Buonamici, Francesco
,
De motu libri X
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
Page concordance
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 450
451 - 480
481 - 510
511 - 540
541 - 570
571 - 600
601 - 630
631 - 660
661 - 690
691 - 720
721 - 750
751 - 780
781 - 810
811 - 840
841 - 870
871 - 900
901 - 930
931 - 960
961 - 990
991 - 1020
1021 - 1050
1051 - 1055
>
Scan
Original
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 450
451 - 480
481 - 510
511 - 540
541 - 570
571 - 600
601 - 630
631 - 660
661 - 690
691 - 720
721 - 750
751 - 780
781 - 810
811 - 840
841 - 870
871 - 900
901 - 930
931 - 960
961 - 990
991 - 1020
1021 - 1050
1051 - 1055
>
page
|<
<
of 1055
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
pb
pagenum
="
39
"/>
<
arrow.to.target
n
="
marg379
"/>
<
lb
/>
cauſſæ poſſunt afferri, ita enim tractantur, vt à nobis ſuprà dictum eſt de primis illis cogita
<
lb
/>
tionibus rudibus ſcilicet & inchoatis, vt quid in illis veri continetur, accipi poſsit; illud re
<
lb
/>
pudiari, quod ineſt falſi. </
s
>
<
s
>Proinde in iis ita verſandum, vt medici in corporum curatione; ſicu
<
lb
/>
ti enim ipſi non nutriunt, nisi corpus a prauis humoribus repurgarint: ſic neque ali debet ani
<
lb
/>
mus; niſi ante pellantur errores. </
s
>
<
s
>Efficitur item, vt in veram ſententiam poſsit quiſque trahi
<
lb
/>
facilius, quo maior philoſophorum conſenſus exiſtat; erit verò hoc expeditius quo plura ex in
<
lb
/>
hærentibus & comitantibus explorentur, atque illa quidem quæ videantur aduerſa (nam neceſ
<
lb
/>
ſariæ contrariorum concluſiones & rationes, quęſtiones ſunt de contrariis) patiunt enim dubita
<
lb
/>
tionem; dubitatio verò copiam facit, & dum animum huc & illuc conuertit, viam monſtrat ad
<
lb
/>
inueniendum quod quęritur, cùm ita eueniat, vt ex aduerſorum collatione quod plus valeat ob
<
lb
/>
ſeruari poſsit, & ex oppoſitarum rationum conflictu, non ſecus àc ignis ex attritu ſilicis, excutia
<
lb
/>
tur veritas, & fallaciarum cauſſæ facilius detegantur, vnde omnis ignorantiæ caligo diſpellitur.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Neque enim oratio vera ſolùm eſſe debet; ſed aperienda quoque cauſſa eſt, cur falſa pro veris
<
lb
/>
habita ſint. </
s
>
<
s
>cùm ita fiat, vt ratio per quam falſa colligebantur, probabilis ſanè, verùm non neceſ
<
lb
/>
ſaria videatur. </
s
>
<
s
>Proptereà vero tum magis adhæreſcimus. </
s
>
<
s
>Oppoſita enim (vt fertur) in proximo
<
lb
/>
magis elucent. </
s
>
<
s
>Ex hac igitur
<
expan
abbr
="
verorũ
">verorum</
expan
>
collatione
<
expan
abbr
="
cũ
">cum</
expan
>
falſis id facilè ſuccedit quod optat in
<
expan
abbr
="
addiſcẽte
">addiſcente</
expan
>
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg380
"/>
<
lb
/>
Philoſophus. </
s
>
<
s
>ita enim principia vera cognoſcit & credit, vt ijs oppoſita falſa prorſus exiſtimet;
<
lb
/>
ex quo efficitur immutabilis; id quod ſcientis eſt maximè proprium. </
s
>
<
s
>Nec reticendum illud eſt
<
lb
/>
quòd aliqui ratione inſiſtunt, nonnulli, quorum minus perſpicaæ eſt ingenium, apparentibus. </
s
>
<
s
>ea
<
lb
/>
verò ſępè ſecum pugnare contingit, ex quo ſententiæ repugnantes oriuntur. </
s
>
<
s
>Igitur ob eam cauſ
<
lb
/>
ſam rationes & apparentia ſunt conferenda,
<
expan
abbr
="
ſępiusq́
">ſępiusque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>apparentia conſectanda ſunt quàm retinen
<
lb
/>
dæ rationes:
<
emph
type
="
sup
"/>
a
<
emph.end
type
="
sup
"/>
ſi verò pugnent cum apparentibus eas ſoluere oportebit. </
s
>
<
s
>Nunc autem niſi illas
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg381
"/>
<
lb
/>
ſoluere liceat, fidem iis habere cogimur, & inuiti decipimur. </
s
>
<
s
>Tùm etiam quia verum ex falſis col
<
lb
/>
ligi poteſt, concluſionis cauſſæ ſpectandæ ſunt; ne fortè id quod
<
expan
abbr
="
cõcluditur
">concluditur</
expan
>
, illi tribuatur ex quo,
<
lb
/>
non pendet. </
s
>
<
s
>Prætereà maiorem auctoritatem habebunt ea quæ dicentur apud illos qui antè au
<
lb
/>
diuerint rationes earum ſententiarum quæ controuerſiam faciunt. </
s
>
<
s
>
<
emph
type
="
sup
"/>
b
<
emph.end
type
="
sup
"/>
Nam ſic rectiores iudices
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg382
"/>
<
lb
/>
habebimur, ſi omnium cauſſas audiamus. </
s
>
<
s
>Arbitros enim præſtare nos oportet, non aduerſarios,
<
lb
/>
ſi iudicando verum inuenire volumus. </
s
>
<
s
>Cæterùm prætereà, quæ valent ad rectè iudicandum, il
<
lb
/>
lud ab Ariſtotele ſcriptum eſt, ea videnda eſſe quæ dixerint alij, ne ſi decepti fuerint, in
<
expan
abbr
="
eiſdẽ
">eiſdem</
expan
>
ver
<
lb
/>
ſemur erroribus. </
s
>
<
s
>& ſi quod nobis commune cum illis decretum ſit, ne priuatim moleſtiam nobis
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg383
"/>
<
lb
/>
ipſis exhibeat,
<
emph
type
="
sup
"/>
c
<
emph.end
type
="
sup
"/>
dum cęteros adiutores habemus; & pro nobis pugnare
<
expan
abbr
="
paratost̃
">paratostur</
expan
>
; quaſi ſoli
<
expan
abbr
="
tantã
">tantam</
expan
>
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg384
"/>
<
lb
/>
quæſtionem ſuſtinere non valeamus, itaque ad excuſationem ſocios quęrimus; & crimen nobis
<
lb
/>
volumus cum alijs eſſe commune: neque id affine culpæ habendum eſt; quia tametſi nihil de il
<
lb
/>
la quæſtione ſuccurrit quod aliter conſtitui poſsit; gratum tamen eſſe debet non modò per om
<
lb
/>
nia melius; ſed quòd aliqua ſanè meliora faciamus, alia verò
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
deteriora, ſi melius non licuerit.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Hic quidem noſtri conſilij fructus. </
s
>
<
s
>Verumenimuerò, cùm variis modis ſententiæ
<
expan
abbr
="
philoſophorũ
">philoſophorum</
expan
>
<
lb
/>
tractari ſoleant, & diſſolui rationes quibus confirmantur & probabiliter & demonſtratiue; non
<
lb
/>
deſunt etiam (vt commune eſt omnibus falli) qui ſe cauillis inuoluant, quibus cùm ſe extricare
<
lb
/>
neſciant, multa comminiſcuntur quæ toto cœlo diſtent à vero. </
s
>
<
s
>Nonnulli item demonſtrationi
<
lb
/>
bus vtantur quæ propriæ ſint aliarum
<
expan
abbr
="
ſcientiarũ
">ſcientiarum</
expan
>
. </
s
>
<
s
>Nos in hac methodo conſtituimus illa diſſolue
<
lb
/>
re quæ vel ex noſtris principiis malè deducta ſint, vel concluſa mediis per accidens, vel etiam in
<
lb
/>
uoluta ſophiſmatis; illud in animo perpetuò fixum habentes, vt quæ ponuntur à nobis cum ſen
<
lb
/>
ſilibus primum, tùm deinde cum Ariſtotelicis dogmatis congruant: ſiqua præter hęc adhibean
<
lb
/>
tur, nihilominus ſtudebimus, vt ad ea ipſa, quæ primi propoſiti ſunt, aliquo pacto conducant.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>
<
arrow.to.target
n
="
marg385
"/>
<
lb
/>
Nouerat enim Ariſtoteles Parmenidem & Meliſſum, tollere naturam principij, nedum natura
<
lb
/>
lis ſcientiæ fundamenta demoliri. </
s
>
<
s
>quia verò præſeferret ea diſputatio philoſophiam, ideſt, pate
<
lb
/>
faceret aditum ad inueniendam veritatem (talis enim eſt vis eius locutionis
<
foreign
lang
="
grc
">ἒχειν φιλοσοφίαν</
foreign
>
,
<
lb
/>
ideſt, habere philoſophiam: ita vt etiam alibi Ariſtoteles ita ſcriptum reliquerit aliquid eſſe à
<
lb
/>
ciuili philoſopho conſiderandum, quòd haberet
<
foreign
lang
="
grc
">ἀπορὶαν καὶ φιλοσοφὶαν πωλιτικὴν</
foreign
>
,
<
emph
type
="
sup
"/>
d
<
emph.end
type
="
sup
"/>
ideſt,
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg386
"/>
<
lb
/>
dubitationem & philoſophiam ciuilem & alibi
<
foreign
lang
="
grc
">ὃσα μὲν οῦν ἒχειν φιλοσοφίαν πωλιτικὴν</
foreign
>
,
<
lb
/>
<
emph
type
="
sup
"/>
e
<
emph.end
type
="
sup
"/>
ideſt, “Quæcunque habent philoſophiam ciuilem”, ſic quia contemplatio entis & vnius
<
expan
abbr
="
veritatẽ
">veritatem</
expan
>
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg387
"/>
<
lb
/>
illuſtrat, & valet ad fundanda phyſiologiæ principia, non detrectauit Philoſophus eiuſmodi
<
expan
abbr
="
cõ-greſſum
">con
<
lb
/>
greſſum</
expan
>
. </
s
>
<
s
>Nanque etſi non naturales quæſtiones ad diſcutiendum proponebant, de natura ſe lo
<
lb
/>
qui profitebantur quæ, cùm principium foret, impellebat item ipſos ad diſceptandum quodam
<
lb
/>
modo de principio. </
s
>
<
s
>Itaque ob affinitatem quam habebat illa poſitio cum phyſiologiæ princi
<
lb
/>
piis, ab Ariſtotele conſiderata eſt. </
s
>
<
s
>De natura autem ſe diſſerere autumabant, idcirco quod nulla
<
lb
/>
alia ſubſtantia ſupra naturam ab illis perſpecta fuiſſet. </
s
>
<
s
>Et Epicurus etiam omnia naturæ nomine
<
lb
/>
appellauit qui ita diuidit. </
s
>
<
s
>Omnium quę ſint, naturam eſſe corpora & inane,
<
expan
abbr
="
quęq́ue
">quęque</
expan
>
his accidant.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Nam quæcunque eluent aut his coniuncta duabus (corporibus & inani) rebus ea inuentes; aut </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>