Schott, Gaspar, Mechanica hydraulico-pneumatica. Pars I. Mechanicae Hydraulico-pnevmaticae Theoriam continet. , 1657
page |< < of 203 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s>
                <pb xlink:href="051/01/059.jpg" pagenum="28"/>
              ganniant Neoterici quidam, qui neſcio quo novitatis ſtudio in­
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg84"/>
                <lb/>
              citati,
                <foreign lang="grc">χενοδοξίας</foreign>
              vento inflati, nova quotidie dogmata cudere,
                <lb/>
              aut obſoleta
                <expan abbr="veterũ">veterum</expan>
              commenta recoquere non verecundantur. </s>
              <s>
                <lb/>
              Satiùs enim ac faciliùs eſſe exiſtimatur, admittere contra diſpo­
                <lb/>
              ſitiones particulares corporum gravium elevationem, levium
                <lb/>
              depreſſionem, denſiorum dilatationem, rariorum condenſa­
                <lb/>
              tionem, durorum inflectionem, & ſimilia, quàm vacuum, quod
                <lb/>
              Naturam adeo abhorrere conſpicitur, vt nulla vi naturalis agen­
                <lb/>
              tis, nullo Machinæ artificio dari poſſit. </s>
              <s>Huiuſmodi autem na­
                <lb/>
              turæ pugnas & ſtratagemata multa ſpectabis manifeſtè infrà in
                <lb/>
              multis Machinis, quibus hæc Naturæ inanitatem fugientis ſo­
                <lb/>
              lertia ſummam præbet commoditatem. </s>
              <s>Alia etiam paulò poſt
                <lb/>
              afferam, ſi priùs, quæuam ſit vis illa Attractiva corporum, quâ
                <lb/>
              Natura vtitur ad vacuum impediendum, oſtendero. </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg84"/>
                <emph type="italics"/>
              Vacuum da­
                <lb/>
              ri naturali­
                <lb/>
              ter non po­
                <lb/>
              teſt.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s>
                <emph type="center"/>
              §. IV.
                <emph.end type="center"/>
              </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s>
                <emph type="center"/>
              Vis attractiva|ob vacui metum, primum Machinarum
                <lb/>
              hydro-pnevmaticarum principium, quæ, & qua­
                <lb/>
              lis, quibusvè inſit corporibus.
                <emph.end type="center"/>
              </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s>HÆ ſunt binæ de vacuo ſententiæ, quarum vtraque fontium
                <lb/>
              artificialium,
                <expan abbr="aliarumq́ue">aliarumque</expan>
              hydro-pnevmaticarum Machina­
                <lb/>
              rum conſtructioni, & effectuum mirabilium patrationi viam a­
                <lb/>
              perit & ſubminiſtrat arma; quamvis evidentiùs ſecunda, quàm
                <lb/>
              prima, cui & illam idcirco prætulimus. </s>
              <s>Quæſtio tamen non le­
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg85"/>
                <lb/>
              vis remanet inter ſecundæ huius ſententiæ fautores circa vim il­
                <lb/>
              lam, quæ cogit corpora gravia accurrere ad vacuum impedi­
                <lb/>
              endum, etiam contra propriam inclinationem;
                <expan abbr="dubitaturq́ue">dubitaturque</expan>
              ,
                <lb/>
              quibusnam illa vis inſit ceu ſubiectis; trahentibusnè, an tractis
                <lb/>
              corporibus? </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg85"/>
                <emph type="italics"/>
              Vis attra­
                <lb/>
              ctiva aquæ
                <lb/>
              quibus inſit
                <lb/>
              corporibus.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s>Alij enim putant, eſſe virtutem motivam ipſis corporibus
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg86"/>
                <lb/>
              accurrentibus intrinſecam, quæ in bonum Vniverſi corpora gra­
                <lb/>
              via in altum, contra conſuetum modum, ad vacuum impedien­
                <lb/>
              dum, vrgeat atque impellat. </s>
              <s>At hoc experientia ipſa ſatis con­
                <lb/>
              vellit, & falſitatis arguit; ſiquidem, vt benè advertunt Cabæus </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>