Biancani, Giuseppe, Aristotelis loca mathematica, 1615

Page concordance

< >
Scan Original
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
< >
page |< < of 355 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s id="s.001096">
                <pb pagenum="60" xlink:href="009/01/060.jpg"/>
              huc te ipſum conuertere, & videbis paulatim lumen oculo tuo decreſcere
                <lb/>
              non aliter ac in Luna ſeneſcente. </s>
              <s id="s.001097">
                <expan abbr="atq;">atque</expan>
              hoc eſt ſphæricè illuminari, fierique
                <lb/>
              ſphærica illuminationis augmenta. </s>
              <s id="s.001098">cum ergo videamus Lunam eo modo lu­
                <lb/>
              mine augeri, quo ſphæra, hinc ipſam
                <expan abbr="quoq;">quoque</expan>
              ſphæricam eſſe argumentamur.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001099">
                <arrow.to.target n="marg49"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.001100">
                <margin.target id="marg49"/>
              49</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001101">Poſt nonnulla (
                <emph type="italics"/>
              Vt Perſpectiua ad Geometriam, & Mechanica ad Stereome­
                <lb/>
              tricam, & Harmonica ad Arithmeticam, vt Apparentia ad Aſtrologicam
                <emph.end type="italics"/>
              ) ſupra
                <lb/>
              tex. 20. exempla ſubalternationum Perſpectiuæ, & Mechanicæ cum Geo­
                <lb/>
              metria ſunt allata. </s>
              <s id="s.001102">hic primo notandum Stereometriam non eſſe ſcientiam
                <lb/>
              diſtinctam à Geometria, niſi ſicuti partem à toto: nam cum Geometria
                <lb/>
              conſideret quantitatem, ſecundum tres dimenſiones, longitudinem, latitu­
                <lb/>
              dinem, & profunditatem, oritur triplex illius diuiſio, de lineis, de ſuperfi­
                <lb/>
              ciebus, de ſolidis. </s>
              <s id="s.001103">pars igitur, quæ de ſolidis tractat,
                <expan abbr="partimq́">partimque</expan>
              ; continetur
                <lb/>
              11. 12. 13. 14. & 15. Euclidis, partim aliorum Geometrarum libris, vt li­
                <lb/>
              bro Archim. de Sphæra, & Cyl. & ſimilibus, dicitur Stereometria à græco
                <lb/>
                <foreign lang="grc">στερεον,</foreign>
              ideſt ſolidum. </s>
              <s id="s.001104">Porrò cur malit Ariſt. Mechanicam ſubalternari Ste­
                <lb/>
              reometriæ, quam toti Geometriæ, qua tamen, vt videre eſt apud Archime­
                <lb/>
              dem, innititur, fortè ea ratio eſt, quia Mechanica præcipuè conſiderat ma­
                <lb/>
              chinas, quæ corpora ſunt, & propterea præcipuè, & primò debet Stereome­
                <lb/>
              triæ, quæ corpora pariter contemplatur, ſubalternari. </s>
              <s id="s.001105">Quod ait Apparen­
                <lb/>
              tia ad Aſtrol. </s>
              <s id="s.001106">intelligit per Apparentia vulgarem quandam Nautarum, &
                <lb/>
              Agricolarum aſtronomiam, quæ quodammodo ſubalternatur, & pendet ex
                <lb/>
              ſcientia Aſtrologiæ; indiget enim cognitione ortus, & motus aſtrorum,
                <lb/>
              præſertim Lunæ, Hyadum, Pleiadum, & Canis. </s>
              <s id="s.001107">Reliqua
                <expan abbr="vſq;">vſque</expan>
              ad finem ca­
                <lb/>
              pitis optimè à Zabarella explicantur,
                <expan abbr="neq;">neque</expan>
              ad nos pertinet, cum de Mathe­
                <lb/>
              maticis agant, quatenus ad Logicum ſpectant.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001108">
                <arrow.to.target n="marg50"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.001109">
                <margin.target id="marg50"/>
              50</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001110">Poſt nonnulla (
                <emph type="italics"/>
              Hic enim ipſum quidem quod ſenſitiuorum eſt ſcire, ipſum ve­
                <lb/>
              rò Propter quid Mathematicorum; hi
                <expan abbr="namq;">namque</expan>
              habent cauſarum demonſtrationes,
                <lb/>
              &c.
                <emph.end type="italics"/>
              ) ſenſus eſt in ſubalternatis, & dependentibus diſciplinis, quas ſenſitiuas
                <lb/>
              appellat, quia de rebus ſenſibilibus ſunt, vt in Perſpectiua de obiectis viſibi­
                <lb/>
              libus, & in Muſica de ſonis cognoſcitur Quod, ideſt effectus: cuius effectus
                <lb/>
              cauſa, ſeu Propter quid ſcitur auxilio Mathematicarum, ideſt, traditur à
                <lb/>
              ſcientijs ſubalternantibus. </s>
              <s id="s.001111">v. g. alicuius effectus in Perſpectiua cauſa inqui­
                <lb/>
              ritur, & inuenitur ope Geometriæ, cui illa ſubiacet. </s>
              <s id="s.001112">Hic obiter notandum,
                <lb/>
              Ariſt. fateri manifeſtè Mathematicas ſubalternatas, ſeu medias oſtendere
                <lb/>
              per cauſas, quas ſubalternantium ope perueſtigant.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001113">
                <arrow.to.target n="marg51"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.001114">
                <margin.target id="marg51"/>
              51</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001115">Et poſtea (
                <emph type="italics"/>
              Se habet autem & ad Perſpectiuam, vt hæc ad Geometriam, alia ad
                <lb/>
              hanc, vt quod eſt de Iride ipſum enim quod Naturalis eſt ſcire, ipſum verò Prop­
                <lb/>
              ter quid Perſpectiui
                <emph.end type="italics"/>
              ) ſicut ſe habet, inquit,
                <expan abbr="ſciẽtià">ſcientià</expan>
              Naturalis de Iride ad Per­
                <lb/>
              ſpectiuam, ita Perſpectiua ad Geometriam. </s>
              <s id="s.001116">qua verò ratione cauſa Iridis
                <lb/>
              pertineat ad opticam,
                <expan abbr="atq;">atque</expan>
              hine tandem ad Geometriam, optimè patebit
                <lb/>
              in Meteoris, cum ipſius demonſtrationem afferemus.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001117">
                <arrow.to.target n="marg52"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.001118">
                <margin.target id="marg52"/>
              52</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001119">Tex. 37. (
                <emph type="italics"/>
              Vt æquicruri, & Scaleno hoc, quod eſt duobus rectis æquales habere
                <lb/>
              ſecandum commune aliquod ineſt
                <emph.end type="italics"/>
              ) quid ſit habere tres æquales duobus rectis
                <lb/>
              ſatis explicatum eſt lib. r. </s>
              <s id="s.001120">Priorum ſecto 3. cap. r. </s>
              <s id="s.001121">nunc igitur paraphraſim
                <lb/>
              ſolum huius loci dabo. </s>
              <s id="s.001122">Triangulo Iſoſceli, & Scaleno convenit paſſio illa,
                <lb/>
              habere tres angulos æquales duobus rectis angulis ſecundum aliquod </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>