572144Diſſertatio Quinta.
interruptus cogeret nos de Cometis loqui non promiſcuè cum
cæteris ignibus in aëre accenſis; tum quia paulò longiorem ſer-
monem expoſcunt, tum ne fortè eorum adſtipulatores videre-
mur, qui obſtinatione quadam ſententiæ omnia argumenta,
repudiant, quibus Cometas aliquos ſupra Lunam evectos recen-
tiores rerum Cœleſtium obſervatores agnoſcunt: quanquam
ab inſtituto noſtro alienum ſit controverſiam iſtam dirimere.
cæteris ignibus in aëre accenſis; tum quia paulò longiorem ſer-
monem expoſcunt, tum ne fortè eorum adſtipulatores videre-
mur, qui obſtinatione quadam ſententiæ omnia argumenta,
repudiant, quibus Cometas aliquos ſupra Lunam evectos recen-
tiores rerum Cœleſtium obſervatores agnoſcunt: quanquam
ab inſtituto noſtro alienum ſit controverſiam iſtam dirimere.
Grad.
Nihil equidem auſim de Cometis affirmando, aut ne-
gando diſputare, niſi priùs apud nos conſtitutum fuerit, utrùm
eorum procreatio ex naturalibus cauſis pendeat, an verò præter
omnes Naturæ leges ad divini numinis arbitrium exoriantur:
qui quidem non ſunt ex iis aſtris, quæ à rerum initio facta ſunt, ut
loquitur S. Jo. Damaſc. lib. 2. de Fide Orthod. cap. 7. , ſed juſſu
Divino certis temporibus conflantur, ac rurſus diſſolvuntur; & ex
mente Tertulliani lib. ad Scapulam cap. 3. Signa ſunt imminentis
iræ Dei. Si enim extra Naturæ jura ſint poſiti Cometæ, quid
attinet de re maximè incertâ, cujus cognoſcendæ nullam habe-
mus anſfam, diſputare? infinita ſcilicet Deo eſt ad quodlibet
gignendum idonearum rerum facultas: quibus autem utatur,
niſi ipſe aperiat, nemini innoteſcit. Solùm ergo relinquitur
non ſinè aliquâ ratione opinandi locus, ſi ſtellas hujuſmodi
crinitas à Naturâ fingi, & conformariadmittamus, ut plerique
Philoſophorum de his diſputantes quaſi certum ſtatuerunt,
non propterea Cometarum ortum eximentes à Divinâ Provi-
dentiâ, quâ mundus adminiſtratur: Nam ſicuti univerſis atque
ſingulis rebus humanis conſulit cętera Naturę opera conſti-
tuens, ita quoquè certam naturalium cauſarum ſeriem diſpo-
nere potuit, ut etiam per Cometas, quemadmodum per fulgu-
ra, & fulmina, fœdaſque tempeſtates, terrorem impiis incute-
ret, ac pœnas aliquas inferret: id quod ſatis fuit, ut juſſione,
divinâ conflati dicerentur Cometę; nam & Pſalm. 148. enume-
rantur Ignis, grando, nix, glacies, ſpiritus procellarum, quæ
faciunt verbum ejus, quorum tamen naturales cauſas agnoſci-
mus.
gando diſputare, niſi priùs apud nos conſtitutum fuerit, utrùm
eorum procreatio ex naturalibus cauſis pendeat, an verò præter
omnes Naturæ leges ad divini numinis arbitrium exoriantur:
qui quidem non ſunt ex iis aſtris, quæ à rerum initio facta ſunt, ut
loquitur S. Jo. Damaſc. lib. 2. de Fide Orthod. cap. 7. , ſed juſſu
Divino certis temporibus conflantur, ac rurſus diſſolvuntur; & ex
mente Tertulliani lib. ad Scapulam cap. 3. Signa ſunt imminentis
iræ Dei. Si enim extra Naturæ jura ſint poſiti Cometæ, quid
attinet de re maximè incertâ, cujus cognoſcendæ nullam habe-
mus anſfam, diſputare? infinita ſcilicet Deo eſt ad quodlibet
gignendum idonearum rerum facultas: quibus autem utatur,
niſi ipſe aperiat, nemini innoteſcit. Solùm ergo relinquitur
non ſinè aliquâ ratione opinandi locus, ſi ſtellas hujuſmodi
crinitas à Naturâ fingi, & conformariadmittamus, ut plerique
Philoſophorum de his diſputantes quaſi certum ſtatuerunt,
non propterea Cometarum ortum eximentes à Divinâ Provi-
dentiâ, quâ mundus adminiſtratur: Nam ſicuti univerſis atque
ſingulis rebus humanis conſulit cętera Naturę opera conſti-
tuens, ita quoquè certam naturalium cauſarum ſeriem diſpo-
nere potuit, ut etiam per Cometas, quemadmodum per fulgu-
ra, & fulmina, fœdaſque tempeſtates, terrorem impiis incute-
ret, ac pœnas aliquas inferret: id quod ſatis fuit, ut juſſione,
divinâ conflati dicerentur Cometę; nam & Pſalm. 148. enume-
rantur Ignis, grando, nix, glacies, ſpiritus procellarum, quæ
faciunt verbum ejus, quorum tamen naturales cauſas agnoſci-
mus.
Maur.
Non ſunt profectò Cometę ex iis, quę, ut Pythagoręis
quibuſdam placuit apud Plutarchum lib. 3. de Placitis cap. 2. ,
peracto certo circuitu ſtatis temporibus revertantur, ſicut
hirundines ęſtivo tempore præſto ſunt; neque eorum ortum
probabili conjecturâ proſpicere poſſumus, quemadmodum agri-
colę & nautę futuras tempeſtates aut ſerenitates pręnuntiant:
ſed non niſi ariolando poterit quis aliquando, per
quibuſdam placuit apud Plutarchum lib. 3. de Placitis cap. 2. ,
peracto certo circuitu ſtatis temporibus revertantur, ſicut
hirundines ęſtivo tempore præſto ſunt; neque eorum ortum
probabili conjecturâ proſpicere poſſumus, quemadmodum agri-
colę & nautę futuras tempeſtates aut ſerenitates pręnuntiant:
ſed non niſi ariolando poterit quis aliquando, per