Alvarus, Thomas, Liber de triplici motu, 1509

Table of contents

< >
[15.] Quindecimum caput / quod obiicit ali-quibus que dicta ſunt in precedentibꝰ duo­bus capitibus: inferendo aliquas conclu-ſiones de velocitate motus in reſiſtētia dif­formiter difformi progrediente per medi-um non reſiſtens: et in latitudine vniformi­ter difformi condenſante ſe ad non quãtū in medio non reſiſtente.
Page: 122
[1.] Capitulū ṗmū / in quo ponūtur aliq̈ cõia elemēta ī hac materia definitiões vcꝫ diuiſionibꝰ adiunctis
Page: 129
[2.] Capitulum ſecundum / in quo inueſtiga­tur diſputatiue et per modum queſtionis penes quid attendi habeat motus loca-lis difformis quo ad ſubiectum velocitas
Page: 134
[3.] Capitulū tertiū / in quo oſtendit̄̄ modꝰ cogno-ſcendi ſiue cõmenſurandi motū vniformieer diffor-mem et difformiter difformem quo ad tempus quo ad velocitatem et tarditatem in omni ſpecie .etc̈. In oī ſpecie ꝓportiõis rõnalis et irrõalis per modū q̄ſtiõis ꝓcedendo.
Page: 141
[4.] Capitulum quartum in quo diſputatiue īquiritur quõ motus difformis quo ad ſubiectū et tp̄s ſimul: pa­riter motus mixti veloci­tas cognoſci debeat.
Page: 168
[1.] Capitulū primū in quo diſputatiue inquiritur. Quid ſi raritas et dēſitas et penes q̇d raritatis et dēſitatis intēſio et rarefactiõis et condenſationis ſit velocitas attendenda.
Page: 174
[2.] Secundū capitulū huiꝰ tractatus / in quo ſolito pro more diſputatiue inquirimus penes quid velo­citas augmētationis attendi habeat.
Page: 203
[1.] Capitulum primuꝫ in quo diſputatiue inquirit̄̄ penes quid motus alterationis velocitas attendi habeat.
Page: 218
[2.] Capitulum ſecundum in quo agitur de intenſione et remiſ-ſione formarum.
Page: 236
[3.] Caput .3.4. tractatus inquireas diſpu­tatiue. An qualitates contrarie ſe com-patiantur.
Page: 252
[4.] Capitulū q̈rtū / in quo principalr̄ q̄rit̄̄ penes quid attendi intenſio qualitatis difformis debeat.
Page: 263
[5.] Capitulum quintum inquirens penes quid gradus ſummi inductio ſit attendenda.
Page: 277
< >
page |< < of 290 > >|
58 quam habet ad quantitatem minorem. Exempluꝫ /
vt capta proportione que eſt .12. ad .8. volo /  nu-
merus maior puta .12. creſcat quouſ conſtituant
16. / tūc manifeſtū eſt /  numerus maior acquiſiuit
ſupra ſe proportionem ſexquitertiam: et tantam
acquiſiuit ꝓportio .12. ad .8. / vt conſtat. In fine em̄
illa componitur ex ſexquialtera et ſexquitertia.
Si vero .12. diminuantur vſ ad .9. ſtantibus.
8. / tunc proportio .12. ad .8. deperdit proportio-
nē ſexquitertiam quam deperdit numerus maior.
Prima pars huius concluſionis patet ex prima
parte quinte concluſionis: et ſecunda ex prima ſex­
te concluſionis huius. ¶ Ex quo ſequitur primo / 
ſi quantitas maior creſcat vel decreſcat manens
maior reſpectu quantitatis minoris inuariate:
tantam proportionem acquirit vel deperdit re-
ſpectu quantitatis minoris quantam reſpectu ſui
Patet ex concluſione. 111. correĺ. ¶ Sequitur ſecundo /  ſi
quantitas maior creſcat vel decreſcat manēs ma­
ior reſpectu duarum quantitatum minorum ſiue
equalium ſiue inequalium: equalem propotionē
acquirit vel deperdit reſpectu vtriuſ quantita-
tis ipſis inuariatis manentibus. Patet hoc cor-
relarium / quoniam aliquam proportionem acqui­
rit vel deperdit quantitas maior reſpectu ſui: et
quantãcun acquirit vel deperdit reſpectu ſui tã­
tam acquirit vel deperdit reſpectu cuiuſcun quã­
titatis minoris inuariate / vt patet ex priori: igitur
quantam acquirit vel deperdit reſpectu ſui tantū
reſpectu duarum quantitatum minorū ſiue equa-
lium ſiue inequalium / quod fuit probandum.
Octaua concluſio. Si quantitas mi­
nor creſcat reſpectu quantitatis maioris non va-
riate: quantam proportionem acquirit ſupra ſe
tantam deperdit quantitas maior reſpectu mino­
ris. Hoc eſt per tantam proportionem proportio
maioris quantitatis ad minorem efficitur minor.
Si vero quantitas minor decreſcat reſpectu ma-
ioris quantitatis inuariate: tantam proportionē
acquirit quãtitas maior ſupra minorem per quã­
tam ipſa minor fiet minor. Hoc eſt proportio quã­
titatis maioris ad minorē efficitur maior per pro­
portionem quam deperdit quãtitas minor. Pri-
ma pars huius concluſionis patet ex ſecūda par-
te quinte cõcluſionis et ſecunda, ex ſecunda parte
ſexte concluſionis huius ¶ Ex quo ſequitur primo /
 ſi quantitas minor creſcat vel decreſcat reſpe-
ctu maioris inuariate: tantam proportionem ac-
quirit vel deperdit proportio quantitatis maio-
ris ad minorē quãtam acquirit vel deperdit quã-
titas minor manens minor reſpectu ſui ipſius.
Patet hec correlarium ex concluſione. 222. correĺ. ¶ Sequi-
tur ſecundo /  ſi quantitas minor creſcat vel de-
creſcat reſpectu duarum quantitatum maiorum
ſiue equalium ſiue inequalium: tantam proporti-
onem acquiret vel deperdet vna quantitas maior
reſpectu quantitatis minoris ſicut altera maior
reſpectu eiuſdem quãtitatis minoris. Patet hoc
correlarium / quia vtra illarum quantitatū ean­
dem proportionem acquiret vel deperdet: puta il­
lam quam acquirit vĺ deperdit quantitas minor /
vt patet ex concluſione 333. correĺ. ¶ Sequitur tertio /  ſi due
quãtitates maiores inequales eque velociter cre-
ſcant vĺ decreſcant reſpectu eiuſdem quantitatis
minoris inuariate: maiorem proportionē acqui-
rit vel deperdit minor illarum quantitatum ma-
iorum quam maior reſpectu eiuſdem quantitatis
minoris inuariate. Probatur / quoniam quanti-
tas minor maiorem proportioneꝫ acquirit ſupra
ſe aut deperdit reſpectu ſui quam maior illarum
quantitatum maiorum: igitur maiorem propor-
tionem acquirit vĺ deperdit reſpectu quantitatis
minoris inuariate minor illarum quantitatum
quam maior. Patet conſequentia ex primo corre­
lario ſeptime concluſionis / et antecedens patet ex
octaua ſuppoſitione quarti capitis huius partis
444. correĺ ¶ Sequitur quarto /  ſi due quãtitates minores
inequales eque velociter creſcant vel decreſcant
reſpectu quantitatis vtra maioris inuariate:
maiorem proportionē acquirit vel deperdit quã-
titas illa maior reſpectu minoris quam reſpectu
maioris. Hoc correlarium ex ſecundo correlario
huius concluſionis octaue iuncta octaua ſuppo-
ſitione quarti capitis preallegati ſuam demon-
ſtrationem ſortitur. ¶ Sequitur quinto /  ſi due
quantitates maiores ſiue equales ſiue inequales
acquirant vel deperdant equales proportiones
ipſis tamen manentibus maioribus reſpectu du-
arum quantitatum minorum ſiue equalium ſiue
inequalium: vtra illarum equalem proportionē
acquirit vel deperdit reſpectu vtriuſ mīoris in-
uariate. Patet hoc correlarium / quoniam tantaꝫ
proportionem vtra illarum acquirit vel deper-
dit reſpectu vtriuſ minoris quantam reſpectu
ſui / vt patet ex primo correlario ſeptime concluſi-
onis / ſed equalem vtra illarum acquirit vel de-
perdit reſpectu ſui / igitur equalem reſpectu vtriuſ­
 quantitatis minoris inuariate. ¶ Sequitur ſex­
to /  ſi due quantitates minores eque proportio-
nabiliter creſcant vel decreſcant reſpectu quanti-
tatum vtra maiorum: equalem proportionem
vtra illarum maiorum acquirit vel deperdit re-
ſpectu vtriuſ minoris. Patet hoc correlarium
ex primo correlario huius octaue concluſionis.
¶ Multe alie cõcluſiones et correlaria ex his dua-
bus vltimis concluſionibus auxiliantibus ceteris
predictis poſſent facile induci ſed ſufficiãt iſte que
ordinãtur ad infendas regulas quas ponit calcu­
lator de motu locali ¶ Et hec de ſecunda parte hu­
ius operis: in qua ſi quid ex paruitate ingenii aut
defectu mathematice artis inculte aut rudi miner­
ua depromptū ſit: veniam peto. Uix enim hec poſ-
ſunt leuigato ſermone exarari. 55Iacobi
primo. Si vero quid lau-
ro dignum reperiatur: deo optimo maximo gra-
tie reddantur a quo omne datum optimum et om-
ne donum perfectum iacobi primo. ¶ Sequentem
vero partem in quatuor tractatus diſtribuam.
Primus ad ſcribetur motui locali penes cauſam
Secundus motui locali penes effectum. Tertius
motui rarefactionis at augmentatiõis. Quar-
tus autem motui alterationis.
Sequitur liber de triplici mo­
tu huius operis tertia pars
Tertie partis tractatus pri-
mus ī quo agitur de motu quo
ad cauſam.

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index
Impressum