Clavius, Christoph, Gnomonices libri octo, in quibus non solum horologiorum solariu[m], sed aliarum quo[quam] rerum, quae ex gnomonis umbra cognosci possunt, descriptiones geometricè demonstrantur

Table of contents

< >
< >
page |< < (577) of 677 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="it" type="free">
        <div xml:id="echoid-div1891" type="section" level="1" n="486">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s37902" xml:space="preserve">
              <pb o="577" file="0593" n="593" rhead="LIBER SEPTIMVS."/>
            dem complementum, vt ex conſtructione tradita conſtat) docuimus in vſu Aſtrolabij, in Coſmo
              <lb/>
            graphia, in commentariis in ſphæram, cum de oſſiciis Meridiani circuli ageremus, & </s>
            <s xml:id="echoid-s37903" xml:space="preserve">in 2. </s>
            <s xml:id="echoid-s37904" xml:space="preserve">ſcho-
              <lb/>
            lio propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s37905" xml:space="preserve">28. </s>
            <s xml:id="echoid-s37906" xml:space="preserve">lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s37907" xml:space="preserve">1. </s>
            <s xml:id="echoid-s37908" xml:space="preserve">huius Gnomonices.</s>
            <s xml:id="echoid-s37909" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div1896" type="section" level="1" n="487">
          <head xml:id="echoid-head516" style="it" xml:space="preserve">DE ARCVBVS SIGNORVM IN HOROLOGIO
            <lb/>
          horizontali deſcribendis. CAP. II.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s37910" xml:space="preserve">RADIVS Solis in æquinoctiali circulo exiſtentis deſcribit motu diurno circa centrum mun
              <lb/>
            di circulum, nempe ipſummet Aequatorem: </s>
            <s xml:id="echoid-s37911" xml:space="preserve">Sole verò in quouis alio parallelo citra, vltrave
              <lb/>
            æquinoctialem circulum commorante, idem radius per centrum mundi eductus deſcribit duas
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0593-01" xlink:href="note-0593-01a" xml:space="preserve">10</note>
            ſuperſicies conicas ad centrum mundi, tanquàm ad verticem, connexas, quarum baſes ſunt duo
              <lb/>
            paralleli poſiti, & </s>
            <s xml:id="echoid-s37912" xml:space="preserve">æquales; </s>
            <s xml:id="echoid-s37913" xml:space="preserve">Vt cum Sol eſt in initio ♋, vel ♑, baſes dictarum, ſuperſicierum
              <lb/>
            conicarum ſunt tropicus ♋, & </s>
            <s xml:id="echoid-s37914" xml:space="preserve">tropicus ♑: </s>
            <s xml:id="echoid-s37915" xml:space="preserve">quæ omnia à nobis demonſtrata ſunt lib, 1. </s>
            <s xml:id="echoid-s37916" xml:space="preserve">propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s37917" xml:space="preserve">3.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s37918" xml:space="preserve">Et quoniam planum horologii cuiuſcunque ſecans has ſuperſicies conicas ſacit vel circulum, vel
              <lb/>
            Parabolam, vel Hyperbolam, vel Ellipſim, cum non tranſeat per verticem illarum, hoc eſt, per
              <lb/>
            centrum mundi, vt conſtat ex conicis elementis Apollonii, & </s>
            <s xml:id="echoid-s37919" xml:space="preserve">vt in eodem lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s37920" xml:space="preserve">1. </s>
            <s xml:id="echoid-s37921" xml:space="preserve">oſtendimus, pro-
              <lb/>
            poſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s37922" xml:space="preserve">4. </s>
            <s xml:id="echoid-s37923" xml:space="preserve">5. </s>
            <s xml:id="echoid-s37924" xml:space="preserve">6. </s>
            <s xml:id="echoid-s37925" xml:space="preserve">&</s>
            <s xml:id="echoid-s37926" xml:space="preserve">7. </s>
            <s xml:id="echoid-s37927" xml:space="preserve">à quibus quidem ſectionibus vmbra gnomonis non recedit, Sole exiſtente in
              <lb/>
            illo parallello, qui baſis eſt ſuperſiciei conicę, vt in eodem lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s37928" xml:space="preserve">1. </s>
            <s xml:id="echoid-s37929" xml:space="preserve">propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s37930" xml:space="preserve">12. </s>
            <s xml:id="echoid-s37931" xml:space="preserve">demonſtrauimus; </s>
            <s xml:id="echoid-s37932" xml:space="preserve">ſit
              <lb/>
            vt arcus ſignorum, quos nimirum vmbra gnomonis deſcribit in horologio, Sole in ſignorum ini-
              <lb/>
            tijs exiſtente, ſint vel circuli, vel Parabolæ, vel Hyperbolæ, vel Ellipſes, præterquam cum Sol in
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0593-02" xlink:href="note-0593-02a" xml:space="preserve">20</note>
            æquinoctiali circulo exiſtit: </s>
            <s xml:id="echoid-s37933" xml:space="preserve">tunc enim gnomonis vmbra rectam lineam deſcribit, vt ex coroll. </s>
            <s xml:id="echoid-s37934" xml:space="preserve">2.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s37935" xml:space="preserve">propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s37936" xml:space="preserve">11. </s>
            <s xml:id="echoid-s37937" xml:space="preserve">eiuſdem lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s37938" xml:space="preserve">1. </s>
            <s xml:id="echoid-s37939" xml:space="preserve">perſpicuum eſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s37940" xml:space="preserve">In quonam autem horologio arcus hi ſignorum ſint
              <lb/>
            vel circnli, vel Parabolæ, vel Hyperbolæ, vel Ellipſes, abunde demonſtrauimus in lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s37941" xml:space="preserve">1. </s>
            <s xml:id="echoid-s37942" xml:space="preserve">propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s37943" xml:space="preserve">4-
              <lb/>
            5. </s>
            <s xml:id="echoid-s37944" xml:space="preserve">6. </s>
            <s xml:id="echoid-s37945" xml:space="preserve">7. </s>
            <s xml:id="echoid-s37946" xml:space="preserve">in earumq́ue ſcholijs: </s>
            <s xml:id="echoid-s37947" xml:space="preserve">Nunc certum ſit, huiuſmodi arcus in horologio ęquinoctiali vbi-
              <lb/>
            uis gentium eſſe circulos; </s>
            <s xml:id="echoid-s37948" xml:space="preserve">in horologio verò horizontali minoris latitudinis quàm grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s37949" xml:space="preserve">66. </s>
            <s xml:id="echoid-s37950" xml:space="preserve">
              <lb/>
            Min. </s>
            <s xml:id="echoid-s37951" xml:space="preserve">30. </s>
            <s xml:id="echoid-s37952" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s37953" xml:space="preserve">tam in Meridiano, quàm in Polari horologio cuiuſcunque regionis, atque in Vertica-
              <lb/>
            li illius loci, vbi poli eleuatio ſupra Horizontem maior eſt, quàm grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s37954" xml:space="preserve">23. </s>
            <s xml:id="echoid-s37955" xml:space="preserve">Min. </s>
            <s xml:id="echoid-s37956" xml:space="preserve">30. </s>
            <s xml:id="echoid-s37957" xml:space="preserve">eſſe
              <lb/>
            hyperbolas.</s>
            <s xml:id="echoid-s37958" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s37959" xml:space="preserve">IGITVR vt hoſce arcus, cuiuſcunque ſint ſiguræ, deſignemus, præparanda eſt prius figura
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0593-03" xlink:href="note-0593-03a" xml:space="preserve">Conſtr@ctio ſi-
                <lb/>
              guræ @adiorum
                <lb/>
              Zodiaci, ex qua
                <lb/>
              arcus ſignorum
                <lb/>
              in horologio ho
                <lb/>
              rizontali deſ@r@
                <lb/>
              banta
                <unsure/>
              r.</note>
            radiorum Zodiaci vna cum lineis horarijs, hunc in modum. </s>
            <s xml:id="echoid-s37960" xml:space="preserve">Ducatur in tranſuerſum linea vt
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0593-04" xlink:href="note-0593-04a" xml:space="preserve">30</note>
            cunque A H, quæ axẽ
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-0593-01" xlink:href="fig-0593-01a" number="366">
                <image file="0593-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/0593-01"/>
              </figure>
            mundi reſerat, & </s>
            <s xml:id="echoid-s37961" xml:space="preserve">ad
              <lb/>
            eam perpendicularis
              <lb/>
            excitetur D C, pro ra-
              <lb/>
            dio æquinoctiali. </s>
            <s xml:id="echoid-s37962" xml:space="preserve">De-
              <lb/>
            inde ex D, deſcribatur
              <lb/>
            arcus circuli N O, in
              <lb/>
            quo ſupputata maxi-
              <lb/>
            ma declinatione So-
              <lb/>
            lis grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s37963" xml:space="preserve">23. </s>
            <s xml:id="echoid-s37964" xml:space="preserve">Min. </s>
            <s xml:id="echoid-s37965" xml:space="preserve">30.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s37966" xml:space="preserve">
              <note position="left" xlink:label="note-0593-05" xlink:href="note-0593-05a" xml:space="preserve">40</note>
            ad vtraſque partes ra-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0593-06" xlink:href="note-0593-06a" xml:space="preserve">Deſcri@tio ra-
                <lb/>
              diorum ſigno-
                <lb/>
              rum in figura
                <lb/>
              radiorum Zo-
                <lb/>
              diaci.</note>
            dii Aequatoris D C,
              <lb/>
            vſque ad puncta N, O,
              <lb/>
            ducatur recta N O, ſe-
              <lb/>
            cans D C, in R, pun-
              <lb/>
            cto, è quo, vt centro,
              <lb/>
            circa diametrum NO,
              <lb/>
            circulus deſcribatur,
              <lb/>
            qui in partes 12. </s>
            <s xml:id="echoid-s37967" xml:space="preserve">æqua
              <lb/>
            les ſecetur, initio facto
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0593-07" xlink:href="note-0593-07a" xml:space="preserve">50</note>
            à recta N O, vel à ra-
              <lb/>
            dio Aequatoris D C,
              <lb/>
            Poſt hæc bina quæli-
              <lb/>
            bet puncta æqualiter
              <lb/>
            à puncto N, vel O, di-
              <lb/>
            ſtantia iungantur re-
              <lb/>
            ctis lineis ſecãtibus ar-
              <lb/>
            cum N O, in punctis, per quæ ex D, rectæ emiſſæ dabunt radios omnium ſignorum Zodiaci, vt
              <lb/>
            in figura apparet.</s>
            <s xml:id="echoid-s37968" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <note position="right" xml:space="preserve">Deſcriptio line@
            <lb/>
          rum horariarũ
            <lb/>
          in figura radio
            <lb/>
          rum Zodia@i.</note>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s37969" xml:space="preserve">POST hæc ex triangulo H D I, ſiguræ capitis præcedentis transferatur in axem A H, ſigurę
              <lb/>
            proxime conſtructæ ex D, ſiniſtram verſus recta D H, & </s>
            <s xml:id="echoid-s37970" xml:space="preserve">in radium Aequatoris D C, deorſum </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>