1aſpernabitur / ignobilis quiſque lapis quo fiſtuloſior eo durior: Et
qui aqua aſperſus ſummotenus tardius areſcet / is erit crudior: Et
grauis quiſque lapis ſolidior & expobilior leui: et leuis quiſque fria
bilior graui: et reſonans dum ferias lapis denſior eſt ſurdo: et qui
duriter perfricatus olebit ſulphur / acrior eſt quam qui nihil referat o
lidi: et quo denique ad ſcalprum contumacior / eo contra laceſſen
tes tempeſtates rigidior et conſtantior. Ad fauces fodinæ qui tem
peſtatibus perſtructus glebis ſe ſe grandioribus aſſeruarit / hunc
firmiorem ducunt. Omnis item lapis ferme cum defoditur mol
lior eſt quam cum ſub diuo eſt habitus: et humore aſperſus: atque infu
ſus lapis tractabilior ferro eſt / quam cum exaruerit: Et ſuo quiſque lapis
quo humectiore fodinæ loco exemptus ſit / eo cum aruerit erit den
ſior : et hauſtro flante credunt dolabiriores eſſe quam flante borea: et
borea urgente facilius findi quam hauſtro. Verum lapides ipſi qua
les futuri per ætatem ſint / ſiquid libeat ocius periculum facere / in
ditia patebunt hinc. Nam qui aqua commadefactus per plurimum
ponderi adiecerit / erit is quidem humido diſſolubilis. Qui uero
igne et flammis pertactus fraceſcet: ſub ſole æſtuque non perdurabit:
Neque hic prætermittenda cenſeo digna memoratu quædam: quæ
de non nullis lapidibus ueteres meminere. Nam erit quidem non
ab re intellexiſſe quantum habeant in ſe et uarietatis et admirati
onis / quo quæque aptis uſibus decentius accomodentur. Circa uol
ſinenſem et in ſtratonenſi agro eſſe lapidem prædicant omnibus
ædificiorum uſibus accommodatiſſimum: cui neque ignis: neque ul
la tempeſtatum uis noceat: Eundemque eſſe contra tempeſtatem pe
nitus æternum atque incorruptibilem: et ſimulacrorum lineamenta
qui diutiſſime aſſeruet. Cum ex incendiis urbem reſtitueret Nero
ſcribit tacitus ſaxo gabino et albano uſum pro trabibus / quod is la
pis ignibus imperuius ſit: Apud Liguriam et apud Venetias / in
umbria piceno apudque Belgas ſuppeditat albus lapis: quem ſerra
re dentata ſerra et dolare poſſis perfacile: Et ni alioquin natura eſ
ſet inualidus et imbecillis / omnium egreſſus foret in operibus:
Sed pruina et gelu et aſperugine rumpitur: et contra auras maris
minime eſt robuſtus. Habet hiſtria lapidem marmori non diſſi
qui aqua aſperſus ſummotenus tardius areſcet / is erit crudior: Et
grauis quiſque lapis ſolidior & expobilior leui: et leuis quiſque fria
bilior graui: et reſonans dum ferias lapis denſior eſt ſurdo: et qui
duriter perfricatus olebit ſulphur / acrior eſt quam qui nihil referat o
lidi: et quo denique ad ſcalprum contumacior / eo contra laceſſen
tes tempeſtates rigidior et conſtantior. Ad fauces fodinæ qui tem
peſtatibus perſtructus glebis ſe ſe grandioribus aſſeruarit / hunc
firmiorem ducunt. Omnis item lapis ferme cum defoditur mol
lior eſt quam cum ſub diuo eſt habitus: et humore aſperſus: atque infu
ſus lapis tractabilior ferro eſt / quam cum exaruerit: Et ſuo quiſque lapis
quo humectiore fodinæ loco exemptus ſit / eo cum aruerit erit den
ſior : et hauſtro flante credunt dolabiriores eſſe quam flante borea: et
borea urgente facilius findi quam hauſtro. Verum lapides ipſi qua
les futuri per ætatem ſint / ſiquid libeat ocius periculum facere / in
ditia patebunt hinc. Nam qui aqua commadefactus per plurimum
ponderi adiecerit / erit is quidem humido diſſolubilis. Qui uero
igne et flammis pertactus fraceſcet: ſub ſole æſtuque non perdurabit:
Neque hic prætermittenda cenſeo digna memoratu quædam: quæ
de non nullis lapidibus ueteres meminere. Nam erit quidem non
ab re intellexiſſe quantum habeant in ſe et uarietatis et admirati
onis / quo quæque aptis uſibus decentius accomodentur. Circa uol
ſinenſem et in ſtratonenſi agro eſſe lapidem prædicant omnibus
ædificiorum uſibus accommodatiſſimum: cui neque ignis: neque ul
la tempeſtatum uis noceat: Eundemque eſſe contra tempeſtatem pe
nitus æternum atque incorruptibilem: et ſimulacrorum lineamenta
qui diutiſſime aſſeruet. Cum ex incendiis urbem reſtitueret Nero
ſcribit tacitus ſaxo gabino et albano uſum pro trabibus / quod is la
pis ignibus imperuius ſit: Apud Liguriam et apud Venetias / in
umbria piceno apudque Belgas ſuppeditat albus lapis: quem ſerra
re dentata ſerra et dolare poſſis perfacile: Et ni alioquin natura eſ
ſet inualidus et imbecillis / omnium egreſſus foret in operibus:
Sed pruina et gelu et aſperugine rumpitur: et contra auras maris
minime eſt robuſtus. Habet hiſtria lapidem marmori non diſſi