Schott, Gaspar, Mechanica hydraulico-pneumatica. Pars I. Mechanicae Hydraulico-pnevmaticae Theoriam continet. , 1657

Page concordance

< >
Scan Original
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
< >
page |< < of 203 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s>
                <pb xlink:href="051/01/060.jpg" pagenum="29"/>
              & Zucchius, aqua
                <expan abbr="aſcendẽs">aſcendens</expan>
              intra tubum, ad vacuum
                <expan abbr="impediendũ">impediendum</expan>
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg87"/>
                <lb/>
              (quod in ſequentibus Machinis frequentiſſimum eſt) tantundem
                <lb/>
              gravat,
                <expan abbr="quantũ">quantum</expan>
              gravaret in libero aëre
                <expan abbr="ſuſpẽſa">ſuſpenſa</expan>
              . </s>
              <s>Quòd benè adver­
                <lb/>
              terejubet Cabæus illos, qui ſpecioſo nimis nomine ſe Ingenie­
                <lb/>
              ros appellari volunt; & Zucchius ait, ſe huius rei experimento
                <lb/>
              coëgiſſe,
                <emph type="italics"/>
              virum alioqui non ineruditum, vt fallaciam agnoſceret in
                <lb/>
              via, quâ motum perpetuum ſe inveniſſe putabat, & iam dicandum Ma­
                <lb/>
              gno Principi ſchema in æs incidi curaverat, ſupponendo aquam ad impe­
                <lb/>
              diendum vacuum ſua vi
                <expan abbr="aſcẽdentem">aſcendentem</expan>
              non egere virtute æquilibrante, ne­
                <lb/>
              dum ſuperante pondus illius, qua eget cùm ſiſtenda vel elevanda eſt in
                <lb/>
              aëre, liberè accurrente ad replendum ſpatium inter eam, & alia corpora
                <lb/>
              relinquendum.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg86"/>
                <emph type="italics"/>
              Vis attra­
                <lb/>
              ctiva non
                <lb/>
              ineſt corpo­
                <lb/>
              ribus attra
                <lb/>
              Hic.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg87"/>
                <emph type="italics"/>
              Aqua in tu­
                <lb/>
              bis elevata
                <lb/>
              adfugiend
                <gap/>
                <lb/>
              vacuum
                <lb/>
              gravat.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s>Alij igitur, & meliùs, exiſtimant, omnibus corporibus
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg88"/>
                <lb/>
              contiguis hanc ineſſe vim, à Natura attributam, ad Vniverſi
                <lb/>
              bonum ac conſervationem, vt quotiescunque vnum illorum lo­
                <lb/>
              co cedit, ſeu tractum ab extrinſeco agente violenter, ſeu ſponte
                <lb/>
              & innatâ inclinatione recedens, pondere videlicet, aut levitate:
                <lb/>
              trahat ſecum alterum ſibi contiguum, quantumvis reluctans,
                <lb/>
              quoties inter ipſum & contiguum non poteſt ſubintrare corpus
                <lb/>
              aliud, quod partium Vniverſi contiguitatem tueatur, & impedi­
                <lb/>
              at inanitatem; adeoque trahentibus, non tractis corporibus
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg89"/>
                <lb/>
              vim illam motivam ineſſe. </s>
              <s>Et hanc vim appellant vim attracti­
                <lb/>
              vam, eſtque illa ipſa quam nos primum
                <expan abbr="Machinarũ">Machinarum</expan>
              hydro-pnev­
                <lb/>
              maticarum principium ſeu fundamentum dicimus, vnaque eſt
                <lb/>
              ex cauſis vacui impeditivis. </s>
              <s>Dico, vna ex cauſis, non enim v­
                <lb/>
              nica eſt via atque induſtria, quâ vacuum Natura evitare adni­
                <lb/>
              titur. </s>
              <s>Modò enim vtitur prædicta vi attractiva: modò adſciſcit
                <lb/>
              operam alteratricium qualitatum, quæ corpora rarefaciunt, &
                <lb/>
              in ampliorem molem diffundunt: non nunquam magno impe­
                <lb/>
              tu vaſa frangit, aut alia id genus media, prout occaſio & neceſ­
                <lb/>
              ſitas fert, accommodat: quin etiam haud rarò nullo motu, nulla
                <lb/>
              actione, nulla denique vi effectrice, ſed per negativam
                <expan abbr="quandã">quandam</expan>
                <lb/>
              obſiſtentiam vacuo repugnat; vt cùm Iatera follium compreſſa
                <lb/>
              clauſo orificio, vt diximus ſuprà, divellinon ſinit. </s>
              <s>Semper </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>