Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

List of thumbnails

< >
51
51 (XXXIX)
52
52 (xl)
53
53
54
54 (2)
55
55 (3)
56
56 (4)
57
57 (5)
58
58 (6)
59
59 (7)
60
60 (8)
< >
page |< < (8) of 389 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div type="section" level="0" n="0">
          <p>
            <s xml:space="preserve">
              <pb o="8" file="0060" n="60" rhead="THEORIÆ"/>
            bus ordinatis vs, op, bt, ag ex parte attractiva, ut idcireo
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0060-01" xlink:href="note-0060-01a" xml:space="preserve">Fertractando-
                <lb/>
              sum .
                <lb/>
              Fig. 2.</note>
            nulla habeatur mutatio e poſitivo in negativum, ex attractione
              <lb/>
            in repulſionem, vel vice verſa; </s>
            <s xml:space="preserve">cæterum utraque per ductum
              <lb/>
            exponitur curvæ continuæ habentis duo crura infinita aſym-
              <lb/>
            ptotica in ramis ſingulis utrinque in infinitum productis. </s>
            <s xml:space="preserve">Ex
              <lb/>
            hujuſmodi autem virium lege, & </s>
            <s xml:space="preserve">ex ſolis principiis Mechani-
              <lb/>
            cis notiſſimis, nimirum quod ex pluribus viribus, vel motibus
              <lb/>
            componatur vis, vel motus quidam ope parallelogrammorum,
              <lb/>
            quorum latera exprimant vires, vel motus componentes, & </s>
            <s xml:space="preserve">
              <lb/>
            quod vires ejuſmodi in punctis ſingulis, tempuſculis ſingulis
              <lb/>
            æqualibus, inducant velocitates, vel motus proportionales ſi-
              <lb/>
            bi, omnes mihi proſluunt generales, & </s>
            <s xml:space="preserve">præcipuæ quæque par-
              <lb/>
            ticulares proprietates corporum, uti etiam ſuperius innui, nec
              <lb/>
            ad ſingulares proprietates derivandas in genere affirmo, eas ha-
              <lb/>
            beri per diverſam combinationem, ſed combinationes ipſas e-
              <lb/>
            volvo, & </s>
            <s xml:space="preserve">geometrice demonſtro, quæ e quibus combinationi-
              <lb/>
            bus phænomena, & </s>
            <s xml:space="preserve">corporum ſpecies oriri debeant. </s>
            <s xml:space="preserve">Verum
              <lb/>
            antequam ea evolvo in parte ſecunda, & </s>
            <s xml:space="preserve">tertia, oſtendam in
              <lb/>
            hac prima, qua via, & </s>
            <s xml:space="preserve">quibus poſitivis rationibus ad eam vi-
              <lb/>
            rium legem devenerim, & </s>
            <s xml:space="preserve">qua ratione illam elementorum
              <lb/>
            materiæ ſimplicitatem eruerim, tum, quæ difficultatem ali-
              <lb/>
            quam videantur habere poſſe, diſſolvam.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">16. </s>
            <s xml:space="preserve">Cum anno 1745 De Viribus vivis diſſertationem con-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0060-02" xlink:href="note-0060-02a" xml:space="preserve">Occaſio inve-
                <lb/>
              niendæ Theoriæ
                <lb/>
              ex conſideratio-
                <lb/>
              ne impulſus.</note>
            ſcriberem, & </s>
            <s xml:space="preserve">omnia, quæ a viribus vivis repetunt, qui
              <lb/>
            Leibnitianam tuentur ſententiam, & </s>
            <s xml:space="preserve">vero etiam plerique ex
              <lb/>
            iis, qui per ſolam velocitatem vires vivas metiuntur, repete-
              <lb/>
            rem immediate a ſola velocitate genita per potentiarum vires,
              <lb/>
            quæ juxta communem omnium Mechanicorum ſententiam ve-
              <lb/>
            locitates vel generant, vel utcunque inducunt proportiona-
              <lb/>
            les ſibi, & </s>
            <s xml:space="preserve">tempuſculis, quibus agunt, uti eſt gravitas, ela-
              <lb/>
            ſticitas, atque aliæ vires ejuſmodi; </s>
            <s xml:space="preserve">cœpi aliquanto diligentius
              <lb/>
            inquirere in eam productionem velocitatis, quæ per impulſum
              <lb/>
            cenſetur fieri, ubi tota velocitas momento temporis produci
              <lb/>
            creditur ab iis, qui idcirco percuſſionis vim infinities majo-
              <lb/>
            rem eſſe cenſent viribus omnibus, quæ preſſionem ſolam mo-
              <lb/>
            mentis ſingulis exercent. </s>
            <s xml:space="preserve">Statim illud mihi ſeſe obtulit, alias
              <lb/>
            pro percuſſionibus ejuſmodi, quæ nimirum momento tempo-
              <lb/>
            ris finitam velocitatem
              <gap/>
            inducant, actionum leges haberi de-
              <lb/>
            bere.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">17. </s>
            <s xml:space="preserve">Verum re altius conſiderata, mihi illud incidit, ſi re-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0060-03" xlink:href="note-0060-03a" xml:space="preserve">Orige ejuſdem
                <lb/>
                <gap/>
              x oppoſitione
                <lb/>
              impulſus imme-
                <lb/>
              diati cum lege
                <lb/>
              Continuitatis.</note>
            cta utamur ratiocinandi methodo, eum agendi modum ſubmo-
              <lb/>
            vendum eſſe a Natura, quæ nimirum eandem ubique virium
              <lb/>
            legem, ac eandem agendi rationem adhibeat: </s>
            <s xml:space="preserve">impulſum nimi-
              <lb/>
            rum immediatum alterius corporis in alterum, & </s>
            <s xml:space="preserve">immediatam
              <lb/>
            percuſſionem haberi non poſſe ſine illa productione finitæ velo-
              <lb/>
            citatis facta momento temporis indiviſibili, & </s>
            <s xml:space="preserve">hanc ſine ſal-
              <lb/>
            tu quodam, & </s>
            <s xml:space="preserve">læſione illius, quam legem Continuitatis appel-
              <lb/>
            lant, quam quidem legem in Natura exiſtere, & </s>
            <s xml:space="preserve">quidem </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>