Bernoulli, Daniel, Hydrodynamica, sive De viribus et motibus fluidorum commentarii

Page concordance

< >
Scan Original
41 27
42 28
43 29
44 30
45 31
46 32
47 33
48 34
49 35
50 36
51 37
52 38
53 39
54 40
55 41
56 42
57 43
58 44
59 45
60 46
61 47
62 48
63 49
64 50
65 51
66 52
67 53
68 54
69 55
70 56
< >
page |< < (47) of 361 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div60" type="section" level="1" n="43">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1210" xml:space="preserve">
              <pb o="47" file="0061" n="61" rhead="SECTIO TERTIA."/>
            hypotheſis locum amplius habere non poſſet, ſinimium orificium iſtud auge-
              <lb/>
            retur. </s>
            <s xml:id="echoid-s1211" xml:space="preserve">Dein patet quoque, cum aquæ per tubum verticalem in fig. </s>
            <s xml:id="echoid-s1212" xml:space="preserve">18. </s>
            <s xml:id="echoid-s1213" xml:space="preserve">effluunt,
              <lb/>
            earum fiuxum accelerai à longitudine hujus tubi auctâ: </s>
            <s xml:id="echoid-s1214" xml:space="preserve">poſſet tamen hæc
              <lb/>
            quoque ita augeri, ut tandem aquæ deſinant eſſe continuæ in tubo, quin po-
              <lb/>
            tius in columnas dividantur, quod fiet, ſi tubus longitudinem habeat plus
              <lb/>
            quam triginta duorum pedum aut minorem etiam, ſi ſimul amplitudine creſcat
              <lb/>
            verſus M N;</s>
            <s xml:id="echoid-s1215" xml:space="preserve">ita ſi orificium M N duplum ſit orificii alterius F G, non poterit lon-
              <lb/>
            gitudo majoreſſe quam octo pedum, ſine periculo ſubſecuturæ aquarum ſepara-
              <lb/>
            tionis in ſuprema tubi parte, quam rem alibi demonſtrabo: </s>
            <s xml:id="echoid-s1216" xml:space="preserve">ſed eſt alia inſu-
              <lb/>
            per cauſa præter nimiam tubi longitudinem, quæ aquæ ſeparationem produ-
              <lb/>
            cere poteſt, nempe quod altitudo aquæ C E H D minor ſit, quam ut ſat
              <lb/>
            cito in tubum irrumpere poſſit, quo fit, ut aër una cum aqua ſimul ſuperne
              <lb/>
            influat, dum ſuperficies aquæ formam cataractæ ſeu infundibuli cavi aſſumit,
              <lb/>
            ſic ut non totum orificium F G aqua obtegatur; </s>
            <s xml:id="echoid-s1217" xml:space="preserve">Hæc quidem res facit, ut
              <lb/>
            aqua minori copia effluat, non autem ut minori velocitate, quod poſterius
              <lb/>
            putavit Auctor quidam Italus, nomine Carolus Fontana, qui hác de re Lin-
              <lb/>
            guâſua vernacula ita ſcripſit: </s>
            <s xml:id="echoid-s1218" xml:space="preserve">mâ ſe non vifoſſe, inquit, tant’ acqua, che ba-
              <lb/>
            ſtaſſe à mantenere piena detta canna, l’acqua attraherà l’aria dentro di ſe in
              <lb/>
            tanta quantità, quanto gli mancherá l’acqua intermettendoſi fra l’acqua dà
              <lb/>
            ogni banda; </s>
            <s xml:id="echoid-s1219" xml:space="preserve">mà la velocità dell’ acqua mancherá tanto, quanto ſará l’altezza
              <lb/>
            di tutta l’aria raccolta inſieme che ſarà in eſſa canna. </s>
            <s xml:id="echoid-s1220" xml:space="preserve">Rationem ejus, quod
              <lb/>
            dixi, non inde velocitatem aquæ diminui poſſe, quilibet perſpicit ex eo, quod
              <lb/>
            alias non poſſet aſcenſus poteniialis eſſe æqualis deſ@enſui actuali poteritque res
              <lb/>
            facili experimento confirmari, incurvata tubi extremitate M N, ut aquæ ho-
              <lb/>
            rizontaliter effluant, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1221" xml:space="preserve">ex amplitudine jactus velocitas aquæ dignoſci poſſit.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s1222" xml:space="preserve">Quomodo autem pro lubitu fieri poſſit, ut nullis mutatis aliis circumſtantiis
              <lb/>
            aër aquis circa ſummitatem tubi miſceatur, ſic habe: </s>
            <s xml:id="echoid-s1223" xml:space="preserve">fiat nempe parvulum fo-
              <lb/>
            ramen in tubo haud procul ab orificio F G (Fig. </s>
            <s xml:id="echoid-s1224" xml:space="preserve">18. </s>
            <s xml:id="echoid-s1225" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s1226" xml:space="preserve">19.) </s>
            <s xml:id="echoid-s1227" xml:space="preserve">quod ſi autem du-
              <lb/>
            rante aquæ fluxu digito obturaveris iſtud foraminulum, aquæ transfluent pu-
              <lb/>
            ræ, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1228" xml:space="preserve">ſi removeris digitum, mox aër per foraminulum idem irrumpet ſeque
              <lb/>
            cum aqua præterfluente miſcebit. </s>
            <s xml:id="echoid-s1229" xml:space="preserve">His intellectis facile erit rationem reddere
              <lb/>
            Phænomenorum, quæ in caminis ſeu fumi-ductibus obſervantur, fumus
              <lb/>
            enim altum petit, quia aëre levior eſt, quod conſtat experimentis de fumo
              <lb/>
            in vacuo, ubi deſcendiſſe viſus fuit, ſumtis: </s>
            <s xml:id="echoid-s1230" xml:space="preserve">idem igitur eſt de fumo </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>