Ibn-al-Haitam, al-Hasan Ibn-al-Hasan; Witelo; Risner, Friedrich, Opticae thesavrvs Alhazeni Arabis libri septem, nunc primùm editi. Eivsdem liber De Crepvscvlis & Nubium ascensionibus. Item Vitellonis Thuvringopoloni Libri X. Omnes instaurati, figuris illustrati & aucti, adiectis etiam in Alhazenum commentarijs, a Federico Risnero, 1572

Table of figures

< >
[641] i u r k c z l n d t m g b q f a
[642] r c u z i o n k q t d b m g b p g f a x e s æ
[643] a f b m k q n e t h d v z
[644] b a e p g d
[645] a b h z h p g e d
[646] a h m p u q b a r g f e o i t
[647] e b t d g a f h m
[648] m h s g d a t b e
[649] d b e g a k h f
[650] d t e z h s n o b l q m a f p g
[651] b e a d h t z l m q g
[652] p o b c e l m t n a q k f d g
[653] b d e a h l z g f
[654] b e a f d h m t z g
[655] q e b a d h m z g
[656] l k x s y e t q b a f r g o h m u i z n c p d
[657] l k x b a s y g p d
[658] d e g h a b z
[659] d e g h b a z
[660] a d b b g
[661] a d f b l m e h c z g
[662] h e m c c u s k b c z q l r f g a d
[663] h e m c s t z q b o r f d g a
[664] i h e m o c u z s b o k q l r f d o g a
[665] a b d g
[666] a b g
[667] b i d B t k e a c z g
[668] e a b a e b g
[669] a b c
[670] e d j g k a b
< >
page |< < (261) of 778 > >|
563261LIBER SEXTVS. ſpeculum in arcu e h z: & ſit d cẽtrũ uiſus: ſitq́ ſectio communis ſuperficiei reflexionis (in qua ſunt
lineæ g a & g d) & ſuperſiciei ſpeculi, arcus z p.
Communis uerò ſectio ſuperficiei reflexionis (in qua
ſunt lineæ g h & g d) & ſuperficiei ſpeculi, ſit arcus h p.
Palàm ergo per ea, quæ demõſtrata ſunt in 16
huius, quòd forma pũcti b reflectitur ad uiſum d ab aliquo pũcto arcus h p.
Si ergo à pũcto illo du-
catur linea cõtingẽs arcũ h p, illa ſecabit lineã b g:
& finis cõtingẽtiæ erit pũctus illius ſectionis. Sit
pũctus ille m.
Palã etiã quòd ſià pũcto m ducatur linea cõtingẽs arcũ e h. qđilla cadet citra punctũ
e ք 60 th.
1 huius: quoniã linea a b producta eſt cõtingens circulũ in pũctus b eſt altior pũ
cto m.
Cadat ergo contingẽs à pũcto m ducta in pũctũ f: & hęc cõtingẽs producta in cotinuũ & dire
ctum per 60 th.
1 huius ſecabit lineam a e: ergo ſecet in pũcto t: & ex alia parte ſecabιt lineam g a per
14 th.
1 huius, cum illæ omnes lineę ſint in una ſuperficie: ſecet ergo ipſam in puncto c. Fiat quoque
656[Figure 656]l k x s y e t q b a f r g o h m u i z n c p d ſuper g terminum lineę b g angulus æqualis angulo
b g d per 23 p 1, qui ſit angulus b g s, cadente puncto s
in peripheriam circuli:
& producatur linea g s ad æ-
qualitatem lineæ g d, quæ ſit g l.
Erit ergo per 26 p 3
arcus s h æ qualis arcui h p.
sicut ergo reflectitur ſor-
ma puncti b ad uiſum in puncto d ab aliquo puncto
arcus h p:
ſicreflectetur ad punctum l ab aliquo pun-
cto arcus h s:
& erit reflexio à puncto f, ſicut in arcu
h p fit reflexio à puncto, à quo ducitur contingens ad
punctum m:
quoniam illi arcus neceſſariò ſunt ęqua-
les, ut patet per 58 th.
1 huius. Et quoniam à puncto m
uenit utraque illarum linearum contingentium:
palã
quòd ipſæ ambæ ſunt æ quales per 58 th.
1 huius. Du
cantur ergo lineę b f & l f.
Similiter quo q; forma pun
cti a reflectitur per 16 huius ad uiſum d ab aliquo pun
cto arcus z p.
Verùm in triangulo curuilineo h z p duo arcus h z & h p ſunt maiores tertio per 28 p 3
& per 20 p 1:
ſed arcus h p eſt æqualis arcui h s: igitur arcus z p eſt minor arcu z s. Reſcindatur ergo
arcus z s ad æ qualitatem arcus z p (quod poteſt fieri auxilio 34 p 3) ſit ergo factum in puncto y:
&
ducatur linea g y:
quæ producta ad æqualitatem lineæ g s, ſecabit neceſſario lineam f l: ideo quia
linea g d eſt æqualis lineæ g l.
Quia itaque linea illa ſecat angulum l g z: ergo ſecabit etiam baſim ei
ſubtenſam per 29 th.
1 huius. Secet ergo in puncto x: & ſit linea g y k ęqualis lineæ g d. Palam ergo
quoniam ſicut ſorma puncti a reflectitur ad uiſum d ab aliquo puncto arcus z p:
ſimiliter eadem for
ma puncti a refle ctitur ad k ab aliquo puncto arcus.
z y. Sed non reflectetur a ad k, niſi ab aliquo pun
cto.
quod eſt citra punctum fex parte puncti z. Si enim dicatur quòd a puncto f uel ab alio puncto
arcus f y reflectitur forma puncti a ad punctum k:
ſit, ut fiat illa reflexio à puncto f: palàm ergo quòd
tunclinea ducta à puncto a ad punctum reflexionis f, ſecabit in aliquo puncto lineam b f:
quia linea
contingens circulum in puncto e tranſit per punctum b.
Ad illud ergo punctum communis ſectio-
nis illarum linearum a f & b f reflectetur punctus k, & ad idem punctum à puncto freflectetur pun-
ctus l:
& ita duo puncta in his ſpeculis reflectentur ad idem punctum ab eodem puncto f & exea-
dem parte diametri uiſualis, quod eſt contra 16 huius.
Sed neque ab alio puncto arcus f y: quoniã
tunc, ut prius, linea ducta à puncto a ad punctũ reflexionis, ſecabit lineã b f:
ſit punctũ ſectionis u.
Ad illud ergo punctũ ſectionis u reflectetur ſorma pũcti k & forma puncti l:
& ita duo pũcta eiuſdẽ
diſtãtię à centro propoſiti ſpeculi, quod eſt pũctũ g (quoniã ambæ l g, k g ſunt ęquales ipſi g d exhy
potheſi) reflectentur ad idem centrum uiſus ex eadem parte diametri uiſualis, quæ a b illo puncto
ſectionis lineę b f, quod eſtu, eſt ducibilis ad punctum g centrũ ſpeculi, Erit ergo per 18 huius angu
lus l g u æqualis angulo k g u, totum ſuæ parti:
quod eſt impoſsibile. Non ergo refle ctitur forma pun
cti a ad punctum k ab aliquo puncto arcus f y:
reſtat ergo, ut punctus a refle ctatur ad punctum k ab
aliquo puncto arcus z f alio, quàm ſit punctum f.
Si igitur ab illo puncto ducatur linea contingens
circulum, illa producta neceſſariò ſecabit lineã a z:
& cadetinter puncta z & cper 60 th. 1 huius: i-
deo quòd punctus ſ reſpectu diametri g a demiſsior eſt quolibet puncto arcus z f:
& ita linea con-
tingens à puncto f, quæeſt f c, altior eſt alijs contingentibus à punctis arcus z f ductis.
Cadat ergo
contingens illa in punctum n:
& ducatur linea m n: quæ quidẽ linea cum tranſeat per acumen trian
guli b m t, & producta diuidat angulum b m t per 15 p 1.
quoniã & ipſa diuidit angulũ g m c, ut patet
expræmiſsis.
Quia ergo diuidit b m t, ergo neceſſariò ſecabit baſim b t per 29 th. 1 huius. Secet ergo
ipſam in puncto q:
& ducatur linea g q: ſit autẽ i imago puncti a: & ſit o imago puncti b: & r ſit imago
puncti q.
Palàm autem ex 45 huius, cum punctum b ſit propinquius puncto g centro ſpeculi quàm
punctum a, quod erit imago puncti b remotior a puncto g quã i imago puncti a.
Ducatur ergo linea
o i, quæ per 11 huius erit imago lineæ a b.
Palàm etiam per 12 huius & per 16 p 5 quòd proportio a g
ad a n eſt, ſicut g i ad i n, & proportio b g ad b m per eadem eſt ſicut g o ad o m.
Cum ergo lineę a g &
b g diuidantur ſecundum proportionem ſimilem, utraq:
ipſarum in duobus punctis, & à punctis di
uiſionum ducantur lineæ, quarum duæ ſcilicet g q & m n concurrant ad idẽ punctum q, tertia (quę
eſt i o) neceſſariò concurret ad idem punctum per 124 th.
1 huius. Linea ergo i o producta cadet ſu-
per punctum q:
eſt ergo linea io q linea recta. Igitur linea i o r non erit recta: ſed linea i o r eſt imago
lineæ a q.
Quare palã quòd imago lineę a q erit curua. Poſito aũt b loco pũcti q, & alio pũcto lineæ a

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index