Clavius, Christoph, In Sphaeram Ioannis de Sacro Bosco commentarius

Table of contents

< >
[51.] COMMENTARIVS.
[52.] COMMENTARIVS.
[53.] COMMENTARIVS,
[54.] DENVMERO ORBIVM CAELESTIVM.
[55.] DE MOTIBVS ORBIVM CÆLESTIVM.
[56.] DEPERIODIS MOTVVM CÆLESTIVM.
[57.] QVOMODO DEPREHENSVM SIT OMNES cælos ſimpliciter ab ortu in occaſum moueri.
[58.] QVA RATIONE COLLECTVS SIT MOTVS Cælorum ab occaſu in ortum.
[59.] QVA INDVSTRIA CAELOS INFERIORES ab Occaſu in Ortum ſuper diuerſos polos à polis mundi moueri obſeruatum ſit.
[60.] PROPTER QV AE PHAENOMENA ASTROMI motum trepidationis ſtellis fixis attribuerint.
[61.] DE ORDINE SPÆRARVM CÆLESTIVM.
[62.] COELVM MOVERI AB ORTV IN OCCASVM.
[63.] COMMENTARIVS.
[64.] COMMENTARIVS.
[65.] COELVM ESSE FIGVRÆ SPHÆRICÆ.
[66.] COMMENT ARIVS,
[67.] COMMENTARIVS.
[68.] DE FIGVRIS ISOPERIMETRIS. DEFINITIONES. I.
[70.] III.
[71.] IIII.
[73.] THEOR. 1. PROPOS. 1.
[74.] THEOR. 2. PROPOS. 2.
[75.] THEOR. 3. PROPOS. 3.
[76.] THEOR. 4. PROPOS. 4.
[77.] THEOR. 5. PROPOS. 5.
[78.] THEOR. 6. PROPOS. 6.
[79.] THEOR. 1. PROPOS. 7.
[80.] SCHOLIVM.
< >
page |< < (21) of 525 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div87" type="section" level="1" n="45">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s981" xml:space="preserve">
              <pb o="21" file="057" n="58" rhead="Ioan de Sacro Boſco."/>
            @@e
              <unsure/>
            lum putauit, ſirmat, continet, ambit; </s>
            <s xml:id="echoid-s982" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s983" xml:space="preserve">quaſi munit non ſolum reliquas
              <lb/>
            ſphæras inferiores omnes, verum etiam omnia, quæcunque in mundo uniuer
              <lb/>
            ſo exiſtunt: </s>
            <s xml:id="echoid-s984" xml:space="preserve">Vel etiam dicitur Firmamentum, quoniam uidelicet continet ſtel-
              <lb/>
            las firmius hærentes, ut mox dicetur. </s>
            <s xml:id="echoid-s985" xml:space="preserve">At uero ſphæram ſtellarum ſixarum no-
              <lb/>
            minat, quia defert, circumuehit, & </s>
            <s xml:id="echoid-s986" xml:space="preserve">continet omnes ſtellas fixas. </s>
            <s xml:id="echoid-s987" xml:space="preserve">Quæ quidem
              <lb/>
            ſtellæ non ideo fixę dicuntur, quod non moueantur, aut quod fixę prorſus
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-057-01" xlink:href="note-057-01a" xml:space="preserve">Stellæ Fi@-
                <lb/>
              mamenti
                <lb/>
              cur fixæ di-
                <lb/>
              cantur.</note>
            permaneant. </s>
            <s xml:id="echoid-s988" xml:space="preserve">Hoc enim falſum eſt, cum experientia compertum ſit clariſſime,
              <lb/>
            eas moueri, vt ſuo loco dicetur. </s>
            <s xml:id="echoid-s989" xml:space="preserve">Neque etiam fixę dicuntur, quòd non mo-
              <lb/>
            ueantur, niſi ad motum orbis, in quo ſunt: </s>
            <s xml:id="echoid-s990" xml:space="preserve">Hac enim ratione Planetę quoq.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s991" xml:space="preserve">fixi dici deberent, cum ſolum ad motum orbium, in quibus exiſtunt, circunfe-
              <lb/>
            rantur, ut poſtea oſtendemus. </s>
            <s xml:id="echoid-s992" xml:space="preserve">Sed ideo appellantur fixę, quod ſem per eundem
              <lb/>
            inter ſe ſitum, ordinem, atque diſtantiam ſeruent, quod quidem tum anti-
              <lb/>
            quorum Aſtronomorum obſeruationes, puta Prolemęi, Albategnij, cætero-
              <lb/>
            rumq́ue, tum etiam recentiorum manife ſtiſſi me nobis declarant. </s>
            <s xml:id="echoid-s993" xml:space="preserve">Semper nam
              <lb/>
            que ſtellæ illuſtris illius conſtellationis, quæ Orion nuncupatur, eundem in-
              <lb/>
            ter ſe ſitum, ordinem, ac diſtantiam cuſtodiunt, ut nimirum tres ſtellæ cingu-
              <lb/>
            lum Orionis conſtituentes perpetuo lineam quaſi rectam conficiant. </s>
            <s xml:id="echoid-s994" xml:space="preserve">Idemq́. </s>
            <s xml:id="echoid-s995" xml:space="preserve">in
              <lb/>
            ſtellis Vrſæ maioris, & </s>
            <s xml:id="echoid-s996" xml:space="preserve">minoris, & </s>
            <s xml:id="echoid-s997" xml:space="preserve">denique aliarum conſtellationum obſerua
              <lb/>
            tum fuit: </s>
            <s xml:id="echoid-s998" xml:space="preserve">Qua de re lege Prolemæum Dictione 7. </s>
            <s xml:id="echoid-s999" xml:space="preserve">Almageſti, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1000" xml:space="preserve">Ioannem de
              <lb/>
            Regiomonte in epitoma eiuſdem Dictionis, ubi plurimæ ſtellarum obſerua-
              <lb/>
            tiones in medium proferuntur, ex quibus perſpicue colligitur, ſtellas Fir-
              <lb/>
            mamenti eundem ſemper ordinem, ac ſitum ſeruare inter ſe. </s>
            <s xml:id="echoid-s1001" xml:space="preserve">Ob eandem quo-
              <lb/>
            que rationem a Græcis dicta eſt octaua hæc ſphæra ἀπλανὴς, quaſi non vaga,
              <lb/>
            inerrabilisq́ue, quia nimirum omnes ſtellæ in ea infixæ ſine vllo errore, permi-
              <lb/>
            ſtioneve procedunt.</s>
            <s xml:id="echoid-s1002" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1003" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Postremo</emph>
            reliquæ ſeptem ſphæræ, quarum ſingulæ ſingulas conti-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-057-02" xlink:href="note-057-02a" xml:space="preserve">Sphæræ Pl@
                <lb/>
              neta rũ @@t
                <lb/>
              ſic dictæ.</note>
            nent ſtellas, planetarum ſtellæ uocantur, quoniam deferunt ſtellas, ſiue aſtra,
              <lb/>
            qui planetæ ſunt dicti, id eſt, aſtra erratica, ſeu E@rones, non quòd ita in cœlo
              <lb/>
            oberrent, ut non ordinato, certo, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1004" xml:space="preserve">determinato motu uehantur: </s>
            <s xml:id="echoid-s1005" xml:space="preserve">Hac enim
              <lb/>
            ratione non poſſet de illis haberi ſcientia, quod uerum non eſt, cum habeãt cer
              <lb/>
            tas motuũ periodos: </s>
            <s xml:id="echoid-s1006" xml:space="preserve">Sed ob id aſtra erratica uocantur, quod neque ipſa inter ſe
              <lb/>
            eandem ſemper habeant diſtantiam, neq. </s>
            <s xml:id="echoid-s1007" xml:space="preserve">cum ſtellis fixis octaui orbis eundem
              <lb/>
            ſeruent ordinem. </s>
            <s xml:id="echoid-s1008" xml:space="preserve">Quod quidem luce clarius intuemur quotidie in Sole, ac Lu
              <lb/>
            na. </s>
            <s xml:id="echoid-s1009" xml:space="preserve">Modo enim hi duo Planetæ inter ſe omnino coniunguntur, ut ſit in Noui
              <lb/>
            lunijs, modo alter alteri opponitur, ac maxime alter ab altero recedit, vt in
              <lb/>
            Plenilunijs contingit, modo magis, modo minus propinqui inter ſe conſpiciũ
              <lb/>
            tur. </s>
            <s xml:id="echoid-s1010" xml:space="preserve">Rurſus modo prope hanc ſtellam fixam octaui orbis, ſeu Firmamenti ap-
              <lb/>
            parent, modo prope illam: </s>
            <s xml:id="echoid-s1011" xml:space="preserve">Atque idem prorſus in reliquis planetis fuit obſer
              <lb/>
            uatum. </s>
            <s xml:id="echoid-s1012" xml:space="preserve">Nunc enim recto videntur incedere curſu, nunc retrocedere, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1013" xml:space="preserve">in con-
              <lb/>
            trariam partem niti. </s>
            <s xml:id="echoid-s1014" xml:space="preserve">Nunc occultari, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1015" xml:space="preserve">deliteſcere, ob propinquitatem Solis;
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s1016" xml:space="preserve">Deinde cum Sol ab eis recedit, uel ipſi a Sole, rurſus prodire in lucem, ſeſeq́. </s>
            <s xml:id="echoid-s1017" xml:space="preserve">
              <lb/>
            aperire, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1018" xml:space="preserve">depromere. </s>
            <s xml:id="echoid-s1019" xml:space="preserve">Nunc antecedere Solem. </s>
            <s xml:id="echoid-s1020" xml:space="preserve">Nunc eundem ſubſequi. </s>
            <s xml:id="echoid-s1021" xml:space="preserve">Nunc
              <lb/>
            uelociſſimo curſu quaſi incitari. </s>
            <s xml:id="echoid-s1022" xml:space="preserve">Nunc vero ita retardari, ut ne moueri qui-
              <lb/>
            dem exiſtimantur, ſed in eodem prorſus Zodiaci loco conſiſtere. </s>
            <s xml:id="echoid-s1023" xml:space="preserve">Nunc deniq. </s>
            <s xml:id="echoid-s1024" xml:space="preserve">
              <lb/>
            in ſeptentrionem excurrere. </s>
            <s xml:id="echoid-s1025" xml:space="preserve">Nunc in meridiem. </s>
            <s xml:id="echoid-s1026" xml:space="preserve">De qua re plura in Theoricis
              <lb/>
            planetarum exponuntur. </s>
            <s xml:id="echoid-s1027" xml:space="preserve">Hanc igitur ob cauſam ita ſtellæ in cælo oberrare ui
              <lb/>
            dentur, ut caſu quodam, ac fato agi iudicentur. </s>
            <s xml:id="echoid-s1028" xml:space="preserve">Quapropter ab Aſtronomis
              <lb/>
            Planetæ meritò nuncupantur.</s>
            <s xml:id="echoid-s1029" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>