Ibn-al-Haitam, al-Hasan Ibn-al-Hasan; Witelo; Risner, Friedrich - Opticae thesavrvs Alhazeni Arabis libri septem, nunc primùm editi. Eivsdem liber De Crepvscvlis & Nubium ascensionibus. Item Vitellonis Thuvringopoloni Libri X. Omnes instaurati, figuris illustrati & aucti, adiectis etiam in Alhazenum commentarijs, a Federico Risnero

Scan	Original
51	45
52	46
53	47
54	48
55	49
56	50
57	51
58	52
59	53
60	54
61	55
62	56
63	57
64	58
65	59
66	60
67	61
68	62
69	63
70	64
71	65
72	66
73	67
74	68
75	69
76	70
77	71
78	72
79	73
80	74

5650ALHAZEN henſione ſituum ſuperficierum earum inter ſe. Et ſormæ ſuperficierum uiſibilium, quarum par-
tes ſunt diuerſi ſitus: comprehenduntur à uiſu ex comprehenſione conuexitatis & concauitatis, &
planitiei partium ſuperficierum in uiſibilibus, & prominentiæ, & profunditatis partium ſuperfi-
ciei. Secundum ergo hunc modum erit comprehenſio ſuperficierum formarum uiſibilium, & fi-
gurarum earum. Et cum ſentiens uoluerit certificare formam ſuperficiei rei uiſæ, aut formam ali-
cuius partis rei uiſæ, mouebit uiſum in oppoſitionem eius, & faciet tranſire axem radialem ſuper
omnes partes eius, donec ſentiat remotiones partium eius, & ſitus cuiuslibet illarum a pud uiſum,
& ſitum earum inter ſe. Et cum ſentiens comprehenderit remotionem partium ſuperficierum, &
ſitus earum, & comprehenderit prominentiam & profunditatem: comprehendet formam illius
ſuperficiei rei uiſæ, & certificabit figuram eius. Et multoties errat uiſus in eo, quod comprehen-
dit ex formis ſuperficierum uiſibilium, & formis figurarum uiſibilium, & non percipit errorem.
Quoniam conuexitas parua & concauitas parua, & prominentia, & profunditas parua non com-
prehenduntur ſecundum acceſſum ad uiſum, quamuis earum remotio ſit mediocris, niſi ſit propin-
qua ualde uiſui. Viſibilia ergo, quorum formæ comprehenduntur à uiſu, ſunt illa, quorum quan-
titates partium ſuperficierum comprehenduntur à uiſu, & quorum exceſſus & æqualitates remo-
tionum partium comprehenduntur à uiſu. Et uiſibilia, quorum formæ certificantur à uiſu, ſunt il-
la, quorum quantitates remotionum partium, & quorum quantitates exceſſus remotionis par-
tium certificantur à uiſu. Et ſimiliter figuræ circumferentiarum ſuperficierum uiſibilium, & figu-
ræ circumferentiarum partium ſuperficierum uiſibilium non certificantur à uiſu, niſi ſint in re-
motionibus mediocribus, & certificauerit uiſus ordinationem terminorum earum, & ſitum par-
tium terminorum earum inter ſe, & certificauerit angulos earum. Et in quibus ſitus terminorum
non certificãtur à uiſu, neque anguli, ſi habuerint angulos: in ijs non certificabit uiſus figuras. O-
mnes ergo figuræ uiſibilium comprehenduntur à uiſu, ſecundum modos, quos declarauimus.

36. Magnitudo nec ex angulo pyramidis opticæ tantum: nec ex anguli & diſtantiæ compa-
ratione percipitur. 27 p 4.

MAgnitudo uerò & quantitas rei uiſæ comprehenduntur à uiſu: ſed qualitas comprehenſio-
nis eius eſt ex intentionibus dubitabilibus. Et plures opinantur, quòd quantitas magni-
tudinis rei uiſæ non comprehenditur à uiſu, niſi ex quantitate anguli, qui fit apud centrum
uiſus, quem continet ſuperficies pyramidis radialis, cuius baſis continet rem uiſam: & quòd uiſus
comparat quantitates rerum uiſarum ad quantitates angulorum, qui fiunt à radijs, qui continent
res uiſas apud centrum uiſus, & non ſuſtentatur in comprehenſione magnitudinis, niſi ſuper an-
gulos tantùm. Et quidam illorum opinantur, quòd comprehenſio magnitudinis non completur
in comparatione ad angulos tantùm, ſed per conſiderationem remotionis rei uiſæ, & ſitus eius
cum comparatione ad angulos. Et ueritas eſt, quòd non eſt poſsibile, ut ſit comprehenſio quanti-
tatum rerum uiſarum à uiſu ex comparatione ad angulos, quos res uiſæ reſpiciunt apud centrum
uiſus tantùm. Quoniam eadem res uiſa non diuerſatur in quantitate apud uiſum, quamuis remo-
tiones eius diuerſentur diuerſitate non magna. Quoniam quãdo res fuerit prope uiſum, & ipſe cõ-
prehenderit quantitatem eius: & poſtea fuerit elongata à uiſu non multum: non diminuetur eius
quantitas apud uiſum, quando eius remotio fuerit mediocris. Et nunquam diuerſatur quantitas
alicuius rei uiſæ aſſuetæ apud uiſum, quando remotiones eius diuerſantur, & fuerint ex remotioni
bus mediocribus. Et ſimiliter corpora æqualia diuerſarum remotionum, quando remotio illo-
rum fuerit mediocris, cõ-
10[Figure 10]e b a d c11[Figure 11]b e g a h d k f z prehenduntur à uiſu æ-
qualia: Sed anguli, quos
reſpicit una & eadem res
uiſa in remotionibus di-
uerſis mediocribus, diuer
ſantur diuerſitate alicu-
ius quantitatis, [ut patet
per 21 p 1] Quoniam
quando res uiſa fuerit re-
mota à uiſu per unum cu-
bitum, deinde ſi elonge-
tur à uiſu, donec fuerit e-
ius remotio per duos cu-
bitos: erit inter duos an-
gulos, qui fiunt apud ui-
ſum ab illa re uiſa, ma-
gnus exceſſus: & tamen
non comprehendit uiſus
rem uiſam in remotione
duorum cubitorum, mi-

Page concordance

Text layer

Text normalization

Search

Scan	Original
51	45
52	46
53	47
54	48
55	49
56	50
57	51
58	52
59	53
60	54
61	55
62	56
63	57
64	58
65	59
66	60
67	61
68	62
69	63
70	64
71	65
72	66
73	67
74	68
75	69
76	70
77	71
78	72
79	73
80	74

Scan	Original
51	45
52	46
53	47
54	48
55	49
56	50
57	51
58	52
59	53
60	54
61	55
62	56
63	57
64	58
65	59
66	60
67	61
68	62
69	63
70	64
71	65
72	66
73	67
74	68
75	69
76	70
77	71
78	72
79	73
80	74

Scan	Original
51	45
52	46
53	47
54	48
55	49
56	50
57	51
58	52
59	53
60	54
61	55
62	56
63	57
64	58
65	59
66	60
67	61
68	62
69	63
70	64
71	65
72	66
73	67
74	68
75	69
76	70
77	71
78	72
79	73
80	74