Ibn-al-Haitam, al-Hasan Ibn-al-Hasan; Witelo; Risner, Friedrich, Opticae thesavrvs Alhazeni Arabis libri septem, nunc primùm editi. Eivsdem liber De Crepvscvlis & Nubium ascensionibus. Item Vitellonis Thuvringopoloni Libri X. Omnes instaurati, figuris illustrati & aucti, adiectis etiam in Alhazenum commentarijs, a Federico Risnero, 1572

List of thumbnails

< >
51
51 (45)
52
52 (46)
53
53 (47)
54
54 (48)
55
55 (49)
56
56 (50)
57
57 (51)
58
58 (52)
59
59 (53)
60
60 (54)
< >
page |< < (51) of 778 > >|
5751OPTICAE LIBER II. norem, quàm in remotione unius cubiti. Et ſimiliter ſi elongetur à uiſu pertres cubitos aut qua-
tuor
, non uidebitur minor, quamuis anguli, qui fiunt apud uiſum, diuerſentur diuerſitate extra-
nea
.
Et etiam ſi in ſuperficie alicuius corporis ſignetur figura quadrata ęqualium laterum, & recto-
rum
angulorum:
& eleuetur illud corpus, donec ſuperficies eius, in qua eſt quadratio, ſit prope
æquidiſtantiam
uiſus, & ita ut uiſus comprehendat figuram quadratam:
comprehendet uiſus fi-
guram
quadrilateram æqualium laterum:
& tamen anguli, quos reſpiciunt latera quadrati apud
centrum
uiſus, quando centrum uiſus fuerit prope ſuperficiem, in qua eſt quadratio, erunt diuer-
ſi
:
cum nihilominus uiſus comprehendat latera quadrati ęqualia. Et ſimiliter quando in circulo ex-
trahuntur
diametri diuerſorum ſituum, deinde eleuatur ſuperficies, in qua eſt circulus, donec ſit
prope
ęquidiſtantiam uiſus:
erunt anguli, quos reſpiciunt diametri circuli apud centrum uiſus, di-
uerſi
diuerſitate magna ſecundum diuerſitatem ſitus diametrorum:
& tamen uiſus non compre-
hendit
diametros circuli, niſi æquales, quando remotio circulorum fuerit mediocris.
Si ergo com-
prehenſio
rerum uiſarum eſſet ex comparatione ad angulos tantùm, qui fiunt ex uiſibilibus a-
pud
centrum uiſus:
non comprehenderentur quadrati latera æqualia, neque comprehenderen-
tur
diametri circuli æquales, neque comprehenderetur circulus rotun dus, neque comprehende-
retur
una res uiſa in rebus diuerſis unius quantitatis.
Experimentatione igitur iſtarum intentio-
num
patet, quòd comprehenſio quantitatum rerum uiſarum non eſt ex comparatione ad angu-
los
tantùm.
ET quia hoc declaratum eſt, quomodo certificemus qualitatem comprehenſionis magnitu-
dinis
:
& iam declaratum eſt, quòd ſuſtentatio in comprehenſione plurium ſenſibilium non
eſt
, niſi per argumentationem & diſtinctionem:
magnitudo autem eſt una intentionum, quę
comprehenduntur
ratione & argumentatione:
& radix, ſuper quam ſuſtentatur uirtus diſtincti-
ua
in diſtinctione quantitatis magnitudinis rei uiſæ, eſt quantitas partis uiſus, in quam peruenit
forma
rei uiſæ:
& pars, in quam peruenit forma rei uiſæ, determinatur, & menſuratur per angulum,
qui
eſt apud centrum uiſus, quem continet pyramis radialis, continens rem uiſam, & partem ui-
ſus
, in quam peruenit forma rei uiſæ.
Pars ergo uiſus, in quam peruenit forma rei uiſæ, & angulus,
quem
continet pyramis radialis, continens illam partem, ſunt radix, quam non poteſt ſenſus &
diſtinctio
uitare in comprehenſione magnitudinis rei uiſæ.
Sed tamen non ſufficit uirtuti diſtin-
ctiuæ
in comprehenſione magnitudinis conſideratio anguli tantùm, aut conſideratio partis uiſus
reſpicientis
angulum tantùm.
Quoniam una res uiſa quando comprehenditur à uiſu, & eſt prope i-
pſum
:
comprehendet ſentiẽs locũ uiſus, in quem peruenit forma rei uiſæ, & comprehendet quan-
titatem
illius loci:
deinde quando illa res uiſa elongabitur à uiſu: comprehendetur etiam à uiſu,
& comprehendet ſentiens locum uiſus, in quem peruenit forma eius ſecundò, & comprehendet
quantitatem
loci.
Et manifeſtum eſt, quòd locus uiſus, in quem peruenit forma eius primò, & lo-
cus
uiſus, in quem peruenit forma eius ſecundò, diuerſantur ſecundum quantitatem:
quoniam lo-
cus
formę in uiſu erit ſecundum quantitatem anguli, quem reſpicit illa res uiſa apud centrum uiſus.

Et
quãtò magis elongabitur res uiſa, tantò magis anguſtabitur pyramis cõtinens ipſam, & eius an-
gulus
, & locus uiſus, in quem peruenit forma.
ET cum ſentiens comprehenderit locum, in quem peruenit forma rei uiſæ, & comprehende-
rit
quantitatem loci:
comprehendet diminutionem loci apud remotionem rei uiſæ à uiſu. Et
iſta
intentio ſæpe reuertitur ad uiſum:
ſcilicet quòd uiſibilia ſæ pe elongantur à uiſu, & uiſus
ab
eis, & appropin quant uiſui, & uiſus illis:
& uiſus comprehendit ipſa, & comprehendit diminu-
tionem
locorum formarum illarum in uiſu apud remotionem, & comprehendit augmentationem
locorum
formarum illarum in uiſu apud appropinquationem.
Quare ad comprehenſionem quan-
titatis
rei uiſæ adiungit uirtus diſtinctiua remotionem rei uiſæ ad angulum pyramidis radialis, qui
eſt
in centro oculi.
Ex frequentia ergo iſtius intentionis quieuit in anima apud uirtutem diſtincti-
uam
, quòd quantò magis elongatur res uiſa à uiſu, tantò magis diminuitur locus formæ eius in ui-
ſu
, & angulus, quem reſpicit res uiſa apud centrum uiſus.
Et cum hoc eſt: eſt quietum in anima,
quòd
locus, in quem peruenit ſorma rei uiſæ, & angulus, quem reſpicit res uiſa apud centrum ui-
ſus
, non erit niſi ſecundum remotionem rei uiſæ à uiſu.
Et cum hoc quietum eſt in anima, quando
uirtus
diſtinctiua diſtinguet quantitatem rei uiſæ, non conſiderabit angulum tantùm, ſed conſi-
derabit
angulum & remotionem ſimul:
quoniam quietum eſt apud ipſam, quòd angulus non erit,
nιſi
ſecundum remotionem.
Quantitates ergo uiſibilium non comprehenduntur, niſi per diſtin-
ctionem
& comparationem.
Comparatio autem, per quam comprehenditur quantitas rei uiſæ,
eſt
comparatio baſis pyramidis radialis, quæ eſt ſuperficies rei uiſæ, ad angulum pyramidis, & ad
quantitatem
longitudinis pyramidis, quæ eſt remotio rei uiſæ à uiſu.
Et conſideratio uirtutis di-

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index