Deinde di-
ctus
circulus in 24.
partes æqua
les
diuidendus, initio facto à
punctoe
, vtrolibet, vt ab eo,
quod
ad dextram ponitur in
noſtro
exemplo.
Ita enim diui-
2220 ſus erit parallelus , vel , in
24
.
horas æquales ab ortu, vel
occaſu
Solis.
In tropico namq;
, dabũt numeri interiores ho-
ras
ab ortuSolis, exteriores vero
numeri
horas ab occaſu Solis
indicabunt
.
In tropico autẽ , contrariũ intelligatur. Numeri enim exteriores ad horas ab ortu,
&
interiores ad horas ab occaſu pertinent. Ex quibus perſpicuũ eſt, qua ratione ex Analemmate, ſi
33Quantitas diei
& noctis ex Ana
lemmate
, quo
pacto
cognoſca-
tur
.
circa diametros parallelorũ ipſi paralleli deſcribãtur, &
in horas diuidãtur, cognoſci poſſit quanti
tas
diei, &
noctis cuiuſque paralleli. Nam horæ in arcu e a e, deprehenſæ conficiunt arcũ diurnũ
4430 , vel nocturnũ .
Horæ vero in arcu e b e, contentæ cõflantarcum nocturnũ , vel diurnũ ,
Id
quod in lib.
1. etiã docuimus. Quòd ſi beneficio circini diuiſiones paralleli , & , a e b e, trãſ-
ferantur
in ſemicirculum , &
, in Analemmate, vt in figura apparet, idemq́ue fiat in omnibus
alijs
parallelis (diuidendo videlicet ipſos circa proprias diametros deſcriptos in horas, facto ini-
tio
à communibus ſectionibus eorum, &
Horizontis, & c. vt in parallelo , & , hic factũ eſt)
diuiſum
erit Analemma in horas ab ortu, &
occ. Solis. Aſcripti tamen ſunt in Analemmate nu-
meri
duntaxat horarum ab occaſu Solis.
Nam horum numerorum complementa vſquead 24. da
bunt
horas ab ortu.
Vt hora 23. ab occ. dabit horam 1. ab or. & 22. dabit 2. & ſic de cæteris.
Meridianus autem circulus circa diametrum Æquatoris F G, deſcriptus, inſtar Æquatoris, diui-
dendus
eſt in 24.
partes æquales, initio facto à diametro F G, vel axe H I. Nam punctum F, erit
5540 hora 12.
aſtronomica, primum deinde punctum diuiſionis verſus H, hor. 1. à mer. & 11. à med.
noc. ſequens autem punctum dabit horam 2. à mer. & 10. à med. noc. & ita deinceps. Sic etiã
punctum
H, erit hora 24.
& 12. ab occ. primum deinde punctum diuiſionis verſus F, dabit ho-
ram
23.
& 13. ab occ. ſequens autem punctum ad horam 22. & 14. ab occ. pertinebit, & c. Idem
denique
punctũ H, ſpectabit ad horam 24.
& 12. ab or. primum deinde punctum diuiſionis ver-
ſus
F, ad horam 1.
& 11. ab or. ſequens autem ad horam 2. & 10. ab or. & ſic de cæteris. Ita vt
tam
hora 18.
ab occ. quam 6. ab or. cadat in F, punctum meridiei, hora vero 6. ab occ. & 18.
ab
or.
in G, punctum mediæ noctis.
PRO horis denique inæqualibus, ſiue antiquis, diuidendæ ſunt ſingulæ portiones parallelo-
66Diuiſio Ana-
lemmatis
in @o
ra
. inæquale.
rum inter communes eorum, atque Horizontis ſectiones, &
Meridianum circulum poſitæ in
7750 ſenas partes æquales.
Punctum enim illud, vbi parallelus quicunque Meridianum ſecat, erit hora
6
.
inæqualis, primum deinde diuiſionis punctum verſus communem ſectionem paralleli & Hori
zontis
dabit horam 5.
& 7. ſequens autem punctum horam 4. & 8. & c. Hac ratione diuiſus eſt
in
Analem mate ſemicirculus , &
, qui ſemicirculum etiam , & , refert: Numeri autem
horarum
inæqualium aſcripti ſunt punctis diametri k L, dicti paralleli, in quæ cadunt perpendi-
culares
ex punctis diuiſionũ paralleli ad diametrum demiſſę.
Si enim punctis ſemicirculi K Q L,
appoſiti
eſſent, confunderentur cum numeris horarum à mer.
& med. noc. ſemicirculi M R N.
Eadem ratione alii paralleli diuidendi eruntin horas inæquales, quando res ita exiget. Diuiſimus
porro
tres ſemicirculos trium parallelorum, nempe M R N, in horas aſtronomicas, ſiue à mer.
&
med
.
noc. Deinde a e b, in horas Babylonicas, Italicasq́ue, hoc eſt, ab or. & occ. Poſtremo K Q L,
in
horas inæquales, vt in vno Analemmate diuiſiones omnium horarum continerentur.

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index