561133An igneæ ſint brutorum animæ.
Animalium genus revocentur, quia ſinguli ex tenuiſsimis par-
ticulis pneumaticis, atque ſalibus volatilibus conflantur; hæc
tamen notio ad plures differentias pertinere videtur; neque
enim eadem eſt omnium ſalium, aut particularum pneumatica-
rum natura: ac proinde etiam ſpiritus Animales ex iis conſtantes
neque in omnibus animantibus omninò ſimiles, neque in eodem
animante ad omnia munera phantaſiæ, appetitûs, ac motûs,
obeunda indiſcriminatim apti cenſendi ſunt. Alia ſiquidem
animalia præ aliis irâ ex: gr: incitantur, & nos quoquè non uno
ſemper modo ſedati, neque in eandem animi perturbationem
æquè proclives ſumus: id quod tribuendum videtur diſſimili
ſpirituum Animalium naturæ, quibus pars illa acriùs irritatur,
in qua irarum exiſtit ardor, quamvis non diſpar fuerit phantaſiæ
commotio. Hinc ſæpè vehementiora humani animi pathemata
in arteriarum pulſu ſe produnt, irruentibus in cor aliis ſpiriti-
bus præter eos, qui ad naturalem motum perficiendum influunt;
neque ſolùm illi ſyſtoles ac diaſtoles æqualitatem perturbant
(ut contingeret, ſi ejuſdem eſſent naturæ, ſed copioſiùs irrue-
rent) verùm etiam non rarò ſanguinem ipſum ita inficiunt, ut
animi ægritudinem corporis morbus conſequatur, ſicuti pluri-
mis experimentis comprobatum eſt. Sed quid morbum dico?
cum potuerit mortem accerſere lætitia, ut de duabus matribus
ex inſperato ſoſpites filios recipientibus, quos extinctos in clade
ad Thraſy menum lacum crediderant, narrat Valer. Max. lib. 9.
cap. 12.
ticulis pneumaticis, atque ſalibus volatilibus conflantur; hæc
tamen notio ad plures differentias pertinere videtur; neque
enim eadem eſt omnium ſalium, aut particularum pneumatica-
rum natura: ac proinde etiam ſpiritus Animales ex iis conſtantes
neque in omnibus animantibus omninò ſimiles, neque in eodem
animante ad omnia munera phantaſiæ, appetitûs, ac motûs,
obeunda indiſcriminatim apti cenſendi ſunt. Alia ſiquidem
animalia præ aliis irâ ex: gr: incitantur, & nos quoquè non uno
ſemper modo ſedati, neque in eandem animi perturbationem
æquè proclives ſumus: id quod tribuendum videtur diſſimili
ſpirituum Animalium naturæ, quibus pars illa acriùs irritatur,
in qua irarum exiſtit ardor, quamvis non diſpar fuerit phantaſiæ
commotio. Hinc ſæpè vehementiora humani animi pathemata
in arteriarum pulſu ſe produnt, irruentibus in cor aliis ſpiriti-
bus præter eos, qui ad naturalem motum perficiendum influunt;
neque ſolùm illi ſyſtoles ac diaſtoles æqualitatem perturbant
(ut contingeret, ſi ejuſdem eſſent naturæ, ſed copioſiùs irrue-
rent) verùm etiam non rarò ſanguinem ipſum ita inficiunt, ut
animi ægritudinem corporis morbus conſequatur, ſicuti pluri-
mis experimentis comprobatum eſt. Sed quid morbum dico?
cum potuerit mortem accerſere lætitia, ut de duabus matribus
ex inſperato ſoſpites filios recipientibus, quos extinctos in clade
ad Thraſy menum lacum crediderant, narrat Valer. Max. lib. 9.
cap. 12.
Grad.
Ut his aſſenſum præbeam, non ſum valde urgendus;
quin etiam in ipſo ſpirituum Animalium appetitui inſervien-
tium promptuario non unum genus pro re natâ expromendum
agnoſco, ſed alios appetitui concupiſcenti, alios iraſcenti deſti-
natos puto, & quidem varios pro ipſorum pathematum diverſi-
tate, adeò ut, ſicut ex diſſimili phantaſmatum rei jucundæ aut
moleſtæ complexorum appulſu phantaſiæ organum diſſimili-
ter commovetur, ita ex hac commotione congruentem impul-
ſum recipiant ſpiritus apti ad excitandos cupiditatum motus,
aut iræ fervores, reliquis ſpiritibus quieſcentibus, quorum na-
turæ non convenit ſimilis motus. Ideò pro ratione vel commo-
tionis phantaſiæ ſeu validioris ſeu remiſſioris, vel majoris aut
minoris copiæ ſpirituum pathemati alicui à naturâ deſtinato-
rum, aut etiam pro inæquali horum efficacitate, Perturbationes
oriuntur magis aut minùs concitatæ. Has comitatur ſpirituum
influxus in muſculos idoneum membrorum motum
quin etiam in ipſo ſpirituum Animalium appetitui inſervien-
tium promptuario non unum genus pro re natâ expromendum
agnoſco, ſed alios appetitui concupiſcenti, alios iraſcenti deſti-
natos puto, & quidem varios pro ipſorum pathematum diverſi-
tate, adeò ut, ſicut ex diſſimili phantaſmatum rei jucundæ aut
moleſtæ complexorum appulſu phantaſiæ organum diſſimili-
ter commovetur, ita ex hac commotione congruentem impul-
ſum recipiant ſpiritus apti ad excitandos cupiditatum motus,
aut iræ fervores, reliquis ſpiritibus quieſcentibus, quorum na-
turæ non convenit ſimilis motus. Ideò pro ratione vel commo-
tionis phantaſiæ ſeu validioris ſeu remiſſioris, vel majoris aut
minoris copiæ ſpirituum pathemati alicui à naturâ deſtinato-
rum, aut etiam pro inæquali horum efficacitate, Perturbationes
oriuntur magis aut minùs concitatæ. Has comitatur ſpirituum
influxus in muſculos idoneum membrorum motum