Buonamici, Francesco, De motu libri X

List of thumbnails

< >
51
51
52
52
53
53
54
54
55
55
56
56
57
57
58
58
59
59
60
60
< >
page |< < of 1055 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s>
                <pb pagenum="40"/>
              horum euenta videbis. </s>
              <s>Ex hoc efficiebatur, vt apud illos ens & natura idem eſſet. </s>
              <s>Vnde Galenus
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg388"/>
                <lb/>
              rationem reddens inſcriptionis libri de natura humana, docuit omnes veteres inſcribere
                <expan abbr="cõſueſſe">conſueſſe</expan>
                <lb/>
              ſuos libros de natura. </s>
              <s>Proinde naturalis erat prima philoſophia, ne dixerim quoque ſolam:
                <expan abbr="quã-dò">quan­
                  <lb/>
                dò</expan>
              mathematicę, quia bonum conſectari non viderentur; è numero ſcientiarum expunctæ ſunt;
                <lb/>
              ſed poſteà cognitis aliis ſubſtantiis materiæ immunibus ex ſupremo gradu deiecta fuit, & phi­
                <lb/>
              loſophiæ primæ proximos honores occupauit. </s>
              <s>Quamobrem latius patet naturæ ſignificatum
                <lb/>
              quàm id quod in noſtra methodo concipitur & definitur, principium motus & quietis. </s>
              <s>idem
                <lb/>
              enim valet atque ens. </s>
              <s>Quapropter qui naturam in eo ſignificato ſpectat, multa quidem tractare
                <lb/>
              cogitur quę cancellos methodi noſtri tranſiliunt, quod certè non obſeruans Themiſtius, præſer­
                <lb/>
              tim, cùm paullò antè affirmaſſet Ariſtoteles, eos non agere de natura, quia motus initia ſuſtuliſ­
                <lb/>
              ſent, locum ita legebat. </s>
              <s>De natura quidem non; naturales autem quæſtiones, & tamen illud om­
                <lb/>
              nino falſum quęſtiones ab illis inductas eſſe naturales. </s>
              <s>Id quod etiam videtur perſpexiſſe Gale­
                <lb/>
              nus
                <emph type="sup"/>
              a
                <emph.end type="sup"/>
              & legiſſe contextum, quemadmodum nos approbauimus. </s>
              <s>Ob id igitur de natura diſſere­
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg389"/>
                <lb/>
              batur à cunctis; ſed quæſtiones erant aliquando non naturales. </s>
              <s>Eiuſmodi fuerunt quas profeſsi
                <lb/>
              ſunt Parmenides, & Meliſſus, & alij nonnulli eiuſdem notę philoſophi. </s>
              <s>Sed antequam
                <expan abbr="ſingulorũ">ſingulorum</expan>
                <lb/>
              noto ſententias, de philoſophorum ſectis aliqua generatim dicere conſtitui. </s>
              <s>Quamuis
                <expan abbr="autẽ">autem</expan>
              hunc
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg390"/>
                <lb/>
              locum, vt cęteros omnes Pererius doctiſsimus vberrimè
                <expan abbr="eruditiſsimèq́">eruditiſsimèque</expan>
              . </s>
              <s>tractarit; nec quiſquam
                <lb/>
              illius induſtriam diligentiamúe in hac tractatione conſequi poſsit; ſtudebimus tamen ea ſeligere
                <lb/>
              quę ad Ariſtotelem magis attinere cenſebimus, & ſi qua ſuccurrent quæ noſtro labore compara­
                <lb/>
              uimus, ea quoque nos in medio ponemus. </s>
              <s>Ergo philoſophorum ſectæ quæ tempore Ariſtotelis
                <lb/>
              vel floruerant, vel florere incęperant, variæ fuerunt, atque illæ quidem varia nomina ſortitæ, vel
                <lb/>
              ab eo qui inſtituerat, vt à Pythagora Pythagoręi, vel à genere vitæ, vt Cynici, quòd vitam canis
                <lb/>
              imitarentur; ab actione nonnulli, vt à deambulando Peripatetici. </s>
              <s>à patria quidem, vt Cyrenaici,
                <lb/>
              & Megarenſes, & à loco potiſsimum, velut Academici & Stoici à porticu. </s>
              <s>Sed ea princeps diſtri­
                <lb/>
              butio ſectarum quæ à loco
                <expan abbr="nomẽ">nomen</expan>
              obtinuit in Ionicam & Italicam huic nos
                <expan abbr="Eleaticã">Eleaticam</expan>
              ſubiicimus.
                <lb/>
              </s>
              <s>Nec defuerunt qui nomen ex profeſsione ducerent, hinc quidam morales, alij dialectici dicti,
                <lb/>
              nonnulli Theologi, & illi phyſici qui motum pro principio ſtatuerent. </s>
              <s>Atque vt ab Italica exor­
                <lb/>
              diar quæ (niſi fallor) eadem eſt cum Pythagorica, auctor eius fuit Pythagoras Samius Pherecy­
                <lb/>
              dis Syri auditor qui cum Heſiodo numeratur in Theologis. </s>
              <s>fuit
                <expan abbr="autẽ">autem</expan>
              primus qui animi immor­
                <lb/>
              talitatem profeſſus fuerit, & cùm apud veteres myſteria naturæ ſub fabulis traderentur; grauiter
                <lb/>
              & ſeriò philoſophari cœpit. </s>
              <s>Eius ergo auditor Pythagoras. </s>
              <s>Huius ſectatores de quibus meminit
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg391"/>
                <lb/>
              Ariſtoteles, Empedocles, Epicharmus, Archytas Tarentinus, Alemęo Crotoniates, ſed hic floruit
                <lb/>
              ſub Pythagora iam ſeniore, Hippaſus Metapontinus. </s>
              <s>Eleaticæ dicitur auctor fuiſſe Thelauges
                <lb/>
              Pythagoræ filius; eius patroni fuerunt Xenophanes, Parmenides, Meliſſus, Zeno Eleates; cum eis
                <lb/>
              quoque Lycophronem numeremus; Leucippus, Democritus, & Heraclitus quorum ætate vixit
                <lb/>
              Hippocrates. </s>
              <s>Ionicæ princeps fuit Thales Mileſius: hic omnium primus naturalem
                <expan abbr="philoſophiã">philoſophiam</expan>
                <lb/>
              profeſſus eſt; ipſum ſequutus eſt Anaximander; huic ſucceſsit Anaximenes; hic auditorem ha­
                <lb/>
              buit Anaxagoram. </s>
              <s>is Archelaum docuit qui primus ex Ionia philoſophiam vexit Athenas, hunc
                <lb/>
              poſt audiuit Socrates. </s>
              <s>Sed ipſe rerum naturalium ſcrutatione poſthabita, ac nonnullis de defini­
                <lb/>
              tionis regulis explicatis ſe totum dedit officiis ciuilibus, & animos
                <expan abbr="hominũ">hominum</expan>
              bonis moribus infor­
                <lb/>
              mare conſtituit vtilia perſequens; ea verò quę nullius vſus eſſent, àc ſi ſupra hominis captum fo­
                <lb/>
              rent, omittens. </s>
              <s>A Socrate deſcendit Plato auctor ſectæ Academiæ, Antiſthenes Cynicæ, Ariſtip­
                <lb/>
              pus Cyrenaicæ cum quo recenſetur Eudoxus, à Platone fluxit Spereſippus qui ſeſe tenuit in Aca­
                <lb/>
              demia. </s>
              <s>Ariſtoteles, tametſi Platonis auditor, inſtituit ſectam Peripateticam valdè ab Academica
                <lb/>
              differentem. </s>
              <s>Quia verò huius philoſophi inſtitutionem ſequimur, neque ab re nos facturos eſſe
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg392"/>
                <lb/>
              cenſemus, ſi de illius familia nonnulla ſubiungamus. </s>
              <s>Fertur verò
                <expan abbr="Ariſtotelẽ">Ariſtotelem</expan>
              Theophraſto
                <expan abbr="ſcholã">ſcholam</expan>
                <lb/>
                <expan abbr="cõmiſiſſe">commiſiſſe</expan>
              , hic verò eandem methodum ſeruans quam inſtituit Ariſtoteles, ſcripſit hiſtoriam plan­
                <lb/>
              tarum. </s>
              <s>Poſt Theophraſtum Eudemus tenuiſſe legitur. </s>
              <s>atque hactenus Ariſtotelis decreta retenta
                <lb/>
              ſunt. </s>
              <s>Nam ſtrato Lampſacenus, quanquam Theophraſti diſcipulus, multa
                <expan abbr="cõmutauit">commutauit</expan>
              , vnde puri
                <lb/>
              illi Peripati fontes conturbati fuerunt, prętereo complures alios quorum nulla extat hodie nota
                <lb/>
              apud noſtros
                <expan abbr="quorũ">quorum</expan>
              audacia, ſeu negligentia veriſimile eſt, diſciplinam illam Ariſtotelicam fuiſſe
                <lb/>
              fędatam. </s>
              <s>Mox grauiſsimus caſus perculit non modo profeſſores, verùm etiam libros occultauit,
                <lb/>
              vt demum L. Syllæ beneficio libri Ariſtotelici poſt aliquot ſæcula quaſi reuixerint; eos habuit
                <lb/>
              M. Varro; tractauit etiam M. Tullius. </s>
              <s>Iterum afflicta eſt illa
                <expan abbr="philoſophãdi">philoſophandi</expan>
              ratio, donec à Soſigene
                <lb/>
              Byzantij fuit propè à mortuis excitata. </s>
              <s>Sed eius extat ſola memoria, ab
                <expan abbr="Alexãdro">Alexandro</expan>
              illius diſcipulo
                <lb/>
              propagata
                <expan abbr="cõmentaria">commentaria</expan>
              nulla. </s>
              <s>Hinc ſucceſsit Alexander, cuius iudicium ita pręſtans
                <expan abbr="habitũ">habitum</expan>
              eſt, vt
                <lb/>
              nemo Ariſtotelicus exiſtimaretur, qui non eſſet Alexandręus. </s>
              <s>ignoratur
                <expan abbr="autẽ">autem</expan>
              hic'ne an pręceptor
                <lb/>
              eius Soſigenes
                <foreign lang="grc">ὑπομνημαστησοῦ</foreign>
              , ideſt
                <expan abbr="cõmentatoris">commentatoris</expan>
              nomine decoratus eſſet. </s>
              <s>Ab Alexandro The­
                <lb/>
              miſtius emanauit,
                <expan abbr="quẽ">quem</expan>
              Metaphraſten maiores noſtri vocarunt. </s>
              <s>Hinc Michaël Epheſius vſque ad </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>