Alvarus, Thomas, Liber de triplici motu, 1509

Table of contents

< >
[5.] Capitulum quintum / in quo ponuntur regule ſiue concluſiones velocitatis et tar­ditatis motus penes proportionem pro­portionum conformiter ad intentionem calculatoris.
[6.] Sextum capitulum / in quo ponūtur alique obiectiones contra aliquas concluſiones ſuperioris capitis.
[7.] Septimum capitulum / in quo inquiri­tur: vtrum aliqua potentia non varia-riata per medium vniforme aut diffor-me, vniformiter ad non gradum vel ad gradum ſuum motum remittere aut in­tendere valeat.
[8.] Capitulū octauū / in quo inquiritur an due potentie īequales idē mediū īuariatū tran-ſeūtes valeãt vniformiter remittere aut intē­dere motum ſuum per ambarū vel alterius earum variationem.
[9.] Capitulum nonum / quod obiicit cõcluſioni­bus duoꝝ p̄cedentium capitum.
[10.] Capitulum decimum / in quo oſten-ditur, et traditur noticia velocitatis motus penes cauſam in medio vni-formiter difformi quieſcente: poten-tia continuo variata.
[11.] Capitulum vndecimum / in quo pulchre admodum comparantur motus diuerſa-rum potentiarum in eodem medio vnifor­miter difformi inuariato mouentium per earum potentiarum vniforme crementum
[12.] Capitulum duodecimum: aliqui-bus predictarum concluſionum pre-cedentium capitum obiiciens.
[13.] Capitulum tridecimum / in quo ponū­tur alique concluſiones velocitatē mo­tus penes cauſam declarãtes in medio non reſiſtente in quo eſt progreſſio la-titudinis reſiſtentie vniformiter diffor­mis: gradu intenſiori quieſcente.
[14.] Quartumdecimum capitulum: in quo ponuntur concluſiones de velo-citate motus in medio non reſiſtente, in quo eſt progreſſio ſiue extenſio la-titudinis reſiſtentie nõ gradu aut ex­tremo remiſſiori quieſcente inſequē-do ordinem et modum calculatoris.
[15.] Quindecimum caput / quod obiicit ali-quibus que dicta ſunt in precedentibꝰ duo­bus capitibus: inferendo aliquas conclu-ſiones de velocitate motus in reſiſtētia dif­formiter difformi progrediente per medi-um non reſiſtens: et in latitudine vniformi­ter difformi condenſante ſe ad non quãtū in medio non reſiſtente.
[1.] Capitulū ṗmū / in quo ponūtur aliq̈ cõia elemēta ī hac materia definitiões vcꝫ diuiſionibꝰ adiunctis
[2.] Capitulum ſecundum / in quo inueſtiga­tur diſputatiue et per modum queſtionis penes quid attendi habeat motus loca-lis difformis quo ad ſubiectum velocitas
[3.] Capitulū tertiū / in quo oſtendit̄̄ modꝰ cogno-ſcendi ſiue cõmenſurandi motū vniformieer diffor-mem et difformiter difformem quo ad tempus quo ad velocitatem et tarditatem in omni ſpecie .etc̈. In oī ſpecie ꝓportiõis rõnalis et irrõalis per modū q̄ſtiõis ꝓcedendo.
[4.] Capitulum quartum in quo diſputatiue īquiritur quõ motus difformis quo ad ſubiectū et tp̄s ſimul: pa­riter motus mixti veloci­tas cognoſci debeat.
[1.] Capitulū primū in quo diſputatiue inquiritur. Quid ſi raritas et dēſitas et penes q̇d raritatis et dēſitatis intēſio et rarefactiõis et condenſationis ſit velocitas attendenda.
[2.] Secundū capitulū huiꝰ tractatus / in quo ſolito pro more diſputatiue inquirimus penes quid velo­citas augmētationis attendi habeat.
[1.] Capitulum primuꝫ in quo diſputatiue inquirit̄̄ penes quid motus alterationis velocitas attendi habeat.
[2.] Capitulum ſecundum in quo agitur de intenſione et remiſ-ſione formarum.
[3.] Caput .3.4. tractatus inquireas diſpu­tatiue. An qualitates contrarie ſe com-patiantur.
[4.] Capitulū q̈rtū / in quo principalr̄ q̄rit̄̄ penes quid attendi intenſio qualitatis difformis debeat.
[5.] Capitulum quintum inquirens penes quid gradus ſummi inductio ſit attendenda.
< >
page |< < of 290 > >|
SEcunda opinio ponit velocita­
tem
motus ſequi proportionem exceſſus
potentie
motoris ad potentiã rei mote.
Et vult dicere hec opinio / velocitas in motibus
ſequitur
proportionem exceſſus actiuitatis moto­
ris
ad actiuitatem rei mote.
Ita ſi vnus motor
ita
ſe habeat reſpectu ſui mobilis / actiuitas eiꝰ
excedaṫ
actiuitateꝫ mobilis per quatuor gradus /
et
actiuitas alterius motoris excedat actiuitatem
ſui
modilis per duos gradus: tunc primus mo-
tor
mouebit in duplo velocius ſecūdo.
Et iſta opi-
nio
videtur coincidere cum prima dempto / vna
comparat
actiuitatem ad reſiſtentiã: et altera acti-
uitatem
ad actiuitatem.
11Obiicit̄̄
ſecunde

opinioni
Sed contra iſtaꝫ opinionē arguitur
ſic
.
Supponendo / ſi aliqua virtus puta vt .8. / ſuf­
ficiat
mouere aliquod mobile aliquanta velocita­
te
/ eadē virtus ſufficit mouere aliquod aliud mo­
bile
in duplo tardius, et aliquod in triplo, et aliqḋ
in
quadruplo, et ſic in infinitum.
Ita ſi virtus vt
8
. ſufficit mouere aliquod mobile in hora leucã:
eadem
virtus ſufficit mouere aliquod maius mo-
bile
in hora per mediam leucam: et illamet virtus
ſufficit
mouere aliquod maius in hora per tertiã
partem
leuce: et aliquod aliud per quartaꝫ: et ſic in
infinitū
.
quo poſito ſic arguitur / ſi opinio eſſet ve-
ra
ſequeretur / mouens vt .8. poſſet mouere quã-
tumcun
mobile: ſed conſequens eſt falſum: quia
tunc
eſſet infinite actiuitatis: igitur illud ex quo
ſequitur
.
Sequela probatur: et pono / mouens vt
8. moueat reſiſtentiam vt .4. per leucã in hora ade­
quate
: quo poſito tale mouens poteſt mouere ali-
quod
mobile in duplo tardius puta in hora per
mediam
leucam, vt patet ex ſuppoſitione: et ni­
ſi
mobile vt .8. / vt patet ex opinione: quoniã ꝓpor-
tio
velocitatem ſequitur ꝓportionem reſiſtentiaꝝ
ſed
velocitas eſt ſubdupla: ergo reſiſtentia dupla
Itē aliquod mobile poteſt mouere illa virtus ſub-
tripla
velocitate: vt patet ex ſuppoſitione: et non
niſi
triple reſiſtentie / vt patet ex opinione: et ſic in
infinitum
: igitur propoſitū.
Et hec ſola ratio ſuffi­
cienter
hanc opinionem deſtruit et elidit.
Secunda concluſio. Uelocitas mo-
tuū
ſequit̄̄ / et attendi hꝫ penes ꝓportionē propor-
tionū
: ita in quacū proportione vna ꝓportio
eſt
maior aut mīor alia: ī eadē ꝓportiõe velocitas
maior
aut minor euadet.
Et ſi fuerat proportio ꝓ­
portionū
rationalis: rationales velocitates erūt
et
ſi irrationalis: cõmenſurari poterunt veloci-
tates
taliū motuū.
Probatur hec concluſio ſic / de­
clarata
per ſillogiſmum diuiſim eo ordine quo
eam
paulus venetus inducit quoniã velocitas et
tarditas
motus attendi habet penes ꝓportioneꝫ
exceſſiuū
inter ſe, aut penes ꝓportionē actiuitatū
inter
ſe, aut reſiſtentiarum, aut penes ꝓportiõe
ꝓportionū
: ſed penes .3. prima / vt ptꝫ ex ãterio-
ri
cõcluſione.
igitur penes quartum / quod fuit pro­
bandum
.
Cõſequentia patet a ſufficienti diuiſiõe
em̄ ymaginari valent aliqui alii modi ſaltem
um
apparentia quibus attendi habet motuū ve-
ocitas
et tarditas / igitur diuiſio ſufficiens.

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index