Ibn-al-Haitam, al-Hasan Ibn-al-Hasan; Witelo; Risner, Friedrich, Opticae thesavrvs Alhazeni Arabis libri septem, nunc primùm editi. Eivsdem liber De Crepvscvlis & Nubium ascensionibus. Item Vitellonis Thuvringopoloni Libri X. Omnes instaurati, figuris illustrati & aucti, adiectis etiam in Alhazenum commentarijs, a Federico Risnero, 1572

Page concordance

< >
Scan Original
51 45
52 46
53 47
54 48
55 49
56 50
57 51
58 52
59 53
60 54
61 55
62 56
63 57
64 58
65 59
66 60
67 61
68 62
69 63
70 64
71 65
72 66
73 67
74 68
75 69
76 70
77 71
78 72
79 73
80 74
< >
page |< < (50) of 778 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="lat" type="free">
        <div xml:id="echoid-div89" type="section" level="0" n="0">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2623" xml:space="preserve">
              <pb o="50" file="0056" n="56" rhead="ALHAZEN"/>
            henſione ſituum ſuperficierum earum inter ſe.</s>
            <s xml:id="echoid-s2624" xml:space="preserve"> Et ſormæ ſuperficierum uiſibilium, quarum par-
              <lb/>
            tes ſunt diuerſi ſitus:</s>
            <s xml:id="echoid-s2625" xml:space="preserve"> comprehenduntur à uiſu ex comprehenſione conuexitatis & concauitatis, &
              <lb/>
            planitiei partium ſuperficierum in uiſibilibus, & prominentiæ, & profunditatis partium ſuperfi-
              <lb/>
            ciei.</s>
            <s xml:id="echoid-s2626" xml:space="preserve"> Secundum ergo hunc modum erit comprehenſio ſuperficierum formarum uiſibilium, & fi-
              <lb/>
            gurarum earum.</s>
            <s xml:id="echoid-s2627" xml:space="preserve"> Et cum ſentiens uoluerit certificare formam ſuperficiei rei uiſæ, aut formam ali-
              <lb/>
            cuius partis rei uiſæ, mouebit uiſum in oppoſitionem eius, & faciet tranſire axem radialem ſuper
              <lb/>
            omnes partes eius, donec ſentiat remotiones partium eius, & ſitus cuiuslibet illarum a pud uiſum,
              <lb/>
            & ſitum earum inter ſe.</s>
            <s xml:id="echoid-s2628" xml:space="preserve"> Et cum ſentiens comprehenderit remotionem partium ſuperficierum, &
              <lb/>
            ſitus earum, & comprehenderit prominentiam & profunditatem:</s>
            <s xml:id="echoid-s2629" xml:space="preserve"> comprehendet formam illius
              <lb/>
            ſuperficiei rei uiſæ, & certificabit figuram eius.</s>
            <s xml:id="echoid-s2630" xml:space="preserve"> Et multoties errat uiſus in eo, quod comprehen-
              <lb/>
            dit ex formis ſuperficierum uiſibilium, & formis figurarum uiſibilium, & non percipit errorem.</s>
            <s xml:id="echoid-s2631" xml:space="preserve">
              <lb/>
            Quoniam conuexitas parua & concauitas parua, & prominentia, & profunditas parua non com-
              <lb/>
            prehenduntur ſecundum acceſſum ad uiſum, quamuis earum remotio ſit mediocris, niſi ſit propin-
              <lb/>
            qua ualde uiſui.</s>
            <s xml:id="echoid-s2632" xml:space="preserve"> Viſibilia ergo, quorum formæ comprehenduntur à uiſu, ſunt illa, quorum quan-
              <lb/>
            titates partium ſuperficierum comprehenduntur à uiſu, & quorum exceſſus & æqualitates remo-
              <lb/>
            tionum partium comprehenduntur à uiſu.</s>
            <s xml:id="echoid-s2633" xml:space="preserve"> Et uiſibilia, quorum formæ certificantur à uiſu, ſunt il-
              <lb/>
            la, quorum quantitates remotionum partium, & quorum quantitates exceſſus remotionis par-
              <lb/>
            tium certificantur à uiſu.</s>
            <s xml:id="echoid-s2634" xml:space="preserve"> Et ſimiliter figuræ circumferentiarum ſuperficierum uiſibilium, & figu-
              <lb/>
            ræ circumferentiarum partium ſuperficierum uiſibilium non certificantur à uiſu, niſi ſint in re-
              <lb/>
            motionibus mediocribus, & certificauerit uiſus ordinationem terminorum earum, & ſitum par-
              <lb/>
            tium terminorum earum inter ſe, & certificauerit angulos earum.</s>
            <s xml:id="echoid-s2635" xml:space="preserve"> Et in quibus ſitus terminorum
              <lb/>
            non certificãtur à uiſu, neque anguli, ſi habuerint angulos:</s>
            <s xml:id="echoid-s2636" xml:space="preserve"> in ijs non certificabit uiſus figuras.</s>
            <s xml:id="echoid-s2637" xml:space="preserve"> O-
              <lb/>
            mnes ergo figuræ uiſibilium comprehenduntur à uiſu, ſecundum modos, quos declarauimus.</s>
            <s xml:id="echoid-s2638" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div90" type="section" level="0" n="0">
          <head xml:id="echoid-head114" xml:space="preserve" style="it">36. Magnitudo nec ex angulo pyramidis opticæ tantum: nec ex anguli & diſtantiæ compa-
            <lb/>
          ratione percipitur. 27 p 4.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2639" xml:space="preserve">MAgnitudo uerò & quantitas rei uiſæ comprehenduntur à uiſu:</s>
            <s xml:id="echoid-s2640" xml:space="preserve"> ſed qualitas comprehenſio-
              <lb/>
            nis eius eſt ex intentionibus dubitabilibus.</s>
            <s xml:id="echoid-s2641" xml:space="preserve"> Et plures opinantur, quòd quantitas magni-
              <lb/>
            tudinis rei uiſæ non comprehenditur à uiſu, niſi ex quantitate anguli, qui fit apud centrum
              <lb/>
            uiſus, quem continet ſuperficies pyramidis radialis, cuius baſis continet rem uiſam:</s>
            <s xml:id="echoid-s2642" xml:space="preserve"> & quòd uiſus
              <lb/>
            comparat quantitates rerum uiſarum ad quantitates angulorum, qui fiunt à radijs, qui continent
              <lb/>
            res uiſas apud centrum uiſus, & non ſuſtentatur in comprehenſione magnitudinis, niſi ſuper an-
              <lb/>
            gulos tantùm.</s>
            <s xml:id="echoid-s2643" xml:space="preserve"> Et quidam illorum opinantur, quòd comprehenſio magnitudinis non completur
              <lb/>
            in comparatione ad angulos tantùm, ſed per conſiderationem remotionis rei uiſæ, & ſitus eius
              <lb/>
            cum comparatione ad angulos.</s>
            <s xml:id="echoid-s2644" xml:space="preserve"> Et ueritas eſt, quòd non eſt poſsibile, ut ſit comprehenſio quanti-
              <lb/>
            tatum rerum uiſarum à uiſu ex comparatione ad angulos, quos res uiſæ reſpiciunt apud centrum
              <lb/>
            uiſus tantùm.</s>
            <s xml:id="echoid-s2645" xml:space="preserve"> Quoniam eadem res uiſa non diuerſatur in quantitate apud uiſum, quamuis remo-
              <lb/>
            tiones eius diuerſentur diuerſitate non magna.</s>
            <s xml:id="echoid-s2646" xml:space="preserve"> Quoniam quãdo res fuerit prope uiſum, & ipſe cõ-
              <lb/>
            prehenderit quantitatem eius:</s>
            <s xml:id="echoid-s2647" xml:space="preserve"> & poſtea fuerit elongata à uiſu non multum:</s>
            <s xml:id="echoid-s2648" xml:space="preserve"> non diminuetur eius
              <lb/>
            quantitas apud uiſum, quando eius remotio fuerit mediocris.</s>
            <s xml:id="echoid-s2649" xml:space="preserve"> Et nunquam diuerſatur quantitas
              <lb/>
            alicuius rei uiſæ aſſuetæ apud uiſum, quando remotiones eius diuerſantur, & fuerint ex remotioni
              <lb/>
            bus mediocribus.</s>
            <s xml:id="echoid-s2650" xml:space="preserve"> Et ſimiliter corpora æqualia diuerſarum remotionum, quando remotio illo-
              <lb/>
            rum fuerit mediocris, cõ-
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-0056-01" xlink:href="fig-0056-01a" number="10">
                <variables xml:id="echoid-variables3" xml:space="preserve">e b a d c</variables>
              </figure>
              <figure xlink:label="fig-0056-02" xlink:href="fig-0056-02a" number="11">
                <variables xml:id="echoid-variables4" xml:space="preserve">b e g a h d k f z</variables>
              </figure>
            prehenduntur à uiſu æ-
              <lb/>
            qualia:</s>
            <s xml:id="echoid-s2651" xml:space="preserve"> Sed anguli, quos
              <lb/>
            reſpicit una & eadem res
              <lb/>
            uiſa in remotionibus di-
              <lb/>
            uerſis mediocribus, diuer
              <lb/>
            ſantur diuerſitate alicu-
              <lb/>
            ius quantitatis, [ut patet
              <lb/>
            per 21 p 1] Quoniam
              <lb/>
            quando res uiſa fuerit re-
              <lb/>
            mota à uiſu per unum cu-
              <lb/>
            bitum, deinde ſi elonge-
              <lb/>
            tur à uiſu, donec fuerit e-
              <lb/>
            ius remotio per duos cu-
              <lb/>
            bitos:</s>
            <s xml:id="echoid-s2652" xml:space="preserve"> erit inter duos an-
              <lb/>
            gulos, qui fiunt apud ui-
              <lb/>
            ſum ab illa re uiſa, ma-
              <lb/>
            gnus exceſſus:</s>
            <s xml:id="echoid-s2653" xml:space="preserve"> & tamen
              <lb/>
            non comprehendit uiſus
              <lb/>
            rem uiſam in remotione
              <lb/>
            duorum cubitorum, mi-
              <lb/>
            </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>
Impressum